Μια ανελέητη μάχη εξελίσσεται ανάμεσα στην ανθρωπότητα και τον κορωνοϊό, με την επιστήμη να μην είναι σε θέση να πάρει τη ρεβάνς εξαιτίας των «αρνητών» αλλά και της ανεπάρκειας των εμβολίων σε τρίτες χώρες, με αποτέλεσμα να βρίσκει έδαφος για μεταλλάξεις ο πανδημικός ιός. Ο υγειονομικός συναγερμός που έχει σημάνει τα τελευταία 24ωρα βάζει φρένο στις προσδοκίες και ανατρέπει τις βεβαιότητες, με την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα να κάθεται πάνω σε… αναμμένα κάρβουνα.
Σε αυτό το κλίμα της ευρείας αναστάτωσης και γενικευμένης αγωνίας, τα μέλη της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, κατά την έκτακτη συνεδρίαση της περασμένης Παρασκευής, έλαβαν αποφάσεις που επιχειρούν να σφραγίσουν τα σύνορα της χώρας μας σε μια προσπάθεια να κρατήσουν μακριά τη νέα απειλητική μετάλλαξη της Μποτσουάνα B.1.1.529, την oποία ο ΠΟΥ βάφτισε Ομικρον.
Ετσι, και ενώ ελήφθη απόφαση αναστολής πτήσεων από Μποτσουάνα, Ναμίμπια, Λεσότο, Ζιμπάμπουε, Μοζαμβίκη, Εσουατίνι, Ζάμπια και Μαλάουι σε όλη την ΕΕ, εφεξής οι ταξιδιώτες από αυτές τις χώρες της νότιας Αφρικής (όταν έρχονται στην Ελλάδα μέσω τρίτων χωρών) θα πρέπει να έχουν εξασφαλίσει ειδική άδεια εισόδου στη χώρα.
Η εμφάνιση του στελέχους Ομικρον και οι αναπόφευκτα αυξημένες εορταστικές συναναστροφές δείχνουν ότι είναι ακόμη μακριά το τέλος της πανδημίαςΜε μοριακό τεστ και καραντίνα
Επιπλέον, θα υποβάλλονται σε τριπλό testing (μοριακό έλεγχο 72 ωρών πριν από το ταξίδι τους και rapid test κατά την είσοδό τους στη χώρα και μετά τη λήξη της υποχρεωτικής, δεκαήμερης και επιτηρούμενης καραντίνας).
Τον δρόμο προς αυτές τις αποφάσεις Βρυξελλών και Αθήνας είχαν ανοίξει με ανάλογες κινήσεις το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιαπωνία. Αντίστοιχους ταξιδιωτικούς περιορισμούς για μη αμερικανούς ταξιδιώτες από τις χώρες αυτές αποφάσισαν την Παρασκευή και οι ΗΠΑ.
Και ενώ οι προαναφερόμενες συνεδριάσεις ήταν ήδη σε εξέλιξη, ο πανδημικός ιός απέδειξε για μια ακόμα φορά ότι δύναται να αναπτύξει ταχύτητες που… ξεγλιστρούν από τα μέτρα. Ο υπουργός Υγείας του Βελγίου, Φρανκ Βαντενμπρούκε, ανακοίνωσε νωρίς την Παρασκευή ότι οι υγειονομικές αρχές είχαν ήδη καταγράψει το πρώτο κρούσμα της μετάλλαξης B.1.1.529, με ένα ακόμα να βρίσκεται στο… μικροσκόπιο.
«Ο ιός δεν γνωρίζει από σύνορα»
Λίγο πριν είχε κάνει τον γύρο του κόσμου η είδηση πως ακόμα ένα κρούσμα είχε ταυτοποιηθεί στο Ισραήλ, επαληθεύοντας μία από τις πρώτες προειδοποιήσεις που είχε απευθύνει ο καθηγητής Λοιμωξιολογίας Σωτήρης Τσιόδρας ήδη από τις πρώτες εβδομάδες της πανδημίας, πως δηλαδή «ο ιός δεν γνωρίζει από σύνορα».
