Ο Κύκλος των Μουσείων (Εξαιρετικό)

Ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός, με τα μοναδικής πνευματικής και καλλιτεχνικής δημιουργίας έργα λόγου και τέχνης, υπήρξε διαχρονικά η βασική πηγή έμπνευσης και το θεμέλιο της πολιτιστικής ανάτασης του δυτικού κόσμου. Τα ελληνικά μουσεία, στην πλειονότητά τους αρχαιολογικά, στεγάζουν ανεκτίμητα τεχνουργήματα της αρχαίας Ελλάδας.

Από το 1997, ο Όμιλος Λάτση και η Eurobank EFG υπό την αιγίδα και το συντονισμό του Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση εκδίδουν κάθε χρόνο έναν τόμο αφιερωμένο σε ένα αρχαιολογικό μουσείο, με σκοπό τη δημιουργία μιας σειράς λευκωμάτων που, με την επιστημονική εγκυρότητα και την αισθητική τους προσέγγιση, συμβάλλουν στη βαθύτερη γνώση και κατανόηση των επιμέρους σελίδων της ιστορίας του ελληνικού πολιτισμού.

Η πολιτιστική αυτή περιπλάνηση ξεκίνησε το 1997 με το Μουσείο Μπενάκη, οι θησαυροί του οποίου συνθέτουν το πολιτισμικό ψηφιδωτό του Ελληνισμού στον χώρο και τον χρόνο. Το ταξίδι συνεχίστηκε την αμέσως επόμενη χρονιά με την ανάβαση στον Ιερό Βράχο, εκεί όπου δίπλα από τον Παρθενώνα και τα άλλα μείζονα μνημεία του Δυτικού Πολιτισμού βρίσκεται το Μουσείο της Ακροπόλεως. Η πυξίδα του Ιδρύματος το 2001 στράφηκε προς το άγνωστο, για τους μη καλά μυημένους, Αρχαιολογικό Μουσείο του Πειραιά που επιφύλασσε σε όλους την ευχάριστη έκπληξη της ανακάλυψης, μέσα από τα εκθέματά του, της ζωής μιας πόλης που ενσάρκωσε τις αρχές και τις αξίες της Αθηναϊκής Δημοκρατίας. Το 2002 πορευτήκαμε δυτικότερα, με τη επίσκεψη σε ένα από τα σπουδαιότερα και οσιότερα ιερά του αρχαίου κόσμου, τον Αρχαιολογικό Χώρο της Ελευσίνας, τόπο λατρείας της θεάς της γης, της βλάστησης, της γονιμότητας και της ελπίδας. Της θεάς Δήμητρας.

Η επιστροφή των Ολυμπιακών Αγώνων στον τόπο όπου γεννήθηκαν έστρεψε αναπόφευκτα τον προσανατολισμό του Ιδρύματος προς τη Δήλο, τη γενέτειρα ενός από τους πιο σημαντικούς θεούς του ελληνικού πάνθεου, του Απόλλωνα. Το 2004 ο αρχαιολογικός μας περίπατος μας έφερε κοντά στη Μακεδονία, τη γη που απέφερε απαράμιλλης αξίας αρχαιότητες. Οι σημαντικότερες εξ αυτών παρουσιάζονται στον τόμο που είναι αφιερωμένος στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Θεσσαλονίκης.

Στη μακραίωνη ιστορία του ελληνικού πολιτισμού, η Κρήτη αποτελεί ένα από τα πρώτα κεφάλαιά της. Σε αυτό το σταυροδρόμι της Μεσογείου συντελέστηκε ένα μοναδικό πολιτισμικό έργο το οποίο αντανακλά την κοινωνική συγκρότηση, τις θρησκευτικές δομές και την οικονομική ανάπτυξη του νησιού. Χιλιάδες από τα αριστουργήματα του Μινωικού πολιτισμού στεγάζονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου και αποτυπώνονται στην ομότιτλη έκδοση του Ιδρύματος. Το 2006 το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση επισκέφθηκε το Μουσείο των Δελφών και τον ευρύτερο αρχαιολογικό χώρο, ο οποίος συνδέθηκε με τη χρησμοδοσία και έγινε γνωστός ως ο ομφαλός της γης.

