Ελληνικά Σπήλαια και Νυχτερίδες: ένα έργο προς τη σωστή διαχείριση

Αρχές Σεπτεμβρίου 2018 ξεκίνησε το έργο LIFE-ΦΥΣΗ «Ελληνικά Σπήλαια και Χειρόπτερα: Διαχειριστικές Δράσεις και Αλλαγή Συμπεριφοράς» («Greek Caves and Bats: Management Actions and Change of Attitude», LIFE17 NAT/GR/000522 – LIFE GRECABAT), που στοχεύει να ενημερώσει το κοινό για τα σπηλαιόβια ζώα, να εφαρμόσει νέα συστήματα παρακολούθησης και να προωθήσει την ολοκληρωμένη διαχείριση των σπηλαίων.

Το έργο θα διαρκέσει 4,5 έτη (01/09/2018 – 28/02/2023) και συγχρηματοδοτείται από το χρηματοδοτικό εργαλείο LIFEτης Ευρωπαϊκής Επιτροπής (EC/ EASME). Συντονιστής Δικαιούχος είναι το Πανεπιστήμιο Κρήτης – Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης (ΜΦΙΚ). Συνδικαιούχοι (Εταίροι) είναι: (1) Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας (ΥΠΕΝ), (2) Πράσινο Ταμείο, (3) Ινστιτούτο Σπηλαιολογικών Ερευνών Ελλάδας (ΙΝΣΠΕΕ) και (4) ΑΤΕΠΕ Διαχείριση Οικοσυστημάτων Μονοπρόσωπη ΕΠΕ (ΑΤΕΠΕ).

Το έργο θα υλοποιήσει δράσεις διατήρησης (conservation actions) σε 10 περιοχές του Δικτύου NATURA2000 (από Κρήτη ως Έβρο), ενώ παράλληλα θα ενημερώσει και θα καταρτίσει τους κοινωνικούς εταίρους. Έχει στόχο να βελτιώσει την κατάσταση διατήρησης 10 ειδών χειρόπτερων (είδη κοινοτικού ενδιαφέροντος, Παραρτήματα II-IV Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ) και επιλεγμένων σπηλαίων (Τύπος οικότοπου 8310, Παράρτημα Ι Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ), βοηθώντας παράλληλα την επιβίωση της μοναδικής σπηλαιόβιας ζωής (δεκάδες ενδημικά είδη εντόμων και άλλων ασπόνδυλων ζουν μόνο σε ένα ή περισσότερα σπήλαια της Ελλάδας).

Είναι η πρώτη πανελλαδική προσπάθεια για τη διαχείριση, προστασία και ανάδειξη νυχτερίδων, σπηλαίων και σπηλαιόβιας ζωής. Φιλοδοξεί να γίνει παράδειγμα ολοκληρωμένης διαχείρισής τους σε εθνικό επίπεδο.

Το έργο:

Θα εφαρμόσει σειρά επιδεικτικών δράσεων διατήρησης σε 10 περιοχές του Δικτύου NATURA 2000

Θα τοποθετήσει, σε 3 επιλεγμένα σπήλαια, προηγμένα συστήματα παρακολούθησης και έγκαιρης προειδοποίησης για τα σπήλαια και τη σπηλαιόβια ζωή.

Θα κατασκευάσει πρωτότυπη, χαμηλού κόστους, αυτόνομη ψηφιακή συσκευή καταγραφής περιβαλλοντικών παραμέτρων για την παρακολούθηση των σπηλαίων.

Θα ισχυροποιήσει το νομικό πλαίσιο προστασίας και διαχείρισης, συντάσσοντας Εθνικά Σχέδια Δράσης για τα επιλεγμένα είδη και οικότοπο.

Θα ιδρύσει «μικροαποθέματα σπηλαίων» (επιλογή, σήμανση, προετοιμασία θεσμοθέτησης).

Θα ενημερώσει – καταρτίσει τους εμπλεκόμενους κοινωνικούς εταίρους (κρατικές υπηρεσίες, ΟΤΑ, σπηλαιολογικοί σύλλογοι, επιχειρηματίες, ιδιοκτήτες γης κ.α.), ώστε να υιοθετήσουν στάση πιο φιλική προς σπήλαια και νυχτερίδες, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.

Θα οργανώσει δίκτυο εθελοντών για την παρακολούθηση, προστασία και ορθή διαχείριση των σπηλαίων και άλλων καταφυγίων χειροπτέρων.

Θα ενημερώσει – ευαισθητοποιήσει το κοινό για την οικολογική σημασία των νυχτερίδων, των σπηλαίων και της σπηλαιόβιας ζωής, το νομικό πλαίσιο προστασίας τους, τις επιπτώσεις των ανθρώπινων δραστηριοτήτων.

Θα διαμορφώσει κατευθύνσεις / προδιαγραφές ορθής αξιοποίησης, αναδεικνύοντας νέες ευκαιρίες για επιχειρηματικές δραστηριότητες συμβατές με τη διατήρηση της φυσικής κληρονομιάς στα σπήλαια.