Βόλτα στο Μουσείο με ξεναγό την «Clio», εφαρμογή για smartphones

Μια ψηφιακή εφαρμογή φιλοδοξεί να κάνει πιο ελκυστικές τις επισκέψεις στα εκθέματα του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών

Οταν ο κ. Ανδρέας Φατούρος, συντηρητής αρχαιοτήτων και έργων τέχνης, μοιράστηκε πριν από ενάμιση χρόνο περίπου με άλλους νέους την ιδέα του για μια εφαρμογή προώθησης και δικτύωσης της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς στο πλαίσιο ενός διαγωνισμού νεοφυούς επιχειρηματικότητας, βρήκε αμέσως ανταπόκριση.

Εκεί γνωρίστηκε πρώτη φορά με την κυρία Δάφνη Τσεβένη, απόφοιτη Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, και τον κ. Γιάννη Νικολόπουλο, τελειόφοιτο ηλεκτρολόγο μηχανικό, με τους οποίους κατάφεραν σήμερα πια να δώσουν «σάρκα και οστά» σε μια κατά τα άλλα γενική ιδέα. «Στην αρχή νόμιζαν ότι είχα στο μυαλό μου κάτι πολύ συγκεκριμένο, πράγμα που δεν ίσχυε. Αφού ξεπεράσαμε την πρώτη αμηχανία, είπαμε "τώρα πρέπει να το δημιουργήσουμε", να βρούμε τρόπο να συνδέσουμε μέσω μιας καινοτόμου εφαρμογής πολιτιστικά ιδρύματα με επισκέπτες» εξηγεί στο «Βήμα» ο κ. Φατούρος.

Με ερωτηματολόγια στα χέρια επισκέφθηκαν πολλά μουσεία με στόχο μέσα από την έρευνα να εντοπίσουν τι παραπάνω θέλουν οι επισκέπτες, τι αισθάνονται ότι δεν τους προσφέρει ένα μουσείο, αλλά και ποια προβλήματα ή εμπόδια αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι των ιδρυμάτων.

Η εικοστή πόρτα που χτύπησαν, τον Οκτώβριο του 2012, ήταν της διευθύντριας του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών - Ιδρυμα Βούρου - Ευταξία και αρχαιολόγου κυρίας Αγλαΐας Αρχοντίδου ζητώντας πληροφορίες με σκοπό να δημιουργήσουν μια πλατφόρμα ξενάγησης που θα «διηγείται» στους επισκέπτες ιστορίες διαφορετικές από αυτές που τους λέει μια απλή λεζάντα.

«Το μουσείο δεν έχει να σας διαθέσει χρήματα για να κάνετε αυτό που ονειρεύεστε, είναι όμως μια ενδιαφέρουσα ιδέα. Θα θέλατε να το κάνετε πιλοτικά για το μουσείο μας;» πρότεινε αμέσως εκείνη.

Η «Clio» αφηγείται ιστορίες

Επειτα από πολλές ώρες συνεργασίας με τη διευθύντρια, ύστερα από εξαντλητική έρευνα και μελέτη ιστορικών πηγών και βιβλίων, γεννήθηκε η πλατφόρμα «Clio Muse», η οποία θα μπει επίσημα σε λειτουργία στο Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών την Πέμπτη 13 Φεβρουαρίου 2014.

«Πρόκειται για ένα μουσείο ζωντανό. Εχει να κάνει με τη ζωή της πόλης, όχι μόνο με το παρελθόν της αλλά και με το σήμερα. Ως εκ τούτου θέλουμε να είναι ανοιχτό σε όλους και κυρίως στους νέους» λέει ο πρόεδρος του ΔΣ του Μουσείου κ. Αντώνης Βογιατζής. Ο ίδιος μοιράζεται με τα παιδιά τις εμπειρίες του από επισκέψεις σε πολυάριθμα μουσεία σε όλον τον κόσμο δίνοντάς τους το ερέθισμα να προχωρούν όλο και πιο μπροστά και να κάνουν την ιδέα τους παγκόσμια.

Ετσι δημιούργησαν ένα εργαλείο διήγησης «ιστοριών» σχετικών με τα εκθέματα κάθε μουσείου. Οι επισκέπτες μπορούν να διαβάσουν την ταυτότητα ενός έργου, την ιστορία του, αλλά και σύντομες ιστορίες που το συνδέουν με την εποχή του, τις συνθήκες υπό τις οποίες δημιουργήθηκε, τον καλλιτέχνη, ακόμη και μύθους που το ακολουθούν.

Για παράδειγμα, το πορτρέτο της βασίλισσας Αμαλίας που φιλοτέχνησε ο Σπυρίδων Χατζηγιαννόπουλος κρύβει μικρά μυστικά. Απεικονίζεται σε αυτόν ο φοίνικας που εκείνη φύτεψε στον κήπο του Μουσείου και υπάρχει ως σήμερα, καθώς και ένα εντυπωσιακό βραχιόλι με μικρογραφία-πορτρέτο του Οθωνα που φέρει τη δική του ιστορία.

