Αβερώφειος Γεωργική Σχολή Λάρισας: Ένας αιώνας γεωργικής παράδοσης, με "αντίπαλο" τη φθορά του χρόνου

Να διαλυθεί «εις τα εξ ων συνετέθη» κινδυνεύει η Αβερώφειος Γεωργική Σχολή στη Λάρισα, που αποτελεί ένα σημαντικό «περιουσιακό στοιχείο» της πόλης, καθώς είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία αλλά και την ανάπτυξη της, τα τελευταία 100 χρόνια.
Αποτελεί δε, ένα αρχιτεκτονικό επίτευγμα που περασμένου αιώνα που έχει κριθεί «διατηρητέο», καθώς τα 43 κτίρια που βρίσκονται εκεί είναι σπάνιας αρχιτεκτονικής ομορφιάς. Από τα ελάχιστα «διατηρητέα», που διασώθηκαν στη Λάρισα από τη λαίλαπα της σύγχρονης ανοικοδόμησης.

Η σχολή αποτελεί κληροδότημα του εθνικού ευεργέτη Γεωργίου Αβέρωφ και αναφέρεται και από τον Μ. Καραγάτση, ο οποίος έζησε στην Λάρισα και εκεί τοποθετεί το μυθιστόρημά του «Συνταγματάρχης Λιάπκιν».

Σήμερα, λειτουργεί ως Τεχνικό Επαγγελματικό Εκπαιδευτήριο Α΄ Κύκλου, με ειδικότητες Αγροτικών Μηχανημάτων και Ζωοτεχνίας, «φιλοξενώντας», κυριολεκτικά, 55 μαθητές από όλη την Ελλάδα (από την Αθήνα, την Κρήτη, τον Έβρο, τη Μυτιλήνη, την Άνδρο, τη Σίφνο, την Πελοπόννησο και φυσικά τη Θεσσαλία), εκ των οποίων οι 26 ζουν στο Οικοτροφείο της και σιτίζονται εκεί.

Ωστόσο, αντιμετωπίζει πλέον οριακό πρόβλημα βιωσιμότητας, καθώς τα 43 κτίριά της, που είναι διάσπαρτα σε μια έκταση 40 στρεμμάτων, χρήζουν άμεσης αναπαλαίωσης.

Αυτό, όπως αναφέρει ο διευθυντής της Χρήστος Βίλλης, είναι και το κυρίαρχο πρόβλημα που αντιμετωπίζει, καθώς η τελευταία αναπαλαίωση έγινε το 1990, σε 4-5 μόνο από τα κτίρια, ενώ τα υπόλοιπα είναι ακριβώς όπως χτίστηκαν πριν από 100 χρόνια. Όλες οι σκεπές θέλουν αλλαγή, τα δίκτυα ύδρευσης, οι ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις και οι εσωτερικοί χώροι.

Λύση υπάρχει. Δηλαδή, υπάρχει η δυνατότητα να ενταχθεί στο ΕΣΠΑ, καθώς έχει χαρακτηριστεί «διατηρητέο μνημείο» από το υπουργείο Πολιτισμού και να χρηματοδοτηθεί, αλλά για να συμβεί αυτό χρειάζεται η σύνταξη μιας προμελέτης, η οποία επίσης κοστίζει. Και παρά το γεγονός ότι η διεύθυνση της Σχολής έχει απευθυνθεί σε διαφόρους φορείς, μέχρις στιγμής δεν έχει βρει πρόθυμη ανταπόκριση.

Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα, που επηρεάζει την εύρυθμη λειτουργία της, είναι οι ελλείψεις σε εκπαιδευτικό και διοικητικό προσωπικό. Αξίζει να σημειωθεί πως το 1990 η Σχολή είχε 25 μόνιμους υπαλλήλους και σήμερα μόνον 9 και δεδομένης της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας, οι ελπίδες για ενίσχυση του προσωπικού αυτού είναι μάλλον περιορισμένες.

Την ιστορία της σχολής ακολουθεί και ο μηχανολογικός εξοπλισμός, ο όποιος στην πλειοψηφία του είναι των δεκαετιών του ‘40 και του ‘50 και χρήζει άμεσου εκσυγχρονισμού.

Παρόλα αυτά, η Αβερώφειος Γεωργική Σχολή, που το 2011 έκλεισε 100 χρόνια λειτουργίας και υπάγεται στον Ελληνικό Γεωργικό Οργανισμό "Δήμητρα" που τελεί υπό την εποπτεία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, εξακολουθεί να προσφέρει ένα ιδιαίτερα σημαντικό έργο.

