Ανασκαφικές τομές που γίνονται στην εύφορη πεδιάδα της έδειξαν ότι
δύο εκατομμύρια κυβικά μέτρα χώματος απομακρύνθηκαν από τη Βοιωτία κατά
τη Μυκηναϊκή Εποχή για να αποξηρανθεί η λίμνη και να μετατραπεί σε
καλλιεργήσιμη γη. Είναι γνωστό ότι οι πρώτοι που αποξήραναν την Κωπαΐδα
ήταν οι Μινύες, οι αρχαίοι κάτοικοι του Ορχομενού, το 16ο αιώνα π.Χ.
Με
διάφορα αρδευτικά έργα και ένα σύστημα από σήραγγες και καταβόθρες
διοχέτευαν το νερό της λίμνης στον κόλπο της Λάρυμνας. Τα έργα αυτά
καταστράφηκαν με την κάθοδο των Βοιωτών στην περιοχή και η λίμνη
ξαναπλημμύρισε, για να αποξηρανθεί και πάλι στη νεότερη εποχή
(1880-1931) και στη συνέχεια από τον Οργανισμό Κωπαΐδας (1953), ο οποίος
υφίσταται ακόμη και φροντίζει για την άρδευση περίπου 240.000
στρεμμάτων καλλιεργήσιμης έκτασης.
Το καλοκαίρι που πέρασε η αρχαιολόγος δρ Ελενα Κουντούρη, σε
συνεργασία με τη Θ' Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και
μια ομάδα ειδικών, διενήργησε επιφανειακές και γεωφυσικές έρευνες
ανοίγοντας και κάποιες ανασκαφικές τομές, προκειμένου να διερευνηθούν τα
μυκηναϊκά αποστραγγιστικά έργα της λίμνης. Στόχος της έρευνας, να
βρεθούν με λεπτομέρεια οι εκτροπές των ποταμών που έγιναν για να πάψει
να τροφοδοτείται η λίμνη. Στην έρευνα αυτή μετείχαν επίσης οι: Ν.
Πετρόχειλος, Ν. Λιάρος, Π. Αγγελίδης, Δ. Κουτσογιάννης, Ν. Μαμάσης, Ν.
Ζαρκαδούλας, Αλ. Καρκάνας, Κέλυ Κουζέλη και Α. Βοτ από το Πανεπιστήμιο
του Μάιντς.
Ο Ορχομενός κατά τη Μυκηναϊκή Εποχή ήταν το μεγάλο διοικητικό
κέντρο της περιοχής, με ισχυρό αντίπαλο τη Θήβα. Ο λόγος για τον οποίο
οι κάτοικοι της πόλης αυτής θέλησαν να αποξηράνουν τη λίμνη ήταν ο ίδιος
με το σημερινό. Αναζητούσαν περισσότερα καλλιεργήσιμα εδάφη. Γι' αυτό
έπρεπε να εκτρέψουν δύο ποτάμια που την τροφοδοτούσαν, τον Βοιωτικό
Κηφισό και τον Μέλανα, όπως και κάποιους χειμάρρους. Με τα νερά τους
υδροδοτήθηκαν περιοχές που έτσι έγιναν εύφορες.
Οι αρχαίοι κάτοικοι του Ορχομενού έπρεπε να εκμεταλλευτούν τις
καταβόθρες και να υπερνικήσουν φυσικά εμπόδια ώστε τα νερά να οδηγηθούν
2,5 χιλιόμετρα μακρύτερα, σύμφωνα με την κ. Κουντούρη. Για όλα αυτά
απαιτούνταν τεράστια τεχνικά έργα. Εγιναν δύο μεγάλα αναχώματα, πλάτους
30 μέτρων το καθένα, για να αντέξουν την πίεση. Το βόρειο ανάχωμα
λειτουργούσε ως φράγμα ανάσχεσης και κατακράτησης των υδάτων, και το
νότιο είχε κατασκευαστεί με κυκλώπειο σύστημα δόμησης.
Η έρευνα, που θα συνεχιστεί και του χρόνου, θα διερευνήσει τις δυνατότητες που είχαν την εποχή εκείνη οι άνθρωποι και τις τυχόν αστοχίες του έργου.
0 Σχόλια