Pandora | Παγκόσμια αναγνώριση για το ρομπότ του ΑΠΘ

Βραβείο αυτονομίας για έλληνες φοιτητές στον παγκόσμιο διαγωνισμό «Robocup Rescue 2013» στην Ολλανδία

Επειτα από κάθε δυνατή σεισμική δόνηση που ταράζει έναν τόπο, τα σωστικά συνεργεία, με τη συνοδεία των ειδικά εκπαιδευμένων σκύλων, αναζητούν με σθένος τις ζωές εκείνες οι οποίες κρατούνται όμηρες στα ερείπια. Οσο περνούν οι ώρες οι ελπίδες σβήνουν καθώς τα συνεργεία ανασύρουν άψυχα σώματα, υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που το θαύμα γίνεται και η φλόγα της ελπίδας ανάβει ακόμη πιο δυνατή.

Μία εκ των αρκετών πρόσφατων περιπτώσεων είναι αυτή της Τουρκάλας Γκεζντέ Μπαχάρ, η οποία βρέθηκε ζωντανή μέσα στα ερείπια της πόλης Ερτζις, 66 ώρες μετά τον καταστρεπτικό σεισμό στην επαρχία Βαν της Ανατολικής Τουρκίας, τον Οκτώβριο του 2011. Πριν από λίγους μήνες, και πιο συγκεκριμένα τον περασμένο Απρίλιο, στο Μπαγκλαντές κατέρρευσε οκταώροφο εργοστάσιο παρασύροντας στον θάνατο πάνω από 1.000 άτομα. Και όμως, έπειτα από 17 ημέρες αναζητήσεων η Ρέσμα, η οποία είχε παγιδευτεί στο υπόγειό του, είδε ξανά το φως του ήλιου, χωρίς να φέρει μάλιστα ιδιαίτερα τραύματα.

Πώς θα διευκολύνονταν όμως οι έρευνες των σωστικών συνεργείων φέρνοντας πιο ελπιδοφόρα αποτελέσματα; Με τη χρήση αυτόνομων μηχανοκίνητων οχημάτων, τα οποία θα χαρτογραφούσαν τον χώρο και θα ανίχνευαν εγκλωβισμένους, ενδέχεται να ήταν μία εκ των απαντήσεων.

Αυτός ακριβώς ήταν και ο στόχος του παγκόσμιου Διαγωνισμού «Robocup Rescue 2013»· η ανάπτυξη ενός ή περισσοτέρων ρομποτικών οχημάτων, τα οποία μπορούν να πλοηγούνται σε χώρους που έχουν υποστεί καταστροφές από σεισμούς και να ανιχνεύουν θύματα, διευκολύνοντας το έργο των διασωστών.

Στον διαγωνισμό αυτόν που πραγματοποιήθηκε από τις 24 ως τις 30 Ιουνίου στο Αϊντχόφεν της Ολλανδίας συμμετείχαν συνολικά και κατ' επιλογή 20 ομάδες απ' όλον τον κόσμο, μία εκ των οποίων ήταν και η ομάδα Pandora του τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών της Πολυτεχνικής σχολής του ΑΠΘ, λαμβάνοντας τη δεύτερη θέση στην κατηγορία των αυτόνομων ρομποτικών οχημάτων (Best of class in autonomy), πίσω από την ομάδα Hector του Πανεπιστημίου Darmstadt της Γερμανίας.

Επειτα από σκληρή προετοιμασία μηνών στα εργαστήρια του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης, αλλά και στις εγκαταστάσεις του διαγωνισμού, οι 22 προπτυχιακοί φοιτητές μαζί με τους πέντε επιβλέποντες καθηγητές αισθάνονται ικανοποιημένοι με το τελικό αποτέλεσμα, αν και κατέλαβαν τη δεύτερη θέση. Οπως δηλώνει στο Helios Plus ο φοιτητής Αρης Θαλλάς: «Η πρωτιά δεν συμβαδίζει πάντα με την έρευνα. Στη δική μας περίπτωση υπήρχαν καινοτόμα στοιχεία στο ρομπότ, τα οποία συμβάλλουν στην προαγωγή της έρευνας χωρίς να επιφέρουν την ανάλογη νίκη. Αυτή η δεύτερη θέση όμως σημαίνει πολλά περισσότερα από την πρώτη, καθώς θεωρούμε ότι συμμετείχαμε και εμείς στην εξέλιξη της έρευνας».

