Η καθ' ημάς θάλασσα

Η Μεσόγειος λέει την ιστορία της

Ο ρόλος που παίζει η θάλασσά «μας» στην εξέλιξη πολιτισμών, αλλά και στην αμυντική, οικονομική και εθνική διαμόρφωση της περιοχής από την αρχαιότητα ως σήμερα

ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ - ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 19/05/2013 05:45

Ο υποστράτηγος ε.α. Ιωάννης Παρίσης στο στοιχείο του. Με το βιβλίο του Η καθ' ημάς θάλασσα, μας δίνει όλες τις σημερινές συνιστώσες του ρόλου της Μεσογείου στην εξέλιξη της Ιστορίας, αυτού του ομφαλού μονοθεϊστικών θρησκειών και πολιτισμών με την ιδιάζουσα και πολύ σημαντική στρατηγική αξία.

Ψύχραιμα, αντικειμενικά, μακριά από ιδεοληψίες και πάντοτε τεκμηριωμένα, ο συγγραφέας μας παίρνει από το χέρι και, σελίδα-σελίδα, κεφάλαιο-κεφάλαιο, μας οδηγεί από τα πρώτα μυθοϊστορικά χρόνια της θάλασσάς «μας» ως τις ημέρες των πετρελαιαγωγών και των «ντρονς» που την… πλούτισαν και που βιώνουμε. Πάντοτε όμως στόχος του, ο οποίος άλλοτε μόλις διακρίνεται και άλλοτε προβάλλει έντονα, είναι να καταδείξει και να αξιολογήσει τον ρόλο που έπαιξαν και παίζουν στην αμυντική, στην οικονομική και στην εθνική διαμόρφωση της περιοχής μας η διαμάχη συμφερόντων και η στρατιωτική ισχύς των εκάστοτε κρατούντων.

Ο Ιωάννης Παρίσης γράφει για τον αναγνώστη – και είναι μεγάλο χάρισμα αυτό. Δεν γράφει για τον εαυτό του, όπως πολλοί άλλοι δυστυχώς. Είναι σαφής, κατανοητός, ακόμη και όταν αναλύει το πυρηνικό δυναμικό των «εν δυνάμει» πυρηνικών χωρών ή όταν εξηγεί τι σήμαινε άλλοτε και τι σημαίνει σήμερα για το παιχνίδι της ισορροπίας δυνάμεων είτε το Γιβραλτάρ είτε η διώρυγα του Σουέζ. Δεν ξεπήδησε από το πουθενά η λεγόμενη Αραβική Άνοιξη. Ούτε η «όρεξη» της Κύπρου να συνεργαστεί με το Ισραήλ για την υποθαλάσσια ενέργεια της περιοχής τους. Ούτε ήταν απρόσμενο το (όψιμο) ενδιαφέρον της Κίνας για την «ασφάλειά» μας, είτε η στάση του ΝΑΤΟ σε «τυπικά»(!) προβλήματα όπως η μετανάστευση.

Ξενόγλωσσε πηγές, αρχεία, μελέτες και πρωτογενείς πηγές τροφοδοτούν τον συγγραφέα, έτσι ώστε όχι μόνο να παρουσιάσει ένα επιμέρους πρόβλημα που έχει διαμορφωθεί και εξελιχθεί στη Μεσόγειο, αλλά και να απαντήσει στις προκλήσεις του καιρού μας που ξεπηδούν κάθε τόσο και αναπτύσσονται σ’ αυτήν: είναι βιώσιμη η ευκαιριακή διευθέτηση μιας κρίσης λ.χ. της Συρίας; Έχουν πάντοτε πρόσβαση στην πραγματικότητα οι λεγόμενοι γεωστρατηγικοί δρώντες, λ.χ. οι ΗΠΑ, στην αντιμετώπιση της Αλ Κάιντα; Και πώς αναπλάθεται το μέλλον μιας σειράς περιφερειακών συμβάσεων, πρωτοβουλιών, ακόμη και συνθηκών διεθνούς κάλυψης; Ο Ιωάννης Παρίσης δίνει απαντήσεις ή οδηγεί τον αναγνώστη να δώσει εκείνος την απάντηση.

Η καθ’ ημάς θάλασσα, όπως ο Στράβων στα Γεωγραφικά του ονομάζει την Μεσόγειο, συμπυκνώνει, αναλύει και προβάλλει τις εξελίξεις και τα δρώμενα μιας περιοχής για την οποία η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ έγραψε ότι «για αιώνες έχει μονοπωλήσει την παγκόσμια Ιστορία». Δίνει απαντήσεις σε ερωτήματα του σημερινού αναγνώστη, δίνει εξηγήσεις στις κρίσεις και προκλήσεις που μας ταλανίζουν και με το βιβλιογραφικό υλικό που το στηρίζει (έξι σελίδες) ανοιγει τον δρόμο για την ευρύτερη μελέτη των επιμέρους ιστορικών και των γεωπολιτικών προβλημάτων της μεσογείου «μας».

Θέλω να συγχαρώ τον εκδότη και τους τεχνικούς που επιμελήθηκαν το βιβλίο του Ιωάννη Παρίση. Του έδωσαν πνοή. Δεν ήταν εύκολη δουλειά – και δυστυχώς δεν είμαστε συνηθισμένοι σε τέτοια αρτιότητα – να τοποθετηθούν στη σελίδα που πρέπει και να αντιστοιχούν στο παράπλευρο κείμενο οι 80 και πλέον έγχρωμοι χάρτες, σχεδιαγράμματα, πίνακες και έγχρωμες φωτογραφίες με τις οποίες πλουσιοπάροχα κοσμείται (χρησιμοποιώ την λέξη κυριολεκτικά) το βιβλίο. Κυκλοφορούν πάρα πολλά βιβλία - όχι μόνο ελληνικών εκδόσεων – όπου είναι σχεδόν αδύνατο να διακρίνεις πρόσωπα και σχεδιαγράμματα. Θαμπά και κακέκτυπα.