Σταθμός του πολιτιστικού ταξιδιού του Κύκλου των Μουσείων το 2007 αποτέλεσε η αφιερωματική έκδοση για το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Φυλλομετρώντας την, ο αναγνώστης μυείται στη διαχρονία της αρχαίας ελληνικής τέχνης στο σύνολό της. Μέσα από τη γοητεία και τον πλούτο των εκθεμάτων, ο φιλότεχνος «επισκέπτης» μπορεί να συνθέσει και αναλύσει τη διαδρομή του ελληνισμού με παράλληλη αναγωγή στον καθημερινό βίο των αρχαίων Ελλήνων από τη Νεολιθική εποχή έως και τα Ρωμαϊκά χρόνια. Τα μοναδικά αυτά εκθέματα παρουσιάζονται στις αίθουσες ενός επιβλητικού νεοκλασικού κτιρίου του 19ου αιώνα, αντιπροσωπευτικού δείγματος της νεώτερης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και σπουδαίου θεματοφύλακα της ιστορίας, της συλλογικής συνείδησης και της πολιτιστικής παρακαταθήκης της χώρας μας.

Ο ιερός τόπος της αρχαίας Ολυμπίας δοκιμάστηκε σκληρά από τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2007. Μαζί του δοκιμάστηκε και όλη η ανθρωπότητα που έχει συνδέσει το χώρο με την ειρήνη, τη συμφιλίωση, την ευγενή άμιλλα και τον Ολυμπισμό. Αυτονόητη πράξη καθήκοντος προς το παγκόσμιο αυτό ιερό υπήρξε ο αφιερωματικός τόμος για το Αρχαιολογικό Μουσείο της Ολυμπίας που το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση παρέδωσε στους φιλότεχνους αναγνώστες τον Δεκέμβριο του 2008.

Ένα χρόνο αργότερα, το 2009, το Ίδρυμα αποτίει φόρο τιμής στον Μαραθώνα και το Αρχαιολογικό Μουσείο με αφορμή τη συμπλήρωση 2.500 χρόνων από την ιστορική μάχη που φώτισε για πάντα το μαραθώνιο τοπίο. Η αφιερωματική αυτή έκδοση δίνει τη δυνατότητα στον αναγνώστη να νιώσει την αύρα της μεγάλης εκείνης ιστορικής στιγμής μέσα από εκθέματα και μνημεία που μαρτυρούν το μεγαλείο των πράξεων και την οικουμενικότητα των ιδανικών του Μαραθωνομάχου, με κυριότερο συμβολισμό την νίκη του ανθρωπισμού και της ελευθερίας ενάντια στον δεσποτισμό.

Τη δωδέκατη προσθήκη στην σειρά «Ο Κύκλος των Μουσείων» αποτέλεσε ο τόμος Το Αρχαιολογικό Μουσείο των Θηβών που παρουσιάστηκε στις 2 Δεκεμβρίου του 2010, συμβάλλοντας στην προσπάθεια ανάδειξης του πλούτου του μουσείου. Η εν λόγω έκδοση περιλαμβάνει έργα από την Παλαιολιθική έως και την Βυζαντινή περίοδο, εκ των οποίων πολλά απεικονίζουν θεούς, ήρωες αλλά και καθημερινούς ανθρώπους της εποχής, παρουσιάζοντας στον αναγνώστη την τέχνη της Βοιωτίας, η οποία εμπλούτισε σημαντικά τόσο την Ελληνική τέχνη όσο και την ιστορία και μυθολογία της χώρας μας.

Το 2011 στο ψηφιδωτό της εκδοτικής σειράς έρχεται να προστεθεί η πρωτεύουσα των Αρχαίων Μακεδόνων, η Πέλλα, η οποία αποτέλεσε το λίκνο του μακεδονικού πολιτισμού. Στην έκδοση δεν παρουσιάζεται μόνο το σύγχρονο μουσείο που άνοιξε τις πύλες του το 2009. Στόχος είναι ο αναγνώστης να αντιληφθεί συνολικά το αρχαιολογικό έργο στην Πέλλα, στο Αρχοντικό και στην ευρύτερη περιοχή της, όπως είναι σήμερα γνωστό από την αρχαιολογική έρευνα, με λιτά κείμενα των ανασκαφέων-μελετητών, καθώς επίσης τις δομές λειτουργίας και οργάνωσης μιας μεγαλούπολης της αρχαιότητας.

Όλες οι ανωτέρω εκδόσεις δεν έχουν εμπορικό χαρακτήρα, δεν διατίθενται στο εμπόριο και διανέμονται δωρεάν σε επιλεγμένους αποδέκτες, μεταξύ των οποίων πανεπιστήμια, βιβλιοθήκες, μουσεία, αρχαιολογικές υπηρεσίες, αρχαιολογικές σχολές, ιδρύματα και άλλοι φορείς πολιτισμού και έρευνας στην Ελλάδα και το εξωτερικό.