Το αυτόνομο αυτό όχημα, το οποίο ταξίδεψε στην Ολλανδία μαζί με την Πανδώρα, αποτελεί έργο όχι μόνο των 22 φοιτητών που το συνόδευσαν, αλλά είναι αποτέλεσμα έρευνας και εξέλιξης και φοιτητών προηγούμενων ετών. Οπως εξηγεί στο Helios Plus ο αναπληρωτής καθηγητής του τμήματος κ. Πέτρος Λουκάς: «Το ρομπότ το οποίο συμμετείχε στον διαγωνισμό δεν κατασκευάστηκε ειδικά για τον συγκεκριμένο διαγωνισμό. Εχοντας συμμετάσχει άλλες τρεις φορές με διαφορετικούς φοιτητές μας μάς δόθηκε η ευκαιρία να εξελίξουμε το μοντέλο. Επειδή η ομάδα συνεχώς ανανεώνεται και μαζί με αυτήν και οι γνώσεις που φέρουν μαζί τους, τα οχήματα εξελίσσονται».

Βραβείο αυτόνομης πλοήγησης

«Αυτόνομη πλοήγηση σημαίνει ότι το όχημα θα πρέπει να κινηθεί μόνο του, χωρίς τη βοήθεια του χρήστη, μέσα στον χώρο, μόνο με τη βοήθεια αισθητήρων» σημειώνει ο κ. Λουκάς με τον Αρη να συμπληρώνει πως «το δύσκολο στοιχείο του διαγωνισμού και του οχήματος ήταν αυτό της αυτονομίας, ένα χειροκίνητο μπορεί να κινηθεί με μεγαλύτερη ευκολία στον χώρο, ακόμη και αν αυτός έχει υποστεί μία μεγάλη φυσική καταστροφή. Αντιθέτως, το αυτόνομο όχημα θα πρέπει να έχει τις κατάλληλες προδιαγραφές, ώστε να φέρει από μόνο του τα ανάλογα αποτελέσματα».

Για την καλύτερη δυνατή αυτονομία του το ρομπότ διασώστης διαθέτει αισθητήρες θερμότητας, ανίχνευσης διοξειδίου του άνθρακα, μικρόφωνο και κάμερα, με τη βοήθεια των οποίων είναι σε θέση να χαρτογραφεί την περιοχή, με σκοπό την άμεση και καλύτερη διαχείριση της διαδικασίας απεγκλώβισης.

Συγκερασμός γνώσεων

Η ομάδα Pandora γεννήθηκε το 2006, έπειτα από πρόταση των τότε φοιτητών του τμήματος σε μία προσπάθεια, όπως εξηγεί ο κ. Λουκάς, «να εφαρμόσουν στην πράξη και να συνδυάσουν τις γνώσεις τους γύρω από τη ρομποτική», καθώς η επιστήμη της ρομποτικής είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη, αφού απαιτείται ο συνδυασμός πολλών επιστημών. «Απαιτείται όμως και καλή συνεργασία μεταξύ των φοιτητών και των καθηγητών που επιβλέπουν και καθοδηγούν την ομάδα για ένα άρτιο αποτέλεσμα» συμπληρώνει ο κ. Λουκάς.

«Μπορεί το όχημα να ήταν αυτόνομο, αλλά μάθαμε να λειτουργούμε ως ομάδα και να συνεργαζόμαστε για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα» δηλώνει ο Αρης, εξηγώντας πως μέσω του συγκεκριμένου project κατάφεραν να εφαρμόσουν τη θεωρία στην πράξη, «το χτίσαμε μόνοι μας το συγκεκριμένο project, το οποίο και ξεπέρασε κατά πολύ μία εργασία στο πλαίσιο ενός ακαδημαϊκού εξαμήνου» σχολιάζει χαρακτηριστικά.

Φαίνεται λοιπόν ότι παρά την οικονομική και ταυτόχρονα κοινωνική κρίση που διέρχεται η χώρα, τα ελληνικά πανεπιστήμια μένουν - όσο μπορούν - όρθια μέσω τέτοιων διακρίσεων. «Σε επίπεδο γνώσεων δεν υστερούμε σε σχέση με τις υπόλοιπες συμμετοχές. Βέβαια, είναι στις δυνατότητες και στον τρόπο σκέψης του κάθε φοιτητή κατά πόσο αυτός διαθέτει την κριτική ικανότητα να συνδυάσει τις θεωρητικές γνώσεις που έχει λάβει με τέτοιο τρόπο ώστε να τις εφαρμόσει στην πράξη» καταλήγει ο Αρης.