Εν τω μεταξύ, οι επιστήμονες του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ), επιδεικνύοντας γρήγορα αντανακλαστικά, είχαν ήδη ολοκληρώσει νωρίς το απόγευμα της Παρασκευής την επανασύγκριση του γονιδιώματος στις πιο πρόσφατες βάσεις δεδομένων, καθησυχάζοντας τις ανησυχίες που ήθελαν τη μετάλλαξη της Μποτσουάνα να έχει ταξιδέψει στη χώρα μας χωρίς να έχει ανιχνευθεί.
Συνεχίζονται οι εισηγήσεις μερίδας επιστημόνων για επέκταση της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού«Μεταπίπτει στις 32 μεταλλάξεις»
«Το καινούργιο αυτό στέλεχος έχει περίπου 32 μεταλλάξεις, ενώ ορισμένες από αυτές είναι πάνω στο γονίδιο που κωδικοποιεί την πρωτεΐνη-ακίδα. Μου κάνει εντύπωση η πληθώρα των μεταλλάξεων που παρουσιάζει το νέο στέλεχος, υπό την έννοια ότι ο ιός κάτω από την πίεση του γενικού εμβολιασμού (3,1 δισ. ανθρώπων) και της νόσησης εκατοντάδων εκατομμυρίων πιέζεται τόσο εξελικτικά που από τις 15-16 μεταλλάξεις του στελέχους Δέλτα μεταπίπτει ταχύτατα στις 32 μεταλλάξεις. Πρόκειται για αντίδραση επιβίωσης ή αυτοκτονίας;» διερωτάται μιλώντας στο «Βήμα» ο καθηγητής Φαρμακολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης και ερευνητής στο Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας & Βιοτεχνολογίας του ΙΤΕ Αχιλλέας Γραβάνης.
Και προσθέτει: «Δεν έχουμε ακόμη στοιχεία για τη λοιμογόνο δράση του στελέχους στην κοινότητα σε σχέση με τα προηγούμενα. Να θυμίσω ότι αντίστοιχες ανησυχίες είχαμε για το «Mu» και άλλα στελέχη, τα οποία δεν «ευδοκίμησαν» και έμειναν έξω από την κοινότητα εξαιτίας του εξαιρετικά λοιμογόνου στελέχους Δέλτα. Επίσης, να θυμίσω ότι από τα μέχρι στιγμής στελέχη κανένα δεν ήταν σε θέση να ξεφύγει από τον ανοσοποίηση των εμβολίων. Τα εμβόλια μπορεί να χάνουν με τον χρόνο την ικανότητά τους να ανοσοποιούν, όμως δεν χάνουν την ικανότητά τους τους πρώτους μήνες εμβολιασμού έναντι όλων των στελεχών, συμπεριλαμβανομένων και του Δέλτα, η δε τρίτη αναμνηστική δόση ισχυροποιεί έντονα την ανοσοποίηση και έχει πιθανότητες να τη διατηρεί για περισσότερο από 6 μήνες που έχει δείξει η δεύτερη δόση».
Για τους παραπάνω λόγους ο κ. Γραβάνης συνιστά ψυχραιμία και εντατικοποίηση του εμβολιασμού με πρώτες δόσεις αλλά και με την αναμνηστική «που αυξάνει κατακόρυφα την ανοσοποίηση κατά όλων των ήδη γνωστών στελεχών. Η μεγάλη πιθανότητα είναι αυτό άλλωστε να ισχύει και για το στέλεχος της Μποτσουάνα. Μένει να αποδειχθεί τις επόμενες εβδομάδες».
Ο ειδικός εντούτοις σπεύδει να συστήσει «τη χρήση μάσκας N95 από εμβολιασμένους και ανεμβολίαστους, ώστε να προστατεύσουμε τους εαυτούς μας από την πιθανότητα μόλυνσης από ένα νέο, λοιμογόνο στέλεχος».