Κι αυτό, καθώς έχουν τη δυνατότητα να φοιτούν σε αυτή, στα δύο τμήματά της που λειτουργούν (τεχνιτών αγροτικών μηχανημάτων και ζωοτεχνίας), εντελώς δωρεάν, παιδιά από όλη την Ελλάδα.

Είναι χαρακτηριστικό δε, όπως αναφέρει ο διευθυντής της Σχολής, ότι φέτος η ζήτηση ήταν ιδιαίτερα αυξημένη, ενώ για του χρόνου είναι ακόμη μεγαλύτερη. Προφανώς, στην εποχή της κρίσης, η στροφή των νέων στην γη, αν δεν δίνει την «απάντηση» στην ανεργία, πάντως δημιουργεί την ελπίδα για απασχόληση.

Άλλωστε, οι μαθητές που αποφοιτούν από τα δύο τμήματα, έχουν τη δυνατότητα να ανοίξουν δικό τους συνεργείο, όσον αφορά στους τεχνίτες αγροτικών μηχανημάτων ή να ασχοληθούν με δικές τους εκμεταλλεύσεις. Ή, ακόμη, οι προερχόμενοι από το τμήμα ζωοτεχνίας, να ιδρύσουν δικές τους κτηνοτροφικές μονάδες.

Μέχρι στιγμής μπορούν να εγγραφούν παιδιά, τα οποία έχουν το απολυτήριο της πρώτης Λυκείου, με φοίτηση δύο ετών, αλλά η Σχολή είναι εν αναμονή του νέου Νόμου, βάσει του οποίου θα γίνει "Γεωργικό Λύκειο", οπότε στην περίπτωση αυτή τα παιδιά θα μπορούν να πηγαίνουν κατευθείαν από το Γυμνάσιο.

Η πρόθεση των υπουργείων Αγροτικής Ανάπτυξης και Παιδείας είναι να προχωρήσουν στην ίδρυση των Αγροτικών Λυκείων σε περιφέρειες της χώρας, μεταξύ αυτών και στην Περιφέρεια Θεσσαλίας και συγκεκριμένα στη Λάρισα.

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο που προωθούν τα δύο υπουργεία, προβλέπεται μία Γεωργική Σχολή σε κάθε Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση ως Δημόσιο Αγροτικό Τεχνολογικό Λύκειο τριετούς φοίτησης, υπό την εποπτεία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.

Σκοπός των Γεωργικών Σχολών είναι η επαγγελματική εκπαίδευση των νέων, οι οποίοι επιθυμούν να ασκήσουν το επάγγελμα του αγρότη και έχουν αποφοιτήσει από το τριτάξιο Γυμνάσιο. Στον απονεμόμενο από τις Γεωργικές Σχολές τίτλο σπουδών ενσωματώνονται το Απολυτήριο του Τεχνολογικού Λυκείου και το Πράσινο Πιστοποιητικό στις αντίστοιχες με το γνωστικό πεδίο της Σχολής ειδικότητες του πρωτογενούς τομέα.

Τα έσοδα βάσει των οποίων λειτουργεί, σήμερα η Αβερώφειος, προέρχονται από των ενοίκια των 500 στρεμμάτων που έχει στην κατοχή της και νοικιάζει σε τρίτους, ενώ υπάρχει και μία επιχορήγηση από τον Οργανισμό.

Η ιστορία της Σχολής ξεκινά το 1901, οπότε άρχισε και η κατασκευή της σε έκταση που παραχωρήθηκε για τον σκοπό αυτό από τον δωρητή- περί τα 2000 στρέμματα- αλλά τέθηκε σε λειτουργία το 1911.

Η οικονομική εξυπηρέτηση της Σχολής δεν στηρίχθηκε αποκλειστικά στην ύπαρξη του κληροδοτήματος αλλά, για πρώτη φορά, η πολιτεία με επιχορηγήσεις, βοήθησε την επιτέλεση του έργου της. Από τα συνολικά 2000 στρέμματα που παραχωρήθηκαν από το δωρητή, αργότερα τα 1500 χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή και στέγαση του ΤΕΙ Λάρισας.

Στο εκπαιδευτικό έργο της σχολής έχει προγραμματιστεί να συμπεριληφθεί και ειδικότητα μελισσοκομίας, ενώ στον προγραμματισμό είναι η λειτουργία, στο χώρο, 14 ινστιτούτων έρευνας.

της Μ. Αποστολοπούλου

Πηγή