Η πρόσφατη εύρεση σημαντικών ποσοτήτων φυσικού αερίου, έχει προκαλέσει αισιοδοξία για ένα καλύτερο μέλλον στην Μεσόγειο. Για την Κυπριακή Δημοκρατία, πρόκειται για μια ευλογία, εν μέσω της κρίσης της ευρωζώνης. Οι οίκοι αξιολόγησης υποβάθμισαν τη χώρα τέσσερις φορές μέσα στο 2011, και αυτό διότι συνδέεται στενά με το χρεοκοπημένο οικονομικό σύστημα της Ελλάδας.
Τον Δεκέμβριο του 2011, η αμερικανική Nobel Energy ανακάλυψε κάπου επτά τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου στη θαλάσσια περιοχή νοτίως της νήσου. Όπως είπε η υπουργός Ενέργειας Πραξούλα Αντωνιάδου, «πρόκειται για μια σημαντική προοπτική, τόσο για τη Κύπρο, όσο και για την Ευρώπη», πιστεύοντας πως η χώρα της θα εξασφαλίσει ηλεκτρικό ρεύμα για τα επόμενα διακόσια χρόνια.
Το ίδιο ωφελημένη θα βγει και η ΕΕ, αφού δεν θα εξαρτάται αποκλειστικά πια από τη Ρωσία, και το αέριο της.
Ο νέος συνέταιρος των Ελληνοκυπρίων σε αυτό το εγχείρημα θα είναι το Ισραήλ, κάτι που δημιουργεί επιπλέον εντάσεις στις ευαίσθητες σχέσεις της Κύπρου με την Τουρκία. Η επικείμενη επίσκεψη του Ισραηλινού πρωθυπουργού στη Λευκωσία, δεν διευκολύνει τα πράγματα.
Η νέα αυτή ανακάλυψη αερίου, φέρνει κινδύνους για την ασφάλεια στη περιοχή, τουλάχιστον σύμφωνα με κάποιους ειδικούς. Η Τουρκία διαφωνεί κάθετα με οποιαδήποτε εκμετάλλευση, στην οποία δεν θα συμμετέχει και το τουρκοκυπριακό κράτος του Βορρά. Όπως λέει ο αναλυτής της Middle East Economic Survey της Λευκωσίας Gary Lakes, «η ανακάλυψη αυτή φέρνει μια νέα διάσταση στην πολιτική ένταση της περιοχής».
Εδώ και τέσσερις δεκαετίες, η Κύπρος είναι εθνικά διαιρεμένη στην ελληνική Δημοκρατία της Κύπρου στον Νότο, που ανήκει στην ΕΕ, και στην τουρκοκυπριακή Βόρεια Κύπρο, η οποία είναι αναγνωρισμένη σαν κράτος μόνο από την ίδια την Τουρκία, η οποία και διατηρεί 30.000-40.000 στρατιώτες στο έδαφός της.
Η Άγκυρα δεν αποδέχεται την ΑΟΖ στα ύδατα γύρω από την Κύπρο, και συγκεκριμένα εκεί ακριβώς όπου έγινε η ανακάλυψη της Nobel. Πέρσι μάλιστα, η Τουρκία έστειλε πολεμικό πλοίο να περιπολεί γύρω από τις εγκαταστάσεις της εταιρίας. Αυτή βέβαια η κίνηση δεν αρκεί για να διακοπεί η έρευνα για αέριο στην περιοχή. Όμως η απειλητική στάση της Άγκυρας, οδήγησε την Κύπρο και το Ισραήλ σε στενότερη συνεργασία, αν και παραδοσιακά η Κύπρος και η Ελλάδα συντάσσονταν με τους Παλαιστίνιους.
Αν και οι Κύπριοι αξιωματούχοι επιμένουν πως τίποτα δεν έχει αλλάξει αναφορικά με τους «φίλους Άραβες», εν τούτοις, οι νέες ισορροπίες στη περιοχή έχουν προκαλέσει ανακατατάξεις στις παραδοσιακές συμμαχίες στην ανατ. Μεσόγειο, με φόντο τις άσχημες πλέον σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ.
