Τα καλλυντικά σκότωσαν τη βασίλισσα Χατσεπσούτ

Επιμέλεια: Εφη Φαλίδα

ΚΑΡΚΙΝΟΓΟΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΣΕ ΚΡΕΜΑ ΠΟΥ ΑΝΗΚΕ ΣΤΗ ΧΑΤΣΕΠΣΟΥΤ ΤΗΣ ΦΑΡΑΩΝΙΚΗΣ ΑΙΓΥΠΤΟΥ

Το κυνήγι της ομορφιάς σκότωσε τη βασίλισσα της Αιγύπτου Χατσεπσούτ.
Οι γερμανοί αρχαιολόγοι του τμήματος Αιγυπτιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βόννης εντόπισαν σε ένα γυάλινο φιαλίδιο την αιτία του θανάτου της βασίλισσας, που κυβέρνησε πριν από 3500 χρόνια το αρχαίο βασίλειο της Αιγύπτου.

Ηταν μια κρέμα ομορφιάς: ανάμεσα στα καλλυντικά της συστατικά περιέχονταν και καρκινογόνες ουσίες.

Δύο χρόνια ερευνούσαν οι αρχαιολόγοι το αποξηραμένο περιεχόμενο του φιαλιδίου το οποίο βρίσκεται στη συλλογή του Αιγυπτιακού Μουσείου και φέρει επιγραφή ότι ανήκε στην Χατσεπσούτ. Βάση του ήταν το φοινικέλαιο, το έλαιο μοσχοκάρυδου και άλλα λιπαρά οξέα του είδους που κατευνάζουν δερματικές εκζεματικές νόσους.

Φαίνεται ότι η βασίλισσα είχε εντάξει στη ρουτίνα της ομορφιάς της αυτήν την κρέμα για να περιποιείται το δέρμα της. Αφού, όπως έχουν αποδείξει σε επιστημονικές δημοσιεύσεις τους άλλοι αρχαιολόγοι, η οικογένεια της Χατσεπσούτ είχε ιστορικό με δερματοπάθειες. Ομως οι ερευνητές εντόπισαν στο φιαλίδιο και ίχνη δυνατού αρώματος. Ηταν μόρια από βενζοπυρένιο, που θεωρείται ισχυρός καρκινογόνος αρωματικός κυκλικός υδρογονάνθρακας.

«Αν η βασίλισσα έπασχε από χρόνια δερματική ασθένεια και αυτό το παρασκεύασμα την ανακούφιζε περιστασιακά, τότε με τα χρόνια εξέθετε τον εαυτό της σε μεγάλο κίνδυνο», δήλωσε ο Χέλμουτ Βίντενφελντ από το πανεπιστημιακό ινστιτούτο φαρμακευτικής. Η εκδοχή των γερμανών ερευνητών υπογραμμίζει το πόσο πολύ το ζήτημα της ομορφιάς απασχολούσε την αιγυπτιακή ελίτ.

Η Χατσεπσούτ μαζί με τις βασίλισσες Νεφερτίτη και Κλεοπάτρα αποτελούν τα σύμβολα της γυναικείας εξουσίας στην ανδρική θεοκρατική κοινωνία της αρχαίας Αιγύπτου. Κι όπως δείχνουν οι προτομές και τα αγαλματίδιά τους, και οι τρεις είχαν κοινό το ένστικτο της εξουσίας και την ματαιοδοξία της ομορφιάς. Χάρη σε αυτές η αρχαία Αίγυπτος απέκτησε τη φήμη περιοχής με αναπτυγμένη βιοτεχνία καλλυντικών. Το δείχνουν άλλωστε και οι τοιχογραφίες στους νεκρικούς ναούς γυναικείων θεοτήτων. Οπως της Νεφερτάρι όπου οι λεπτομέρειες στην ενδυμασία, το χτένισμα, ο στολισμός της κεφαλής, η παρουσία των φιαλιδίων και άλλων μικρών σκευών υποδηλώνουν την αίσθηση κομψότητας και προσοχής στη λεπτομέρεια που έδιναν οι Αιγύπτιες.

Από την πλευρά τους οι αιγυπτιολόγοι ειδικοί ισχυρίζονται ότι η μούμια της Χατσεπσούτ φανέρωνε μία υπέρβαρη γυναίκα, γύρω στα 50, πιθανόν διαβητική και με καρκίνο του ήπατος. Ποια είναι λοιπόν η αλήθεια για τη βασίλισσα που ηγεμόνευσε επί δύο δεκαετίες τον 15ο π.Χ. αιώνα, τον καιρό του χρυσού αιώνα του Νέου Βασιλείου; Οι ιστορικές πηγές λένε ότι η Χατσεπσούτ έκλεψε τον θρόνο από τον θετό γιο της Τούθμωσι Γ' κι εκείνος την εκδικήθηκε μετά τον θάνατό της διατάσσοντας ως νέος φαραώ την καταστροφή όλων των μνημείων και κάθε ίχνους του ονόματός της. Αφού, σύμφωνα με την αρχαία αιγυπτιακή θρησκεία, η ψυχή ήταν αθάνατη και μπορούσε να επιστρέψει στη ζωή μόνο αν υπήρχαν στοιχεία μνήμης. Στη διάρκεια της φαραωνικής ηγεμονίας της (στις απεικονίσεις της αναπαριστάται με ανδρική μορφή) η Αίγυπτος πέρασε σε ειρηνική περίοδο ευημερίας.