Μια πρώτη απεικόνιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης μέσα στο σημερινό κάδρο της κρίσης

Από τον πολιτικό μηχανικό  Θεόδωρο Κ. Παπαϊωάννου*

H σημερινή   πολύπλευρη και αυτοτροφοδοτούμενη κρίση στη χώρα μας , είναι  συστημική και έχει να κάνει με την απόσπαση της οικονομίας και της τεχνικής από τη την πολιτική και την κοινωνία χωρίς  να απαλλάσσω   των ευθυνών του  το εγχώριο δικομματικό πολιτικό  σύστημα .  Τα φάρμακα και οι θεραπείες που αλλεπάλληλα χορηγούνται είναι χειρότερα από την ασθένεια που βαθαίνει την κοινωνική απογοήτευση και απόγνωση .

Παγκοσμιοποίηση, ασυδοσία  των αγορών, καπιταλισμός- καζίνο , εμπορευματοποίηση, ιδιωτικοποιήσεις  ,  θεοποίηση της χρηματιστηριακής οικονομίας,  περιθωριοποίηση της πραγματικής οικονομίας, μεταμοντερνισμός , ασυδοσία  του life style , φετιχισμός του χρήματος, προβάλλονται κατά κόρον.

Ο  ατομικισμός , η υπερκατανάλωση, η μηχανοποίηση των πάντων, που φθάνει ως τη μαζικοποίηση της τέχνης και ‘’σύμπαν’’  της ψηφιακής τεχνολογίας , ( χωρίς να παραγνωρίζω  τη συμβολή της, στην διάδοση της γνώσης και στον εκδημοκρατισμό της επικοινωνίας ), η υποβάθμιση των οικουμενικών δημοκρατικών αξιών, αρχών , κατακτήσεων, εννοιών , η καταλήστευση των δημόσιων αγαθών, στρεβλή ανάπτυξη με τη λεηλασία του φυσικού περιβάλλοντος , διέλυσαν κάθε έννοια συνοχής και ενότητας στερώντας τον κόσμο  από την εσώτερη ελευθερία και την ανθρωπολογική προοπτική του: από τη δυνατότητά του, με άλλα λόγια, όχι μόνο να διεκδικήσει την αυτόνομη πραγμάτωσή του στο παρόν αλλά και να διατηρήσει ζωντανούς τους δεσμούς του με την παράδοση, επαναφορτίζοντας σύμφωνα με τις δικές του αξίες τα ούτως ή άλλως ανοιχτά νοήματα του παρελθόντος.

Τα ιδανικά  και οι κοινωνικές κατακτήσεις  της τελευταίας τριακονταετίας λοιδορήθηκαν ,χλευάσθηκαν και σταδιακά  κατεδαφίζονται .  Το διαλυμένο κοινωνικό κράτος είναι πραγματικότητα,  αλλά μη   βιώσιμη ούτε διατηρήσιμη.

 Η αλληλεγγύη  προβάλλει ως καθήκον του πολίτη ως ανάχωμα στην επαπειλούμενη ανθρωπιστική καταστροφή και όχι η γλαμουράτη δημοσιοσχεσίτικη  ελεημοσύνη-πλυντήριο ενοχών-ούτε η υποκρισία των  ‘’μελανοχιτώνων’’ του πολιτικού μορφώματος  της  ΧΡΥΣΗΣ ΑΥΓΗΣ.

Στην αναζωογόνηση των κοινωνικών πρωτοβουλιών  μόνο η ΤΑ μπορεί να προσδώσει ριζοσπαστικό χαρακτήρα και  να αποτελέσει τον εμβρυουλκό πολιτικών  γεγονότων  , ώστε στη συνέχεια να κερδίσουν έδαφος  οι δυνάμεις και οι πολιτικές που θα υφάνουν τον κοινωνικό ιστό και θα ξαναδώσουν στη δημοκρατία το ανθρώπινο πρόσωπο

 Πριν από1½ περίπου αιώνα θεωρήθηκε  η  αυτοδιοίκηση ως αντίρροπος θεσμός για  να περιορίζει την ροπή της κεντρικής εξουσίας προς αυθαιρεσία και αυταρχισμό αφενός και αφετέρου ως  χώρος πολιτικής διαπαιδαγώγησης και προετοιμασίας των μαζών για τη συμμετοχή τους στην εξουσία.

 Στην Ελλάδα όμως  λειτούργησε περισσότερο ως κάλαθος αχρήστων  της κεντρικής εξουσίας, παρά ως αντίβαρο και ποτέ ως ‘’δημόσιο σχολείο’’ .

