Οικονομική και γεωπολιτική σημασία των αποθεμάτων υδρογονανθράκων της Ελλάδας

Πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 13 Μαρτίου 2011 υπό την αιγίδα του Δήμου Αλιάρτου, ομιλία -εκδήλωση με θέμα "Οικονομική και Γεωπολιτική Σημασία των Βεβαιωμένων και Πιθανών Αποθεμάτων Υδρογονανθράκων της Ελλάδας και της Ανατολικής Μεσογείου. Σημασία τους για την Ενεργειακή Ανεξαρτησία της Ευρωπαϊκής Ένωσης" από τον ερευνητή γεωλογίας Κο Αντώνη Φώσκολο, ομότιμο καθηγητή στο Πολυτεχνείο Κρήτης (Τμήμα Μηχανικών Ορυκτών Πόρων) και συνεργάτη του Institute of National Resources of Canada.

Στον Ελλαδικό χώρο υπάρχουν 3 κύριες περιοχές που φιλοξενούν ή υπάρχουν πολλές πιθανότητες να φιλοξενούν αποθέματα υδρογονανθράκων. 

Η πρώτη είναι η περιοχή του Βορείου Αιγαίου, η δεύτερη η περιοχή της Δυτικής Ελλάδας και του Ιονίου και η τρίτη οι περιοχές νοτιοδυτικά, δυτικά και νοτιοανατολικά της Κρήτης. Στην περιοχή του Β. Αιγαίου και δυτικά της Θάσου, ανακαλύφθηκε το κοίτασμα του Πρίνου από την Αμερικανική εταιρεία Oceanic το οποίο έγινε αντικείμενο εκμετάλλευσης από την Καναδική εταιρεία ΝAPC. 

Η περιοχή έχει ένα σύνολο αποθεμάτων πετρελαίου που ανέρχεται με τα δορυφορικά κοιτάσματα στα 140 εκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου και περίπου 1Χ107 κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. Από αυτά αντλήθηκαν τα 116 εκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου και 670 εκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. 

Ανατολικά της Θάσου υπάρχουν 6 γεωλογικές δομές που θα πρέπει να έχουν απολήψιμα 750 εκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου. Επιπροσθέτως φαίνεται ότι έχουν ενδιαφέρον 2 περιοχές, η μία βορείως της Χίου-δυτικά της Μυτιλήνης και ανατολικά της Λήμνου και η άλλη στο νότιο μέρος του Νομού των Γρεβενών. 

Στην Δυτική Ελλάδα υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για αποθέματα φυσικού αερίου στην Ελληνική Βόρειο Ήπειρο και αποθέματα κυρίως αργού πετρελαίου και δευτερευόντως φυσικού αερίου στην Άρτα, Βόνιτσα, Αιτωλοακαρνανία, Πατραϊκό Κόλπο και τον κόλπο Κυπαρισσίας. Επιπροσθέτως στο Ιόνιο υπάρχουν οι Δομές Πύρου και Αχιλλέα δυτικά της Κέρκυρας που υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για κοιτάσματα υδρογονανθράκων. 

Τα αποθέματα αργού πετρελαίου της Δυτικής Ελλάδας και του Ιονίου εκτιμώνται σε, περίπου, 2 δισεκατομμύρια βαρέλια και του φυσικού αερίου σε 300 δισεκ. κυβικά μέτρα. Στην περιοχή νοτιοανατολικά της Κρήτης και συγκεκριμένα στο Ελληνικό τμήμα της λεκάνης του Ηρόδοτου, που έχει πάχος ιζημάτων 12-15 km, υπάρχουν ενδείξεις, από την BEICIP/FRANLAB που έκαναν μελέτες στην Κύπρο και ιδιαίτερα στο Κυπριακό τμήμα της λεκάνης του Ηρόδοτου και τις εταιρείες SHELL και BP που έκαναν επιτυχείς γεωτρήσεις στην Αιγυπτιακή λεκάνη του Ηρόδοτου αλλά και από την Αυστριακή OMV που έκανε γεωλογικές και γεωφυσικές μελέτες μέσα στην Ελληνική λεκάνη του Ηρόδοτου, ότι τα αποθέματα των υδρογονανθράκων πρέπει να είναι μεγάλα ως γιγαντιαία. 

