Ο δε αποκτείνας τον Λύσανδρο Αλιάρτιος ανήρ όνομα Νεόχωρος είχε της ασπίδος δράκοντα....
Η επιγραφή αποκαλύφθηκε το 1985 στην Αλίαρτο της Βοιωτίας*πρόκειται για μια τριεδρική στήλη, ελλιπή κατά το ανώτερο και κατώτερο τμήμα, με καταλόγους κυρίων ονομάτων.Μπορεί να χρονολογηθεί στα μέσα του 3ου αι. π.Χ. περίπου, με βάση τη μορφή των γραμμάτων αλλά κυρίως λόγω της υπερίσχυσης των πατρωνυμικών επιθέτων. Παρά την έλλειψη επικεφαλίδας, που οφείλεται στην αποσπασματική διατήρηση της στήλης, εκφράζεται η άποψη ότι πρόκειται πιθανότατα για έναν ή περισσότερους στρατολογικούς καταλόγους. Μολονότι η προσωπογραφική μελέτη δεν επιτρέπει ακριβείς συσχετισμούς, η ονοματολογική ανάλυση παρέχει περισσότερα στοιχεία.Διακρίνονται τρεις κατηγορίες ονομάτων : η πρώτη περιλαμβάνει ονόματα κοινά σε όλο τον ελληνικό κόσμο, η δεύτερη κατ' εξοχήν βοιωτικά, ιδιαιτέρως θεοφόρα όπως Πτωιό- δωρος, ενώ η τρίτη σπάνια ονόματα, όπως Πέρμιχος και Πέρμων.
Ο αρχαίος Έλληνας οπλίτης
Ο αρχαίος Έλληνας οπλίτης αποτέλεσε τη ραχοκοκαλιά της οπλιτικής φάλαγγας. Αυτός ο στρατιώτης του βαρέως πεζικού, το γρανάζι μιας καλολαδωμένης πολεμικής μηχανής, αποτελούσε μαζί με τους συμπολεμιστές του τη πεμπτουσία του «ισχύς εν τη ενωσει».
Οι οπλίτες κρατούσαν το όπλον με το αριστερό χέρι και η ασπίδα κάλυπτε κυρίως την αριστερή πλευρά, καθώς η μετατόπιση της στα δεξιά ήταν δύσκολη. Αυτό το μειονέκτημα λύθηκε με τους πυκνούς σχηματισμούς της οπλιτικής φάλαγγας. Ο πιο έμπειρος οπλίτης στεκόταν στα δεξιά. Κάλυπτε με την ασπίδα του την αριστερή πλευρά του και την δεξιά το διπλανού του. Όσο η γραμμή του σχηματισμού μένει αδιάσπαστη τόσο ο οπλίτης μένει ασφαλής. Οι οπλίτες κλείδωναν τις ασπίδες τους (Συνασπισμός) και χρησιμοποιώντας τον ωθισμό (βασική τακτική της οπλιτικής φάλαγγας, οι πίσω σειρές σπρώχνουν τις 2 πρώτες που συνήθως μάχονται) στόχευαν στη δημιουργία ρήγματος στην αντίπαλη παράταξη.
Κύριο επιθετικό όπλο παραμένει το δόρυ, το οποίο δεν προορίζεται για ρήψη. Αποτελείται από 2 και ύστερα από τον 6ο αιώνα π.Χ. από 3 μέρη. Το πρώτο μέρος ήταν το στέλεχος του δόρατος. Ένα μονοκόμματο κομμάτι ξύλου (φλαμουριά) με μήκος 2-2,5 μέτρων. Το δεύτερο μέρος ήταν η αιχμή, σιδερένια σε σχήμα φύλλου. Το τρίτο μέρος αποτελούσε μια βοηθητική αιχμή που ονομαζόταν σαυρωτήρ, χάλκινη στο πίσω μέρος του δόρατος.
Όταν τα δόρατα έσπαγαν αναλάμβαναν τα ξίφη. Το οπλιτικόν ξίφος είχε μήκος 60-65 εκατοστά. Κατασκευαζόταν από σίδερο και το έλασμά του ήταν φυλλόσχημο. Το ξίφος των Σπαρτιατών (ξυήλη) στο τέλος του Πελοποννησιακού Πολέμου έφτασε να έχει μήκος 45 εκατοστά. Τον 5ο αιώνα π. Χ. κάνει την εμφάνιση της και η «κοπίς», κοπίδα. Καθιερώνεται όμως τον 4ο αιώνα π. Χ. κυρίως κατά την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Ήταν σιδερένια μονόκοπη σπαθομάχαιρα με βαρύ εμπροστόβαρο έλασμα και καμπύλη κλειστή. Ο οπλίτης που χρησιμοποιούσε το ξίφος, θεωρητικά μπορούσε να εκτελέσει 8 είδους χτυπήματα. Τα κοψίματα που μπορούσε να πραγματοποιήσει ήταν δύο: ένα κάθετο και διαγώνιο και οι νηκτικές επιθέσεις ήταν τριών τύπων. Όλα αυτά όμως είχαν άμεση εξάρτηση από το χώρο που είχε στη διάθεσή του ο οπλίτης καθώς εξαιτίας της στενότητας του χώρου στους πυκνούς σχηματισμούς οι κινήσεις του με το ξίφος περιορίζονταν.
Χάλκινες περικεφαλαίες κορινθιακού τύπου αποτέλεσαν τα κατεξοχήν πολεμικά κράνη των οπλιτών. Εμφανίστηκαν για πρώτη φορά τον 8ο αιώνα π. Χ και χρησιμοποιήθηκαν ακόμα και έξω από τα σύνορα του ελληνικού κόσμου. Ελαφρύς θώρακας φτιαγμένος από στρώματα υφάσματος και δέρματος ή βαριοί μεταλλικοί θώρακες από χάλκινες πλάκες, φτιαγμένες με τέτοιο τρόπο ώστε να μοιάζουν με μυώδη κορμό, κνημίδες και επωμίδες συμπληρώνουν τον εξοπλισμό των οπλιτών.
Εδώ ο Νεόχωρος στη Μάχη της Αλιάρτου θανάτωσε τον Λύσανδρο
Catalogues militaires trouvés à Haliarte
Christel Müller ("Catalogues militaires trouvés à Haliarte", BCH, 121 (1997), pp. 95-101.)
Η ΑΡΧΑΙΑ ΑΛΙΑΡΤΟΣ ΠΑΡΙΣ ΒΑΡΒΑΡΟΥΣΗΣ
Yannis Kalliontzis
https://www.offlinepost.gr/ Δημήτριος Θεοδωρής
Μουσείο Θήβας
0 Σχόλια