Το Φρόνημα ως Αρετή ,Δημήτρης Κ. Μπάκας

 

Ο κατακλυσμός ανεξέλεγκτων πληροφοριών  από όλα τα ΜΜΕ, το διαδίκτυο, από τις φήμες, απόψεις, γνώμες που «καλοκάγαθα» θέλουν να  μάς ενημερώσουν για το τι γίνεται γύρω μας συνέβαλαν τελικά να χάσουμε τη γνώση μέσα στο χάος των πληροφοριών και τη σοφία, μέσα στο άμετρο πλήθος «γνώσεων»!   Φυσική  συνέπεια  να μη γνωρίζουμε που σταματά το  ψέμα και που αρχίζει η αλήθεια! Εάν χτίζουμε, όμως,  σε σαθρό έδαφος το οικοδόμημα θα καταρρεύσει. Η αναζήτηση της αλήθειας συνιστά  διαρκές μας  πρόταγμα, γιατί οι μισές αλήθειες οδηγούν σε πολύ επικίνδυνα μονοπάτια.!

Δε σκεφτόμαστε μονάχα, επίσης αισθανόμαστε  και έτσι βιώνουμε τη ζωή μας. Η βίωση γίνεται με την «καρδιά». Με το συναίσθημα. Όχι, όμως, με συναίσθημα χωρίς μορφή. Ο άμορφος εσωτερικός κόσμος προκαλεί σκοτάδι στη ψυχή μας. Μόνον όταν δώσουμε μορφές στον εσωτερικό μας χώρο νοιώθουμε ισορροπημένοι. Μορφές, μάλιστα, εύμορφες.  Για τη ψυχή μας το συναίσθημα είναι ό,τι το καύσιμο για τη μηχανή του αυτοκινήτου. Η πηγή της  κινητήριας δύναμης της συνείδησης.

Κανένας άνθρωπος δεν έζησε ποτέ με φρόνηση χωρίς να χρησιμοποιήσει τη διάνοια, αλλά και κανένας δεν έζησε ποτέ έντονα χωρίς τη συναισθηματική νοημοσύνη, που συνιστά  αρετή.  Οι αξίες της ζωής αναδύονται  από τον συναισθηματικό κόσμο μας, αλλά η αξιολόγησή τους γίνεται με τη βοήθεια του Λόγου. Σκεφτόμαστε με  διαύγεια και συναισθανόμαστε βαθιά  είναι ο αρμονικός συνδυασμός για μια βούληση θετική προς το γενικό καλό  και τη νικηφόρο ζωή.

 Στον χώρο των συναισθημάτων πηγάζει  η θέληση για ανάληψη δράσης, η οποία  αναδύεται από τη σύνθεση και αλληλεπίδραση ορμέμφυτων, στάσεων αλλά και  αγωγής. Εδώ έγκειται και η μεγάλη σημασία της ολιστικής παιδείας του ανθρώπου, στην  εναρμονισμένη διανοητική και συναισθηματική καλλιέργεια.  Τότε βιώνεται  στην άπειρη διάσταση το κάλλος με την αλήθεια και  διαχέονται πλημμυρίζοντας  την όλη προσωπικότητα. Τότε αναδύεται η λεβεντιά, η μεγαλοφροσύνη! Το πνευματικό κάλλος!  Αυτές  οι   λεπτότατες αρετές  είναι απόλυτα κρίσιμες στη ζωή μας. Με αυτές  φθάνει ο άνθρωπος στον αναβαθμό της ιερότητας, ένα βήμα πριν τη αγιότητα.   Εδώ εντάσσεται  το υψηλό και ευγενές φρόνημα, ως αρετή. Ως ψυχική δύναμη και ποιότητα του μέτρου μεταξύ ακηδίας- αδιαφορίας αφενός  και της αλαζονείας, οίησης και έπαρσης αφετέρου. … ..

Το φρόνημα είναι εκ των ων ουκ άνευ για τη ζωή μας. Είναι ρεαλιστική  αρετή απαραίτητη για κάθε παρόν. Χωρίς το φρόνημα όλες οι αρετές καθίστανται αναποτελεσματικές. Ειδικά σήμερα, που θέλουμε να συνυπάρχουμε και να διατηρούμε ταυτόχρονα  τη μοναδικότητα της ταυτότητάς μας. Σε ένα κλίμα αλήθειας  πλημμυρισμένο από ευγενή συναισθήματα αναδύεται ο μεγαλύτερος βαθμός ελευθερίας των ανθρώπων. Τότε νοιώθουμε  τα υπέροχα  συναισθήματα της ευαρέσκειας, της ασφάλειας, της εμπιστοσύνης που είναι τα αντίδοτα του φόβου και της ανασφάλειας.

Το φρόνημα ταυτίζεται με την πίστη στον εαυτό μας και σε ένα υπέρτατο σκοπό. Το ακμαίο ηθικό, που αναδύεται  από τη φρόνηση, τις εμπειρίες, τη  σοφία…. Είναι δίδυμη αρετή της  ευψυχίας. Πιστεύω σημαίνει ότι έχω πίστη,  πεποίθηση, είμαι βέβαιος για κάτι. Διακρίνω το αληθές από το ψεύτικο, άρα ζω στην πραγματικότητα κόντρα στην  αστάθεια και τη λήθη που είναι ο κανόνας.

