Μέγα Σάββατο

Το Μεγάλο Σάββατο είναι η τελευταία ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας και της Μεγάλης Σαρακοστής. Αφιερωμένη από την Εκκλησία μας στην κάθοδο του Ιησού στον Άδη. Ενώ το σώμα του Ιησού βρίσκεται στον τάφο, η ψυχή του κατέβηκε προσωρινά στον Άδη για να μεταφέρει στους νεκρούς τον Λόγο Του.

Εντωμεταξύ οι Αρχιερείς με την άδεια του Πιλάτου, εγκαθιστούν φρουρά έξω από το μνήμα του Χριστού. Αυτό το έκαναν για να μην μπορέσουν οι μαθητές Του, να κλέψουν το σώμα Του και να διαδώσουν ότι αναστήθηκε. Είχαν οι Αρχιερείς αυτόν τον φόβο επειδή την ανάσταση Του, είχε προαναγγείλει ο Ιησούς ενόσω ήταν εν ζωή.

Το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου, στις εκκλησίες μας, τελείται η Θεία Λειτουργία της Πρώτης Ανάστασης. Ονομάζεται έτσι, γιατί σε κάποιο σημείο της, ο Ιερέας προαναγγέλλει την Ανάσταση του Κυρίου, λέγοντας: «Ανάστα ο Θεός κρίνων την γην…». Ίσως η ύπαρξη αυτής της προαναγγελίας, να είναι ο λόγος που το πένθος των πιστών την ημέρα αυτή είναι μικρότερο σε σχέση με αυτό της Μεγάλης Παρασκευής.

Στα Ιεροσόλυμα, η τελετή της Αφής του Αγίου Φωτός και της Ανάστασης του Κυρίου, γίνονται το μεσημέρι του Μεγάλου Σαββάτου. Στην Ελλάδα η Θεία Λειτουργία της Αναστάσεως γίνεται το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου. Κατά την διάρκεια της Λειτουργίας, στις 12 ακριβώς τα μεσάνυχτα, σβήνουν τα φώτα της εκκλησίας και ο ιερέας προβάλει στην Ωραία Πύλη, κρατώντας σε κάθε χέρι από μία δεσμίδα τριάντα τριών κεριών με το Άγιο Φως, και ψάλλοντας το «Δεύτε λάβετε Φως…». Στην συνέχεια ιερείς, ψάλτες και πιστοί βγαίνουν στο περίβολο της εκκλησίας όπου γίνεται η ανάγνωση του Ευαγγελίου της Αναστάσεως και ψάλλεται το «ΧριστόςΑνέστη εκ νεκρών θανάτω θάνατον πατήσας και τοις εν τοις μνήμα σι, ζωήν χαρισάμενος».

Οι πιστοί μετά το τέλος της λειτουργίας μεταφέρουν το Άγιο Φως στα σπίτια τους και το έθιμο θέλει να το φυλάνε να μην σβήσει για σαράντα ημέρες. Το Μεγάλο Σάββατο, όπως και η Μεγάλη Παρασκευή, είναι ημέρα αυστηρής νηστείας, με το λάδι να ανήκει στις απαγορευμένες τροφές.

Όσοι δεν έχουν φτιάξει κουλούρια ή τσουρέκια και δεν έχουν βάψει κόκκινα αυγά την Μεγάλη Πέμπτη, το Μεγάλο Σάββατο έχουν την τελευταία τους ευκαιρία να το πράξουν. Οι ετοιμασίες των νοικοκυριών για το Πάσχα έχουν φτάσει στο τέλος τους. Το μόνο που απομένει είναι η κατασκευή της μαγειρίτσας που θα φαγωθεί μετά την ανάσταση καθώς και η προετοιμασία της ψησταριάς και της σούβλας για το αρνί ή το κατσίκι που θα φαγωθεί την ημέρα του Πάσχα.

Εγκύκλιος της Αναστάσεως

«Τις αποκυλίσει ημίν τον λίθον εκ της θύρας του μνημείου;» (Μαρκ. 16, 3)

Την απορία των μυροφόρων γυναικών οι οποίες «διαγενομένου του Σαββάτου» πορεύονται προς το μνήμα του Ιησού για να αλείψουν με τα αρώματα της αγάπης και της ευσεβείας τους το νεκρό του σώμα, αποτυπώνει ο ιερός ευαγγελιστής. Οι τρεις γυναίκες έχουν ξεπεράσει τον φόβο για το παράτολμo εγχείρημά τους, έχουν ξεπεράσει τον ενδοιασμό για τους κινδύνους που διατρέχουν· το μόνο ανυπέρβλητο εμπόδιο στον σκοπό τους είναι ο λίθος που κλείνει τη θύρα του μνημείου, ο λίθος που τις στερεί τη δυνατότητα να πλησιάσουν τον νεκρό, όπως νόμιζαν, διδάσκαλό τους.