«Στοχεύουμε να φέρουμε τους ανθρώπους μέσα στα μουσεία. Μπορούν να προετοιμάσουν την επίσκεψή τους διαβάζοντας για όσα θα δουν αλλά και μετά από αυτήν να ανατρέξουν σε όσα τους εντυπωσίασαν για να μάθουν γι' αυτά περισσότερα» αναφέρει η κυρία Τσεβένη.

Η εφαρμογή ως εργαλείο μάθησης

Ειδικά για τις σχολικές επισκέψεις οι εκπαιδευτικοί μπορούν να αξιοποιήσουν την εφαρμογή και μέσα στην τάξη για να μιλήσουν στα παιδιά για όσα είδαν ή για να τους βάλουν μια σχετική εργασία.

«Αφού ολοκληρώσουμε σε έναν βαθμό τη βάση δεδομένων, σκοπεύουμε να κατηγοριοποιήσουμε τα εκθέματα με τρόπο ώστε να χρησιμοποιούνται ως εκπαιδευτικό εργαλείο. Αν ένας δάσκαλος θέλει να μιλήσει στους μαθητές του για την Αθήνα του 1840, να ανατρέχει στην αντίστοιχη κατηγορία και να το κάνει για παράδειγμα μέσα από πίνακες» συμπληρώνει ο κ. Νικολόπουλος.

Συγχρόνως η πλατφόρμα συλλέγει για λογαριασμό των ιδρυμάτων στατιστικά στοιχεία, βαθμολογήσεις και προτιμήσεις χρηστών προκειμένου αυτά να βελτιώσουν τις υπηρεσίες τους προς το κοινό. Οι χρήστες μπορούν να κάνουν like στο έργο που τους εντυπωσίασε, να μοιραστούν τις αγαπημένες τους ιστορίες στα κοινωνικά δίκτυα και αντίστοιχα τα μουσεία να λάβουν σχετική ανατροφοδότηση ώστε να έρθουν πιο κοντά στο κοινό.

«Δεν είμαστε ένα εργαλείο ξενάγησης. Προσφέρουμε στους υπευθύνους των μουσείων την ευελιξία, με τη χρήση κωδικών, να εμπλουτίζουν τα εκθέματα ή τις πληροφορίες όσων ενδιαφέρουν περισσότερο το κοινό» λέει ο κ. Νικολόπουλος.

Στόχος η αύξηση της επισκεψιμότητας

Από τους 4.500 επισκέπτες του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών ανά έτος η συντριπτική πλειονότητα είναι μαθητές σχολείων της Αττικής και της επαρχίας που το επισκέπτονται καθημερινά. Οι μεμονωμένοι επισκέπτες παραμένουν περιορισμένοι, ίσως και λόγω του ότι εξωτερικά τα δύο κτίρια που το αποτελούν μοιάζουν με οικίες.

Σκοπός για τον οποίο χτίστηκαν εξάλλου, το ένα από τον χιώτη μεγαλέμπορο Σταμάτιο Δεκόζη Βούρο το 1833, οπότε επέστρεψε από τη Βιέννη στην Ελλάδα, και το δεύτερο ως κατοικία του γιου του Κωνσταντίνου το 1859. Το πρώτο κτίριο, που βρίσκεται στον αριθμό 7 της οδού Παπαρρηγοπούλου, στο πλάι της πλατείας Κλαυθμώνος, αποτέλεσε μάλιστα την πρώτη προσωρινή κατοικία του Οθωνα και της Αμαλίας, γι' αυτό και σε κείμενα της εποχής αναφέρεται ως «παλαιό παλάτι».

Η καινοτόμος εφαρμογή, η οποία λειτουργεί σε όλα τα smartphones, αποτελεί μια καλή ευκαιρία να μπει το νεαρό κοινό της πόλης στο Μουσείο και, σε συνδυασμό με το μπιστρό που άνοιξε πρόσφατα, καθώς και με διαδραστικές εκθέσεις που διοργανώνονται, να αυξηθεί η επισκεψιμότητά του.

«Η συνεργασία μας με τα παιδιά έδωσε και σε εμάς την ευκαιρία να καταλάβουμε πώς βλέπουν το μουσείο μας οι νέοι άνθρωποι, που δεν έχουν τις αγκυλώσεις που ίσως έχουν άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας» αναφέρει η κυρία Αρχοντίδου. Οπως επισημαίνουν οι άνθρωποι του μουσείου, κερδισμένα δεν είναι μόνο τα παιδιά που έμαθαν μέσα από τη δική τους εμπειρία, είναι και οι ίδιοι, που είδαν στην πράξη ότι οι νέες τεχνολογίες μπορούν να βοηθήσουν το μουσείο να ανοιχτεί στον κόσμο και στη νεολαία.