Η συνείδηση δομείται  με τη σύνθεση  της γνωστικής λειτουργίας, της  αισθητικής καλλιέργειας και της ηθικής συγκρότησης. Ο ορθός λόγος, ως κύριος συντελεστής της αλήθειας ρυθμίζει τα όρια του συναισθηματικού χώρου και αντίστοιχα καθορίζει και τις επιταγές της ηθικής συγκρότησης.

Η ηθική και  τα πιστεύω μας, δεν είναι κάτι το άψυχο, ούτε έχουν  μηχανιστικό χαρακτήρα, αλλά συνιστούν ζωντανές αξίες, οι οποίες ανατροφοδοτούνται διαρκώς με την αλήθεια, το κάλλος και την αγαθότητα και κρυσταλλώνονται στην  ιερότητα της πίστης στον άνθρωπο και το μέλλον του.

Το δικό μας απαράγραπτο  καθήκον είναι: Να έχουμε πίστη στο παρελθόν και να διδασκόμαστε από αυτό και τα πιστεύω μας να διατηρούνται πάντοτε ζωντανά και διαρκώς ανανεωμένα, χωρίς  να εκφυλίζονται.  Γιατί το μέλλον μας έχει τις ρίζες του στο παρελθόν μας.

Το υγιές φρόνημα  δεν είναι διατεταγμένο σε προσωποπαγείς και  κερδοσκοπικούς σκοπούς, αλλά σε οράματα που βελτιώνουν τον Άνθρωπο ως ανθρώπινο γένος.  Τότε  το όραμα της ύπαρξης της Πατρίδας καθίσταται  το αγιότερο και αναδύεται το υψηλό φρόνημα των παιδιών της,   ως πιστεύω  ότι:  Η Εθνική Άμυνα, τουτέστιν η εξασφάλιση της ύπαρξης της Πατρίδας μας συνιστά πρώτιστο καθήκον ΟΛΩΝ μας, όσων απολαμβάνουμε τα αγαθά, τα οποία Εκείνη μάς εξασφαλίζει Χωρίς την ύπαρξή Της κανένα άλλο  αγαθό  ατομικό ή συλλογικό είναι δυνατόν να υπάρξει.                                                                                      

Η Εθνική άμυνα δεν είναι υπόθεση μόνον των Λειτουργών της, αλλά όλων όσων επιθυμούν να απολαμβάνουν τα αγαθά, που τους προσφέρει η Πατρίδα μας. Γι' αυτό είναι προσωποπαγές καθήκον η στρατιωτική θητεία, η οποία δεν είναι εξαγοράσιμη. Απαλλάσσονται μόνον, όσοι δεν είναι όντως ικανοί. Ο ιδρώτας και το αίμα δεν αποτιμώνται σε χρήματα. Είναι συστατικά της ζωής μας.

Η Εθνική Άμυνα είναι απόλυτα καθολικό αγαθό. Χωρίς υγιές κοινωνικό, οικονομικό, παιδευτικό στοιχείο δεν νοείται Εθνική Άμυνα, η οποία αρχίζει από το ίδιο το άτομο και ολοκληρώνεται στις Στρατιωτικές Μονάδες και στα Γενικά Επιτελεία. Το Στράτευμα δεν συνιστά μία ξεχωριστή ομάδα, αλλά είναι αυτός ο ίδιος ο λαός που αποτελεί την Πολιτεία.

Ειδικά στις Χώρες που αντιμετωπίζουν άμεσους κινδύνους ακεραιότητας και δεν έχουν την οικονομική πολυτέλεια για μισθοφορικό στρατό, όπως η δική μας Πατρίδα, ο πιο κρίσιμος παράγοντας είναι ο ανθρώπινος πλούτος. Η ολιστική ισχύς τής Πατρίδας συνδυάζεται απαραίτητα με το εθνικό φρόνημα ολοκλήρου του Λαού, ως αειφόρος αξία, που  δεν επιβάλλεται! Η λεβεντιά επιτυγχάνεται με την ολιγόμηνη δημιουργική στρατιωτική θητεία μέσα στο γόνιμο περιβάλλον του Στρατεύματος.

 Η Εθνική Άμυνα συνιστά το θεμέλιο τής δημοκρατικής Πατρίδας μας, καθόσον υπερασπίζεται το ύπατο αγαθό της ελευθερίας από εξωτερικούς κινδύνους. Όπλα για τον πόλεμο δεν είναι δυνατόν να υπάρξουν χωρίς οικονομικούς πόρους, αλλά χωρίς το φρόνημα των νέων μας, που τα υπηρετούν, τα όπλα είναι αδρανή. Το πολυτιμότερο, αλλά και το πιο ευαίσθητο στοιχείο είναι η νεολαία μας. Κάθε νέος που αγαπά την Πατρίδα του και θέλει να ζει δημοκρατικά και αυτόνομα οφείλει να είναι έτοιμος να εκτελέσει το καθήκον του, τη Στρατιωτική Θητεία.

