Bασικά και δευτερεύοντα πτυχία στα Πανεπιστήμια

Βασικά και δευτερεύοντα πτυχία στα ΑΕΙ σχεδιάζει το υπουργείο Παιδείας, σε μια προσπάθεια εκσυγχρονισμού των σπουδών στην ανώτατη εκπαίδευση της χώρας αλλά και αύξησης της κινητικότητας των νέων μεταξύ διαφορετικών επιστημονικών περιοχών. Οι διατάξεις αυτές, εάν συνδυαστούν με τις ειδικές θέσεις που σχεδιάζονται για πανεπιστημιακούς του εξωτερικού αλλά και τη νέα μορφή ερευνητικών κέντρων μέσα στα πανεπιστήμια, συνιστούν προτάσεις που μπορούν να αλλάξουν ριζικά τη μορφή των ελληνικών ανώτατων ιδρυμάτων. Παράλληλα δε, απελευθερώνεται περαιτέρω η δυνατότητα των πανεπιστημίων μας, των καθηγητών ή των νέων μεταδιδακτορικών ή άλλων ερευνητών τους να συμμετέχουν σε εταιρικά σχήματα ή να συγκροτούν οι ίδιοι νεοφυείς (startup) επιχειρήσεις.

Την ίδια στιγμή, όμως, παράταση αναμένεται να δοθεί στη θητεία των δέκα πανεπιστημίων της χώρας που έχουν την άνοιξη πρυτανικές εκλογές, καθώς υπό συζήτηση βρίσκεται η διάταξη για αλλαγές στο μοντέλο διοίκησης των ΑΕΙ.

Τα παραπάνω είναι μερικές από τις διατάξεις του νέου νόμου - πλαισίου που παρουσίασε χθες η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως στους πρυτάνεις των ΑΕΙ, σε έκτακτη διαδικτυακή Σύνοδό τους, την οποία ζήτησε να γίνει για να συζητηθούν οι προτάσεις της. Στην ίδια συνάντηση ζητήθηκαν οι απόψεις των διοικήσεων των πανεπιστημίων για το αν θα μπορούσε να λειτουργήσει προς όφελός τους η θέση ειδικού γενικού διευθυντή (μάνατζερ) στη διαχείριση και στα οικονομικά τους.

Major and minor studies

Τα βασικά και δευτερεύοντα πτυχία (major and minor studies) αποτελούν έναν θεσμό που συναντάται συχνά στο εξωτερικό και στα ανώτατα ιδρύματα άλλων χωρών, όπου οι φοιτητές και φοιτήτριές τους μπορούν να διαλέξουν τις σπουδές που θα αποτελέσουν τη βασική εξειδίκευσή τους, αλλά και έναν δεύτερο κύκλο σπουδών από ομοειδή ή άλλη επιστημονική περιοχή που θα είναι η δευτερεύουσα εξειδίκευσή τους. Αυτό γίνεται για λόγους ευρύτητας της μόρφωσής τους και επαφής τους με διαφορετικά επιστημονικά αντικείμενα.

Ακόμη, ανταποδοτικές υποτροφίες, απελευθέρωση μεταπτυχιακών σπουδών, επιστροφή των πρώην ΤΕΙ με τη μορφή Σχολών Εφαρμοσμένων Σπουδών αναφέρθηκαν κατά τη χθεσινή ομιλία της υπουργού Παιδείας στην έκτακτη Σύνοδο Πρυτάνεων ΑΕΙ.

Επανερχόμενη στο θέμα της χωροταξικής αναδιάρθρωσης των πανεπιστημίων, στην οποία οι διοικήσεις τους δεν ανταποκρίθηκαν, η υπουργός Παιδείας ζήτησε και πάλι να καταθέσουν τα πανεπιστήμια σχέδια για αλλαγές, μετονομασίες ή κλείσιμο τμημάτων τους, ενώ έδωσε μια παράταση ως τις 20 Απριλίου στις προτάσεις τους για τον φετινό αριθμό εισακτέων. Τα πανεπιστήμια από την πλευρά τους ζητούν μείωση του αριθμού εισακτέων τους.

Η υπουργός Παιδείας έκανε χθες ειδική αναφορά στον πρώην υφυπουργό Παιδείας και νυν πρόεδρο της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής Βασίλη Διγαλάκη, ο οποίος ασχολήθηκε επί μήνες με την προετοιμασία σχεδίου νόμου - πλαισίου για τα πανεπιστήμια.

Κατά τα άλλα, προτείνονται εισαγωγή θεσμού εσωτερικής κινητικότητας φοιτητών μεταξύ ομοειδών τμημάτων της χώρας («εσωτερικό Erasmus»), τα τμήματα των ΑΕΙ να έχουν τη δυνατότητα να διοργανώνουν περισσότερα του ενός προγράμματα σπουδών, οι καθηγητές τους να επιλέγονται πλέον μετά την κατάρτιση μητρώου γνωστικού αντικειμένου ανά τμήμα που θα επικαιροποιείται, με υποχρεωτική ηλεκτρονική ψηφοφορία, αυξημένα εξωτερικά μέλη και αύξηση των κριτηρίων αριστείας τους.

Παράλληλα, οργανώνονται νέες ερευνητικές δομές στα ΑΕΙ για τη συνεργασία τους με πανεπιστήμια του εξωτερικού, θέσεις ερευνητών με θητεία ως πέντε έτη και ειδικές θέσεις για καθηγητές του εξωτερικού.

Επιστροφή των ΤΕΙ

Επανέρχεται ο σχεδιασμός των τριετών «νέων ΤΕΙ» μέσα στα πανεπιστήμια με τη θέσπιση των Σχολών Εφαρμοσμένων Επιστημών και Τεχνών και περιορισμούς στη λειτουργία τους, όπως η υποχρεωτική πρακτική άσκηση των φοιτητών και φοιτητριών τους. Η αρχική σκέψη ήταν να μετατραπούν σε αντίστοιχες δομές τα «αδύναμα» τμήματα των ΑΕΙ που έμειναν πέρυσι με λιγότερους από δέκα πρωτοετείς ή αποτελούν προορισμό με ελάχιστες «πρώτες προτιμήσεις».

Τέλος, αλλάζει και η αναγνώριση των πτυχίων από τον ΔΟΑΤΑΠ και προβλέπεται αυτόματη ακαδημαϊκή αναγνώριση των πτυχίων από το εξωτερικό (και τα αντίστοιχα αναγνωρισμένα στη χώρα μας ανώτατα ιδρύματά του).