Καλάβρυτα:Σαν σήμερα το Ολοκαύτωμα για το οποίο κανείς δεν πλήρωσε!

Η σφαγή των Καλαβρύτων αναφέρεται στην εξολόθρευση του ανδρικού πληθυσμού και την επόμενη συνολική καταστροφή της πόλης των Καλαβρύτων στην Ελλάδα, από στρατιώτες της γερμανικής 117ης Μεραρχίας Καταδρομών, κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου στις 13 Δεκεμβρίου του 1943.

Το ιστορικό

Η σφαγή των Καλαβρύτων είναι η πιο βαριά περίπτωση πολεμικού εγκλήματος στην Ελλάδα, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκόσμιου πολέμου. Η διαταγή της μαζικής δολοφονίας, στο πλαίσιο της επιχείρησης «Καλάβρυτα» (Unternehmen Kalavryta), ξεκίνησε από την παράκτια περιοχή της Αχαΐαςστη βόρεια Πελοπόννησο, όταν τα στρατεύματα της Βέρμαχτ στην πορεία τους έκαψαν χωριά και δολοφόνησαν τους πολίτες στο δρόμο τους. Η επιχείρηση «Καλάβρυτα» ήταν μια επιχείρηση κύκλωσης των ανταρτών του ΕΛΑΣ η οποία όμως κατέληξε σε μαζικά αντίποινα επί του άμαχου πληθυσμού της περιοχής, μετά το θάνατο Γερμανών στρατιωτών σε μάχες με τους αντάρτες και, ιδιαίτερα, μετά την εκτέλεση 77 Γερμανών αιχμαλώτων που είχαν συλλάβει οι αντάρτες, λίγες μέρες νωρίτερα.

Η σφαγή των αμάχων διαπράχθηκε από την 117η Μεραρχία Καταδρομών, η οποία αποτελούνταν από Αυστριακούς και Γερμανούς από την Αλσατία, Λοθαριγγία, Ρουμανία, Σουδητία (περιοχή της Τσεχοσλοβακίας), Βαρτεγκάου κα.[1] Πιο πριν, η μεραρχία αυτή, ως 717η Μεραρχία πεζικού και με αρκετά διαφορετική σύνθεση και ηγεσία, είχε συμμετάσχει σε επιχειρήσεις εναντίον ανταρτών και μαζικές εκτελέσεις χιλιάδων αμάχων, ως αντίποινα, στη Σερβία.

Οι Γερμανοί, στο δρόμο για τα Καλάβρυτα, εκτέλεσαν 143 άνδρες, στα χωριά Ρωγοί, Κερπινή, Άνω και Κάτω Ζαχλωρού, καθώς και στη Μονή Μεγάλου Σπηλαίου. Επίσης έκαψαν περίπου 1.000 σπίτια σε πάνω από 50 χωριά, αφού τα λεηλάτησαν αποκομίζοντας περισσότερα από 2.000 πρόβατα και μεγαλύτερα ζώα και περίπου 260.000.000 δραχμές.[2]

Όταν έφθασαν στηα Καλάβρυτα, κλείδωσαν όλες τις γυναίκες και τα παιδιά κάτω των 14 στο σχολείο και διέταξαν όλους τους άνδρες από 14 και πάνω να παρουσιαστούν έξω από το χωριό. Εκεί οι Γερμανοί τους εκτέλεσαν με συνεχείς ριπές πολυβόλων, σκοτώνοντας περίπου 500 (κατά τις νεότερες εκτιμήσεις[3]) άτομα. Οι γυναίκες και τα παιδιά κατάφεραν να αποδράσουν από το σχολείο ενώ το χωριό φλεγόταν. Την επόμενη ημέρα τα ναζιστικά στρατεύματα πυρπόλησαν το μοναστήρι της Αγίας Λαύρας, που συνδέεται στενά με την Ελληνική Επανάσταση του 1821.

Σήμερα στην θέση του εγκλήματος διατηρείται μνημείο, ως ανάμνησης των πεσόντων και του φρικτού γεγονότος, και κάθε χρόνο γίνεται αναμνηστική εκδήλωση.

Παρά το γεγονός ότι η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας έχει αναγνωρίσει δημόσια τη ναζιστική αγριότητα των Καλαβρύτων, ακόμα δεν έχει καταβληθεί καμμιά αποζημίωση. Τον Απρίλιο του 2000, ο τότε Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, Γιοχάννες Ράου, επισκέφτηκε τα Καλάβρυτα για να εκφράσει τα συναισθήματά του ντροπής και βαθιάς θλίψης για την τραγωδία. Εντούτοις όμως, δεν ανέλαβε την ευθύνη εξ ονόματος του γερμανικού κράτους και δεν αναφέρθηκε στο ζήτημα των αποζημιώσεων

Το ρολόι στην εκκλησιά του χωριού σταμάτησε στις 2.43. Οι κάννες από τα γερμανικά πολυβόλα που ήταν στημένα περιμετρικά στη τοποθεσία Ράχη του Καππή, ακόμη κάπνιζαν. Κάποιοι λοχίες μαζί με 2-3 αξιωματικούς και μερικούς στρατιώτες, πατούσαν ανάμεσα στα εκατοντάδες άψυχα κορμιά, και έψαχναν για κάποιο σημάδι ζωής. Έβριζαν στα γερμανικά επειδή λέρωναν τις καλογυαλισμένες αρβύλες τους όπως περπατούσαν μέσα σε ποτάμια ζεστού ακόμη αίματος. Όταν εντόπιζαν κάτι να κινείται, να αργοσαλεύει, να σφαδάζει από τον πόνο, πήγαιναν από πάνω του και το εκτελούσαν. Μια ριπή, η χαριστική βολή για να μη γλυτώσει κανείς. Για να είναι σίγουροι ότι όλοι οι Καλαβρυτινοί άνδρες θα πεθάνουν...

