Οι Νερόμυλοι της ''Αγγλικής Εταιρείας της Λίμνης Κωπαΐδας'' και της περιοχής Αλιάρτου

Το 2000 στα πλαίσια του προγράμματος ''De re Industriae 2000'' για τα μνημεία της Κωπαΐδας συνεργάστηκαν η 1η Εφορεία Νεώτερων Μνημείων ,η Θ΄ Εφορεία ,η τότε αρμόδια υπηρεσία της Νομαρχίας Βοιωτίας ,το Ινστιτούτο των Ελληνικών Μύλων και το Ινστιτούτο Μελέτης Τοπικής Ιστορίας και Ιστορίας των Επιχειρήσεων.

Οι εργασίες του προγράμματος αφορούσαν :

1. Καταγραφή του αρχείου και των κινητών μουσειακών αντικειμένων του Οργανισμού Κωπαΐδας.

2. Μελέτη και συντήρηση σιδηρών μουσειακών αντικειμένων της Lake Copais Co. ( σιδερένια βάρκα,καθαρισμού των καναλιών τηα λίμνης ,γεωργικά μηχανήματα του 19ου αιώνα-αρχές 20 αιώνα)

3. Συντήρηση και επανατοποθέτηση της μεταλλικής καλύβας (κατοικία εργατών της Αγγλικής εταιρείας ).

4. Μελέτη και ανάδειξη με αναστηλωτικές επεμβάσεις στον νερόμυλο του Οργανισμού Κωπαΐδας.

5. Αναστηλωτικές εργασίες στο κτίριο του πρώην Διευθυντή της Αγγλικής εταιρείας , προκειμένου ....να εγκατασταθεί το Κέντρο Βοιωτικών Μελετών .

6. Σύνταξη ιστορικού οδηγού της Κωπαΐδας.

Ανφέρεται μάλιστα , ότι το υλικό προυσιάσθηκε στο πνευματικό Κέντρο του Δήμου Λιβαδειάς και ότι μετέπειτα εκτίθεται στο κτίριο ...του Ιστορικού Αρχείου του Οργανισμού Κωπαΐδας ,στο οίκημα του επόπτη τη Lake Copais Co., στην είσοδο των κήπων της.Προφανώς το σημερινό οίκημα του Περιβαλλοντικού Συλλόγου Αλιάρτου.

Οι Νερόμυλοι της ''Αγγλικής Εταιρείας της Λίμνης Κωπαΐδας''

Υπήρχαν δύο Νερόμυλοι προς την τοποθεσία Μαλάκι , στη ΒΔ ο πρώτος και τη ΝΔ άκρη ο δεύτερος στην Αλίαρτο και οι οποίοι άλεθαν αντίστοιχα τροφές για τα ζώα της εταιρείας και σιτάρι για αλεύρι.

Ο 1ος ανήκει στον Οργανισμό Κωπαΐδας ήταν ή είναι σαν κτίριο μισθωμένο και σε κακή κατάσταση. Είναι γνωστό ότι ο Δήμος Αλιάρτου -Θεσπιέων χρησιμοποίησε φορτηγά , για να πετάξει σκουπίδια του εκμισθωτή και απαιτείται άμεση παρέμβαση για διάσωσή του.

Ο 2ος ανήκει πλέον στους κληρονόμους του Μυλωνά Χρήστου Ιωάννου.

Επίσης αναφέρεται η ύπαρξη ανεμόμυλου δίπλα στον ποταμό Λόφι .Πιθανότατα ήταν ανεμοαντλία για το πότισμα των κήπων ,γνωστή σαν wind-mill και wind-engine , όταν η χρήση είναι για παραγωγή ηλεκτρισμού.

Με τη δύναμη του νερού του Λόφι, ίσως αρχικά να λειτούργησε και ο Ρυζόμυλος στην πλατεία της Αλιάρτου και αργότερα να μετατράπηκε σε ηλεκτροκίνητο.

Οι Νερόμυλοι στο Κεφαλάρι

Ξεκινώντας από τον Παλιό Μύλο του Μαράκη και ανατολικότερα συναντάμε τουλάχιστον 2 επιπλέον εμφανείς μύλους με το μυλοβάγενο (Μαλέση), που πρέπει κάποτε να ενταχθούν σε κάποιο πρόγραμμα αποκατάστασης .

Προτάσεις

1. Για όσα αναφέρονται περι μουσειακών εκθεμάτων του Οργανισμού Κωπαΐδας, εκτιμάται, ότι πρέπει τώρα που είναι εκκαθαριστής στον Οργανισμό ,να αναζητηθούν και να αποδοθούν ευθύνες αν απαιτείται.

Σίγουρα πάντως θα βρεθούν αρκετοί να ζητήσουν ευθύνες.

Αν υπάρχει πραγματικό ενδιαφέρον για τον τόπο μας ,πρέπει να ασχοληθούν και με αυτό το αντικείμενο οι υπεύθυνοι φορείς του Οργανισμού.

2. Πρέπει το συντομότερο να αποδοθούν οι Κήποι (και ότι άλλο περιλαμβάνεται στην υπόσχεση του περιφερειάρχη Κου Κ. Μπακογιάννη) στον Δήμο Αλιάρτου -Θεπιέων, που μπορεί να τους ελέγξει -συντηρήσει και να υποβάλλει σχετικές μελέτες αποκατάστασης κλπ.

3. Το Αρχείο του Οργανισμού Κωπαΐδας πρέπει με συγκρότηση επιτροπής να καταγραφεί ,ταξινομηθεί και να φωτογραφηθεί (σκαναρισθεί).

4. Σε συνεργασία με φορείς, Πανεπιστήμια, Ινστιτούτα κλπ, να γίνει τουριστική μελέτη ,που να αφορά το σύστημα Κήπων -Οργανισμού- Μύλων σε συνδυασμό και με τα άλλα αξιοθέατα της Αλιάρτου.