 Το ευγενές  φρόνημα συνιστά την πεμπτουσία της Εθνικής Άμυνας και είναι υπόθεση ανεξαιρέτως όλων των θεσμών. Οικογένεια, Σχολείο, Κοινωνία και τελικά η δημιουργική στρατιωτική θητεία διαμορφώνουν τον τρόπο σκέψης μας. Η πλέον ευαίσθητη πνευματική και ψυχική ανάδυση. Επηρεάζεται θανάσιμα  από κάθε μη συνετή  έκφραση κριτικής από οιονδήποτε μη αρμόδιο. Είμαστε όλοι μας υποχρεωμένοι να σεβαστούμε, ως κόρη οφθαλμού, την ευγενέστερη όλων των αρετών. 

Με τη στρατιωτική αγωγή ο νέος αναπτύσσει την αυτοσυνείδηση, αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση...Συνειδητοποιεί την έννοια και την αξία της Πατρίδας του και νιώθει άξιος να συμβάλει στην Ελευθερία της. Έτσι διευρύνονται τα στενά ατομικά του όρια μέχρι και την αιωνιότητα τού Έθνους. Καλλιεργείται η ενσυνείδητη πειθαρχία. Καθίσταται ικανός μαχητής του πολέμου και της ζωής!  Ανδροποιεί τον νέο και συνιστά ύψιστη τιμή. Μία ιερή υποχρέωση έναντι των προγόνων και των επιγόνων. Κυρίως, όμως, έναντι της αξιοπρέπειας και σεβασμού τού ίδιου τού εαυτού του, ως Πρόσωπο!

Η στρατιωτική θητεία είναι ενεργητική και δημιουργική μέθεξη στην Εθνική Άμυνα της Πατρίδας Είναι η πιο γόνιμη διακριτή φάση της ζωής μας. Οι δημιουργικοί οπλίτες έχουν πάντα προσωπικό ανεκτίμητο όφελος! Όσοι δεν συμμετέχουν ενεργά στη στράτευση είναι  οι χαμένοι! Συνιστά μοναδική προσφορά στη δημοκρατική Πολιτεία. Δυστυχώς αρκετοί λοιδορούν τη θητεία και άλλοι εσκεμμένα τη διαβάλουν ή κακόβουλα την αποφεύγουν!

Θαρρούμε ότι τέτοιας σπουδαιότητας ηθοπλαστικό έργο δεν παράγεται από κανέναν άλλο θεσμό, γιατί αρτιώνει την αρετή τής κοινωνικότητας, το συνανήκειν και  υλοποιεί το "άρχεσθαι μαθών, άρχειν επιστήσει". Ο μαχητής μέσα στη  Στρατιωτική θητεία  εξοπλίζεται με αρετές κοινά πιστεύω, φιλότητα, ελπίδα, προσδοκία…, τα οποία υπερβαίνουν τον έρωτα και την ανθρώπινη φιλία αγγίζοντας τα όρια της αγάπης για κάτι το ιερό και άγιο, την Πατρίδα. Αποκτά αυτόνομα ένα μεγάλο πιστεύω: ότι το καλό της Πατρίδας, συνιστά υπόθεση του καθενός μας και η ατομική μας ελευθερία υπόθεση όλων. Αυτή είναι η ουσία του φρονήματος. Γι΄αυτό το φρόνημα συνιστά την ύπατη αρετή.

Οφείλουμε  να κρατάμε απόλυτα  προσεκτική στάση στην κριτική μας που έχει επιπτώσεις   στο υγιές ψυχικό φρόνημα των  ΕΔ.  Να είμαστε βέβαιοι ότι  « έχουν τη  γνώση οι αρμόδιοι Φύλακες»! Ας τους εμπιστευόμαστε απόλυτα. Εμείς απλά να συνεπικουρούμε στο ιερό τους καθήκον  με τεκμηριωμένες προτάσεις και με τον προσήκοντα τρόπο. Να μη  μεμψιμοιρούμε.  Δεν αρμόζουν παρατηρήσεις και υποδείξεις  που δεν τεκμηριώνονται με έμπεδα στοιχεία, τα  οποία εμείς δεν έχουμε. Να  πιστεύουμε ότι  η δημιουργική στρατιωτική θητεία συνιστά διαχρονική δημοκρατική Αξία.

            Υψηλό φρόνημα  όμως  πρέπει να έχει  και   κάθε πολίτης άξιος για Δημοκρατία. Αυτό συνιστά πρώτιστο προσωπικό καθήκον  του καθενός μας  και της Πολιτείας.

 Δυστυχώς η ακατάσχετη αδολεσχία και ο κατακλυσμός ανεύθυνων πληροφοριών έχουν αποσαθρώσει κάθε γονιμότητα για καλλιέργεια υγιούς υψηλού φρονήματος του λαού μας, με συνέπεια να μην συμβαδίζει το συνυπάρχειν με την αρετή τού συνανήκειν.( Περί αυτού στο επόμενο). 

                                                                                    Δημήτρης Κ. Μπάκας

                                                                                      Ιανουάριος 2021