 Η ουσιαστική αυτοδιοίκηση ως αυθεντική, πρωτογενής εκπροσώπηση, όπου η εξουσία πηγάζει από τον λαό (πιο σωστά την κοινότητα) και ασκείται απ' αυτόν (κι όχι υπέρ αυτού) είναι  ακόμη ανεπιθύμητη στο ελληνικό πολιτικό σύστημα .

Η πρωτοφανής και ανιστόρητη  χωρική πύκνωση σε τοπικό επίπεδο -καμουφλαρισμένη πίσω από τη ρητορική μιας «ισχυρής και αποτελεσματικής αυτοδιοίκησης-δηλαδή ο «Καλλικράτης» είναι  ο αποκεντρωμένος βραχίονας μιας ευρύτερης στρατηγικής που ενισχύει τη συγκεντροποίηση της πολιτικής εξουσίας , τον αποτελεσματικότερο έλεγχο των τοπικών δικτύων πολιτικής δύναμης πέρα από τη  μέγγενη του μνημονίου που έχει  επιβληθεί  σήμερα .

Με το πρόσχημα  κάποιων  λιγοστών δημοτικών  εξαιρέσεων καισαρισμού, διαφθοράς , σπατάλης, κακοδιοίκησης που κυρίως το ίδιο το πολιτικό σύστημα εξέθρεψε ,  δέχεται από τους κυβερνητικούς, μνημονιακούς και  κατευθυνόμενους δημοσιογραφικούς      κύκλους, ενορχηστρωμένη επίθεση λάσπης ,ευεξήγητη γιατί  είναι ο πιο κοντινός προς τον πολίτη θεσμός ,που αν λειτουργήσει και οργανωθεί σωστά, μπορεί να γίνει  –όπως στη Τουρκοκρατία και την Εθνική Αντίσταση – το ελπιδοφόρο αντίρροπο δέος του λαού μας κατά των μνημονιακών πολιτικών και των μέτρων που καθημερινά παίρνονται εναντίον του.

Για να φιμωθεί η φωνή αντίδρασης της , να καμφθεί η αντίστασή της κατά της ιδιωτικοποίησης των υπηρεσιών , της κατάργησης των κοινωνικών κατακτήσεων  ετών , της  πλήρους κατάργησης του αυτοδιοίκητου, του  εκφυλισμού της σε  απλή υπηρεσία του κράτους και της εκχώρησης πλουτοπαραγωγικών πηγών, ειπώθηκε ότι είναι η πλέον υπερχρεωμένη μέσα στην ΕΕ, αλλά  το διέψευσε πριν λίγους μήνες ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ό. Ρεν, σε ερώτηση του ευρωβουλευτή Ν. Χουντή .

Ο δρόμος της Χώρας μας ,του Ελληνισμού , του Λαού της δεν ήταν ανθόσπαρτος.

 Όμως δεν έπαψε να ελπίζει, να ονειρεύεται  και να πιστεύει  ότι  παρά τις δυσκολίες ,  είναι αναγκαίος και εφικτός  ένας  κόσμος διαφορετικός. 

Παρά την λασπολογία  φαίνεται ότι οι δήμοι απολαμβάνουν της εμπιστοσύνης των πολιτών, γιατί : είναι κύτταρο δημοκρατίας ,  δείχνουν το δρόμο  προς  την αποκέντρωση του κράτους ,  διεκδικούν αρμοδιότητες και πόρους,  είναι κοντά στην κοινωνία  ,  ιστορικά  και νομοτελειακά  είναι ο αυθεντικός εγγυητής της τοπικής δημοκρατίας, της αλληλεγγύης και της δημοκρατικής συμμετοχής.

 Στον τελευταίο πλήρη κύκλο της πρώτης μετακαλλικρατικής περιόδου, χωρίς την  χρονική πίεση ας  ανασυγκροτηθούμε στη νέα χωρική διάσταση .

Να  ξεκινήσει   μια πρωτοβουλία    από μηδενική βάση χωρίς εκ των προτέρων ‘’άξονες’’, που στη πορεία εκ των πραγμάτων θα σφυρηλατήσει και θα τοποθετήσει ο ειλικρινής και ευρύς διάλογος.

 Να  δούμε όλο τον δήμο προσεκτικά χωρίς χωρικές ή θεματικές προτιμήσεις ,  να υιοθετήσουμε απορρίψουμε στο τοπικό επίπεδο το δίπολο κέντρου-περιφέρειας που μέχρι σήμερα κυριάρχησε στον  « Καποδίστρια» και στον «Καλλικράτη» Να  καταγράψουμε και να μελετήσουμε  τα προβλήματά του και συνδυάζοντας ρεαλισμό και φαντασία με  τόλμη και δύναμη μέσα  από τις δαγκάνες της κρίσης  να προτείνουμε λύσεις .

*διετέλεσε Κοινοτάρχης Βαγίων και Γεν.Γραμ.ΚΕΔΚΕ