Είμαστε κοντά στο πρώτο ελληνικό φάρμακο για τον κοροναϊό

Μπορεί να υπάρξει ελληνικό φάρμακο για τον κοροναϊό; Η Ευαγγελία Γιαννάκη, διευθύντρια στην Μονάδα Γονιδιακής και Κυτταρικής Θεραπείας της Αιματολογικής Κλινικής του ΓΝ «Παπανικολάου» μιλάει στα «ΝΕΑ» για την έρευνα μιας ομάδας γιατρών από τη Θεσσαλονίκη πάνω στα Τ-λεμφοκύτταρα, που μπορεί να οδηγήσει στην παραγωγή ενός φαρμάκου απέναντι στον Covid-19.

Πείτε μας λίγα πράγματα για το φάρμακο πάνω στο οποίο δουλεύετε.

Πρόκειται για ένα νέο «ζωντανό» φάρμακο. Στην περίπτωση των ιογενών λοιμώξεων, όταν έρθουμε σε επαφή με κάποιον ιό, αναπτύσσονται Τ-λεμφοκύτταρα για να τον αναγνωρίζουν. Πολλαπλασιαζόμενα, λοιπόν, μπορούν να τον ελέγξουν. Στη συνέχεια γίνονται κύτταρα μνήμης. Σε μελλοντική έκθεση στον ίδιο ιό, μπορούν να τον αναγνωρίσουν άμεσα. Ξεκινώντας από άλλες ιογενείς λοιμώξεις, πιο συχνές στους μεταμοσχευμένους ασθενείς μας, ξεκινήσαμε να παράγουμε πριν από δύο χρόνια τέτοια ειδικά λεμφοκύτταρα που αναγνωρίζουν τους ιούς. Είδαμε εξαιρετική ανταπόκριση. Με την τεχνογνωσία που αποκτήσαμε, την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια που διαπιστώσαμε, αναπτύξαμε το φάρμακο για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού. Η προέλευση των Τ-λεμφοκυττάρων είναι από δότες που έχουν νοσήσει και έχουν αναρρώσει. Από αυτούς παίρνουμε μια μικρή ποσότητα αίματος και τα ειδικά αυτά κύτταρα τα πολλαπλασιάζουμε στο εργαστήριο, έτσι ώστε να τα δώσουμε σε έναν ασθενή που δεν μπορεί να αναπτύξει δικά του, του δίνουμε μια έτοιμη άμυνα.

Ποια ήταν τα αποτελέσματα;

Στο πλαίσιο της κλινικής μελέτης που τρέχει, η οποία έχει χρηματοδοτηθεί από την Επιτροπή «Ελλάδα 2021», με τη συνεισφορά και του νοσοκομείου Παπανικολάου και άλλων ιδιωτών, ελέγχουμε την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των Τ-λεμφοκυττάρων σε ασθενείς που νοσηλεύονται και έχουν προγνωστικούς δείκτες για σοβαρή νόσηση, αλλά δεν έχουν διασωληνωθεί. Εχουμε παράξει δόσεις για περίπου 60 ασθενείς, ενώ στη μελέτη μπήκε μια ασθενής 70 ετών, η οποία μέσα σε μια εβδομάδα μπόρεσε και πήρε εξιτήριο και τώρα βρίσκεται στο σπίτι της, σε πολύ καλή κατάσταση.

Καταλαβαίνω ότι αντιμετωπίσατε πρόβλημα χρηματοδότησης.

Οταν ολοκληρώσαμε το προκλινικό κομμάτι της έρευνάς μας, με βάση τα πρώτα ενθαρρυντικά στοιχεία ήμασταν έτοιμοι να ξεκινήσουμε. Στην προσπάθειά μας να βρούμε χρηματοδότηση, απευθυνθήκαμε στους απλούς πολίτες, που ανταποκρίθηκαν με μεγάλο ζήλο, όπως και το νοσοκομείο. Δεν θα μπορούσαμε όμως να προχωρήσουμε χωρίς την Επιτροπή «Ελλάδα 2021», που υπήρξε ο κύριος χρηματοδότης αυτής της προσπάθειας. Χρειάστηκε να περάσει περίπου ένα δίμηνο για να συγκεντρώσουμε τα απαραίτητα από το εξωτερικό, ολοκληρώσαμε τις πρώτες μελέτες για να υποβάλλουμε αίτηση για έγκριση στις ρυθμιστικές αρχές και ξεκινήσαμε κανονικά εδώ και λίγες εβδομάδες, όμως δεν είναι εύκολο να βρούμε ασθενείς. Παρ’ όλα αυτά, συνεχίζουμε μέχρι να ολοκληρώσουμε τον στόχο, που είναι η παραγωγή προϊόντος για 100 ασθενείς. Ευελπιστούμε πως σε λίγο θα έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα. Αν υπάρξει και τέταρτο κύμα, να μπορέσουν κάποιοι πάσχοντες να βοηθηθούν.

Θα μπορούμε δηλαδή να μιλάμε για ένα φάρμακο ελληνικής παραγωγής ενάντια στον κορωνοϊό;

Σαφώς. Είναι ένα προϊόν που θα παράγεται στην Ελλάδα. Παρόμοιες κλινικές μελέτες διεξάγονται σε τρία κέντρα στην Αμερική, άλλα δύο στην Ευρώπη και ένα στη Σιγκαπούρη – θα υπάρξει παρόμοιο κυτταρικό προϊόν, δηλαδή, αλλά αυτό θα είναι διαθέσιμο στους έλληνες ασθενείς. Οσο παράγεται «ακαδημαϊκά», το κόστος του θα είναι πιο χαμηλό από όσο θα ήταν αν το έφτιαχνε μια φαρμακοβιομηχανία ή αν το κάναμε εισαγωγή.