Στην απορία τους και στην αγωνία τους δίνει όμως απάντηση ο Θεός· γιατί ο λίθος που τις απασχολεί είναι ήδη αποκεκυλισμένος· γιατί ο Ιησούς τον οποίο αναζητούν μετά των νεκρών είναι ήδη αναστημένος· γιατί η λύπη και ο πόνος τους μετατρέπεται σε έκπληξη και χαρά από την εμφάνιση του Αναστάντος Κυρίου ενώπιόν τους.

«Τις αποκυλίσει ημίν τον λίθον εκ της θύρας του μνημείου;»

Στην απορία των μυροφόρων ο Χριστός αναγνωρίζει την πίστη, μία πίστη τόσο ισχυρή που ξεπερνά όλα τα ανθρώπινα εμπόδια και τις φέρνει στο μνήμα. Και αν ο Χριστός απαντά στην απορία των μυροφόρων γυναικών, είναι γιατί βλέπει αυτή την πίστη τους· και η μετακίνηση του λίθου είναι ακριβώς η απάντησή του σε αυτή. Γιατί, ασφαλώς, η μετακίνηση του λίθου εκ της θύρας δεν ήταν απαραίτητη προϋπόθεση για την Ανάσταση του Χριστού, ήταν όμως το εμφανές της σημείο· η μετακίνησή του ήταν το ορατό σημείο της πίστεως των μυροφόρων. Ο Χριστός είχε διδάξει κατά την επίγεια ζωή του τις δυνατότητες της πίστεως, η οποία δύναται, κατά τον Απόστολο Παύλο, «και όρη μεθιστάνειν» (1 Κορ. 13, 2)· και τώρα το αποδεικνύει με τη μετακίνηση του λίθου που σφραγίζει τον τάφο του. Γιατί αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο ήθελε ο Χριστός να ανταποκριθεί στην πίστη τους. Γιατί μόνο όσοι πιστεύουν στον Χριστό, μπορούν να δουν και να ζήσουν την Ανάστασή του.

«Τις αποκυλίσει ημίν τον λίθον εκ της θύρας του μνημείου;»

Η ερώτηση των μυροφόρων επανέρχεται, αδελφοί μου, συνειδητά η ασυνείδητα πολλές φορές στα χείλη μας. Θέλουμε να συναντήσουμε τον Χριστό, αλλά είναι πολλοί οι λίθοι, είναι πολλά τα εμπόδια που δεν μας επιτρέπουν αυτή τη συνάντηση. Είναι εμπόδια προσωπικά και εσωτερικά, είναι εμπόδια που θέτουμε μόνοι μας στον εαυτό μας, με τα πάθη και τις αδυναμίες μας· είναι εμπόδια που βάζει ο κόσμος γύρω μας και εμείς δεν προσπαθούμε να τα παραμερίσουμε· είναι εμπόδια που δημιουργεί ο εχθρός της ψυχής μας για να μας στερήσει τη συνάντηση με τον Σωτήρα και Λυτρωτή μας.

Όμως, αδελφοί μου, όλα τα εμπόδια μπορούν να συντριβούν, γιατί ο Αναστημένος Χριστός που κύλισε τον λίθο εκ της θύρας του μνημείου για χάρη των μυροφόρων, που κατέλυσε τα δεσμά του θανάτου, που συνέτριψε τις πύλες του Άδου και χάρισε ζωή και αθανασία στο γένος των ανθρώπων, έχει τη δύναμη να συντρίψει και όλους τους λίθους που μας εμποδίζουν να τον δούμε και να τον πλησιάσουμε Αναστημένο.

Μία μόνο προϋπόθεση υπάρχει· να πιστεύσουμε σε αυτή τη δύναμή του και να προχωρήσουμε προς Αυτόν με τη διάθεση και τη θέληση να τον συναντήσουμε. Να πιστεύσουμε σε Αυτόν και να τον πλησιάσουμε με την αγάπη των μυροφόρων. Και τότε θα διαπιστώσουμε ότι δεν υπάρχουν πλέον εμπόδια, ότι «αποκεκύλισται ο λίθος», ότι δεν μας χωρίζει τίποτε από Εκείνον τον οποίο αγάπησε η ψυχή μας, αλλά και ο οποίος μας αγάπησε, ώστε σταυρώθηκε και ανέστη για τη σωτηρία μας.

Αυτό το βίωμα της συναντήσεώς μας με τον Αναστάντα Χριστό εύχομαι να αισθανθούμε όλοι και να αξιωθούμε να γίνουμε μέτοχοι της χαράς και του φωτός της Αναστάσεώς του και στη γη και στον ουρανό.