Αν οι Ισραηλινοί θελήσουν να αποκτήσουν πρόσβαση στις νέες αυτές πηγές ενέργειας, τότε θα πρέπει να καλύψουν το κενό της ανεπαρκούς στρατιωτικής δυνατότητας των Κυπρίων στο να προστατέψουν τις μελλοντικές εξορύξεις τους στην θάλασσα. Λίγο μετά την επιβεβαίωση της ανακάλυψης των κοιτασμάτων, το Ισραήλ και η Ελλάδα συνυπέγραψαν συμφωνία για αμυντική συνεργασία και ανταλλαγή απόρρητων πληροφοριών.
Όλα αυτά δεν θα πρέπει να προκαλούν έκπληξη. Οι ισραηλινές εταιρίες Delek Group, και Avner Oil & Gas, είναι οι εταίροι της Nobel Energy στην θαλάσσια περιοχή έξω από την Κύπρο, που είναι γνωστή ως Block 12. Οι δυο αυτές εταιρίες έχουν δείξει ενδιαφέρον για έρευνες και στα υπόλοιπα 12 blocks στην κυπριακή ΑΟΖ, που θα βγουν σε πλειστηριασμό μέσα στο 2012. Τα τοπικά ΜΜΕ προβάλουν το ζήτημα της συνεργασίας Κύπρου και Ισραήλ ως το πρώτο θέμα που θα τεθεί στο τραπέζι στη διάρκεια της επίσκεψης του Benjamin Netanyahu στην Λευκωσία την 16η Φεβρουαρίου.
Μέχρι στιγμής, η Άγκυρα δεν δείχνει εντυπωσιασμένη από την προσέγγιση μεταξύ Λευκωσίας και Τελ Αβίβ. Συνεχίζει την πορεία σύγκρουσης, και μάλιστα ανακοίνωσε τα σχέδια της, που αφορούν στην διεξαγωγή δοκιμαστικών αντλήσεων στα βόρεια της Κύπρου, από την τουρκική κρατική εταιρία πετρελαίων, μέσα στον Φεβρουάριο.
Η ελληνοκυπριακή πλευρά αντιδρά, αλλά μέχρι στιγμής οι Βρυξέλλες παραμένουν ήρεμες, αν και προέβησαν σε διάβημα κατά της Τουρκίας για την αποστολή του πολεμικού πλοίου πέρσι. Απομένει όμως να δούμε ποια θα είναι η αντίδραση της ΕΕ, αν οι Τούρκοι ξεκινήσουν όντως τις διερευνητικές αντλήσεις. Αν και ολόκληρη η Κύπρος αποτελεί επίσημα μέλος της ΕΕ, η ευρωπαϊκή νομοθεσία δεν ισχύει προς το παρόν στο κατεχόμενο βόρειο τμήμα της.
Οι ποσότητες αερίου που έχουν επιβεβαιωθεί στο Block 12, δεν είναι τόσες ώστε να δικαιολογηθεί κάποιος ενθουσιασμός αναφορικά με μια πανευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια. Υπάρχουν όμως ελπίδες για ακόμη περισσότερες ποσότητες. Οι ελπίδες που υπήρχαν για να μειωθεί η ευρωπαϊκή εξάρτηση από τη Ρωσία μέσω του αγωγού Nabucco, έχουν μειωθεί. Η δε Γερμανία θα πρέπει να αρχίσει να ψάχνει για εναλλακτικές πηγές ενέργειας, μετά την απόφαση της να κλείσει τα πυρηνικά της εργοστάσια έως το 2022, εξαιτίας της Fukushima.
Έτσι, η Ευρώπη θα πρέπει να αρχίσει να κοιτάει πιο προσεκτικά τις ελληνοκυπριακές πηγές ενέργειας, και να ετοιμάζεται για μια επερχόμενη διαμάχη με την Τουρκία. Όπως καταλήγει ο αναλυτής Gary Lakes: «το 2012 θα είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα χρονιά, αρκεί να μη χάσει κάποιος την ψυχραιμία του».
Της Julia Damianova
The National Interest
0 Σχόλια