Στην περιοχή νότια της Κρήτης και ιδιαίτερα μεταξύ Φραγκοκάστελλου και Πλακιά υπάρχουν 7 λασποηφαίστεια που είναι αδιάψευστος μάρτυρας της ύπαρξης υδρογονανθράκων. Τρία λασποηφαίστεια υπάρχουν νοτιοδυτικά και δυτικά της Κρήτης και 2 κάτω από την λεκάνη της Μεσσαράς. Στη νοτιοδυτική πλευρά της Κρήτης, υπάρχει πολύ μεγάλο πάχος ιζημάτων που μας επιτρέπει να πιστεύουμε ότι υπάρχουν κοιτάσματα υδρογονανθράκων. 

Οι ποσότητες, κυρίως, φυσικού αερίου, που πιστεύετε ότι υπάρχουν ανέρχονται σε 5 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ενώ τα αποθέματα αργού πετρελαίου, κυρίως στην λεκάνη του Ηρόδοτου και σε μεγάλα βάθη είναι δύσκολο να εκτιμηθούν. Το οικονομικό όφελος της Ελλάδας από την εκμετάλλευση των αποθεμάτων υδρογονανθράκων, με τιμή αργού πετρελαίου τα $100/βαρέλι και τιμή φυσικού αερίου τα $7,5/Gj και φορολογία 20% επί των ακαθάριστων εσόδων των εταιρειών εκμετάλλευσης, ανέρχεται από τα κοιτάσματα του Β. Αιγαίου σε $15 δισεκατομμύρια για 30 χρόνια εκμετάλλευσης των, από τα κοιτάσματα αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου της Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου σε $60 δισεκατομμύρια και από τις 3 περιοχές της Κρήτης σε $273 δισεκατομμύρια για 30 χρόνια εκμετάλλευσης.

Επιπροσθέτως, θα δημιουργηθούν 100000 θέσεις εργασίας όχι μόνο στον κλάδο της εκμετάλλευσης αλλά και στην χημική βιομηχανία, τα ναυπηγεία κ.ο.κ. Τα πιθανά και δυνατά αποθέματα υδρογονανθράκων της Ελλάδας μαζί με τα ήδη ανευρεθέντα κοιτάσματα αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου της Αιγύπτου και Ισραήλ, 1,7 δισεκ. βαρέλια και 3 τρισεκ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, και τα πιθανά αποθέματα υδρογονανθράκων Αιγύπτου, Ισραήλ και Κύπρου, που εκτιμώνται σε 12 τρισεκ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου και 6 δισεκ. βαρέλια αργού πετρελαίου, καθιστούν την λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου και τα νότια παράλια της Κρήτης την νέα επαρχία έρευνας υδρογονανθράκων του 21ου αιώνα προσδίδοντας στην Ελλάδα τεράστια γεωπολιτική αξία. 

Η έρευνα προς αξιοποίηση αυτού του τεράστιου πλούτου που θα μας βγάλει από τα χρέη θα πρέπει να ξεκινήσει με δισδιάστατες γεωφυσικές έρευνες, ήτοι ανακλάσεις υψηλής ευκρίνειας, κάτω από τους εβαπορίτες του Μεσσηνίου οι οποίες θα ακολουθηθούν από τρισδιάστατες γεωφυσικές έρευνες εφ’ όσον υπάρχουν ενδείξεις αποθεμάτων. 

Τέτοιες μελέτες έχουν ήδη γίνει εντός της Ελληνικής λεκάνης του Ηρόδοτου από την γεωφυσική εταιρεία TGS-NOPEC, τα στοιχεία των οποίων πωλούνται προς κάθε ενδιαφερόμενο πρός 60000 ευρώ/γραμμή έρευνας. Το συνολικό κόστος ανέρχεται στο μηδαμινό ποσό των 360000 ευρώ γεγονός, που θα μας επιτρέψει να διαπιστώσουμε αν αυτά που επικαλούνται ξένοι επιστήμονες δηλαδή ότι η Ελληνική λεκάνη του Ηρόδοτου έχει τεράστια αποθέματα υδρογονανθράκων. 

Το συνολικό κόστος των γεωφυσικών ερευνών υψηλής ευκρίνειας κάτω από τους εβαπορίτες, για την διαπίστωση της ύπαρξης αποθεμάτων υδρογονανθράκων στα νότια παράλια της Κρήτης ανέρχεται σε περίπου 6 εκατομμύρια ευρώ, ποσό ασήμαντο σε σχέση με τα αναμενόμενα αποτελέσματα.