Εξάλλου πολλοί λένε ότι ήταν απόφαση κατευθείαν από την Καγκελαρία. “Για κάθε έναν νεκρό Γερμανό στρατιώτη θα εκτελούνται 50 άμαχοι”

Βόρειοδυτική Πελοπόννησος 13 Δεκεμβρίου 1943ημέρα Δευτέρα.

Η επιχείρηση της Βέρμαχτ με την κωδική ονομασία ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ (Unternehmen Kalawrita) ,μόλις έχει τελειώσει. Και έχει στεφθεί με άκρα επιτυχία για το γερμανικό στρατό. Οι Ορεινοί κυνηγοί και το 68ο σώμα στρατού θα πρέπει να ένιωθαν ευτυχισμένοι. Μπορεί να μην είχαν συλλάβει κανένα αντάρτη η Εγγλέζο, αλλά τουλάχιστον έκαψαν από τα θεμέλια όλα τα χωριά του Χελμού που τους βοηθούσαν...

Καλάβρυτα σήμερα. Ένας λόφος γεμάτος δάκρυα. Ένας λόφος που σε πονά και μόνο να γυρίσεις το κεφάλι σου να τον δεις. Ένας πέτρινος σταυρός, και το άγαλμα μιας μητέρας που πενθεί τον άνδρα και τα παιδιά της, Μιας μητέρας που η ψυχή της έχει πετρώσει...

Από όλο το χωριό γλύτωσαν μόνο 15 άνδρες πού είχαν την τύχη, στην αρχή να θαφτούν κάτω από δεκάδες πτώματα κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης, και αργότερα την ψυχραιμία να κρατηθούν ακίνητοι, όταν οι Γερμανοί περνούσαν από πάνω τους και άδειαζαν τους γεμιστήρες σε ότι κουνιόταν.

Κανένας Γερμανός αξιωματικός της Unternehmen Kalawrita δεν λογοδότησε ποτέ σε κανένα διεθνές δικαστήριο σε καμία δίκη. Και η ανώτερη ποινή που επιβλήθηκε ήταν εκείνη των 3 χρόνων. Τρία χρόνια για 1000 ψυχές...

Νταίνερτ (Döhnert) και όχι Τένερ ονομαζόταν ο μεταφραστής των Γερμανών κατά την διάρκεια της επιχείρησης. Πρόκειται για το πρόσωπο που περισσότερο εντυπώθηκε στην μνήμη όσων επέζησαν, ήταν όμως ένας απλός Δεκανέας, ανήκε δε στον λόχο Σόμπερ. Για να αποδώσουμε τα Καίσαρος Κάισαρι η ιεραρχία εκείνη την αποφράδα ημέρα είχε ως εξής:  

Στγος Χέλμουτ Φέλμυ, διοικητής του 68ου Σώματος Στρατού (General der Flieger Hellmuth Felmy)  

Υπγος Καρλ φον λε Σουίρ, διοικητής της 117ης Μεραρχίας Κυνηγών [Ορεινού Πεζικού] (Generalmajor Karl von le Suire)

  Ανχης Γιούλιους Βαίλφινγκερ, διοικητής του 749 Συντάγματος (Oberstleutnant Julius Wölfinger)  

Τχης Χανς Εμπερσμπέργκερ, διοικητής του Ι/749 Τάγματος (Major Hans Ebersberger)  

Υπγός Βίλλιμπαλντ Ακαμπχούμπερ (Oberleutnant Willibald Akamphuber)

  Δνέας Κόνραντ Νταίνερτ (Obergefreiter Konrad Döhnert)  .

Ο Φέλμυ καταδικάστηκε στην Νυρεμβέργη, στην λεγόμενη δίκη των στρατηγών της ΝΑ Ευρώπης, και εξέτισε τρία χρόνια στην φυλακή για μια πράξη που in concreto δεν διέταξε και δεν γνώριζε, είχε όμως διατάξει γενικώς παρόμοια «μέτρα εξιλασμού». Ο Λε Σουίρ πέθανε αιχμάλωτος των Σοβιετικών το 1955 και κηδεύτηκε στην γενέτειρά του στην Βαυαρία με πλήρεις στρατιωτικές τιμές. Ο Εμπερσμπέργκερ πέθανε στο Ανατολικό Μέτωπο. Ο Ακαμπχούμπερ πέθανε στην Αυστρία το 1972 σε ηλικία 67 ετών. Ο Νταίνερτ πέθανε στην Αυστρία το 1979 σε ηλικία 64 ετών. Κανείς τους δεν λογοδότησε ενώπιον της Δικαιοσύνης.

68 χρόνια μετά καμία γερμανική τράπεζα η γερμανική κυβέρνηση πέρα από κάποια συγνώμη δεν έχει αποζημιώσει κανένα θύμα γερμανικής θηριωδίας και εγκλήματος πολέμου στην Ελλάδα.