Σε ετοιμότητα οι φαρμακευτικές
Πλέον το φλέγον ερώτημα είναι εάν το παγκόσμιο «τείχος ανοσίας» μπορεί να… κατεδαφιστεί από τη μετάλλαξη Ομικρον. Η γερμανική BioNTech είναι ήδη σε ετοιμότητα και σε συνεργία με τη Pfizer εργάζεται για τη διερεύνηση της παραλλαγής ενώ θα ανακοινώσει «το αργότερο σε δύο εβδομάδες» τα πρώτα αποτελέσματα των ερευνών για το κατά πόσο το νέο στέλεχος διαφεύγει της προστασίας που παρέχουν τα εμβόλια. Σε περίπτωση που χρειαστεί, το εμβόλιο mRNA θα προσαρμοστεί στο νέο στέλεχος «σε λιγότερο από έξι εβδομάδες», διαβεβαίωσε εκπρόσωπος της εταιρείας μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Σε κάθε περίπτωση, ο συναγερμός σήμανε σε μια κρίσιμη επιδημιολογικά περίοδο για τη χώρα μας, απειλώντας να επιδεινώσει ακόμα περισσότερο την κατάσταση. Αρκεί κανείς να αναλογιστεί ότι μόλις την περασμένη Πέμπτη η καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας Βάνα Παπαευαγγέλου επισήμανε ότι «η πληρότητα των ΜΕΘ για COVID-19 στην επικράτεια είναι 88%, μετά από αύξηση όμως των διαθέσιμων κλινών».
Και ενώ η πίεση στα νοσοκομεία της χώρας εντείνεται, οι επιδημιολόγοι χρειάζονται τουλάχιστον μία με δύο εβδομάδες για να εξαγάγουν ασφαλή συμπεράσματα για το εάν η πανδημική καμπύλη βρίσκεται σε σημείο επιπέδωσης.
Ετσι, προς το παρόν οι μόνες επιβεβαιωμένες παρατηρήσεις είναι ότι την τελευταία εβδομάδα καταγράφηκαν 5% περίπου περισσότερες διαγνώσεις απ’ ό,τι την προηγούμενη. Ο αριθμός των θανάτων ωστόσο δείχνει περαιτέρω επιδείνωση με αύξηση της τάξης του 16%.
Για να διαπιστώσει δε κανείς την ταχύτητα με την οποία επεκτείνεται η μακάβρια λίστα των θυμάτων της πανδημίας, αρκεί να αναλογιστεί ότι σε μόλις 26 ημέρες άφησαν την τελευταία τους πνοή 1.858 ασθενείς λόγω επιπλοκών της λοίμωξης COVID.
Πόσοι σώθηκαν από το εμβόλιο
Αντιστρόφως ανάλογα, σύμφωνα με πολυκεντρική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο τέλος της εβδομάδας στο περιοδικό eurosurveillance, σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ο αριθμός των θανάτων που αποφεύχθηκαν στην Ελλάδα ως αποτέλεσμα του εμβολιασμού το διάστημα μεταξύ Δεκεμβρίου 2020 και Νοεμβρίου 2021 ήταν 12.175.
Αποτυπώνοντας με… αριθμούς και ποσοστά την καθημερινή μάχη που δίνουν γιατροί και νοσηλευτές στα νοσοκομεία της χώρας, ο επίκουρος καθηγητής Επιδημιολογίας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Γκίκας Μαγιορκίνης επισήμανε πως «η πίεση στο σύστημα υγείας παραμένει αυξημένη, με ήπιες όμως τάσεις επιδείνωσης σε αυτή τη φάση, και συγκεκριμένα ο αριθμός των ατόμων σε παρακολούθηση στις ΜΕΘ αυξήθηκε περίπου 8% και ο αριθμός των εισαγωγών είναι πολύ ενισχυμένος, φτάνοντας ακόμα και τις 600 κάποιες ημέρες, ενώ το ισοζύγιο εισιτηρίων – εξιτηρίων είναι κοντά στο 1,3 – 1,4».
Τα σενάρια για νέα μέτρα και η έκκληση για εμβολιασμό
Με ή χωρίς το νέο στέλεχος, τα μέλη της επιστημονικής κοινότητας δεν κρύβουν ότι κάνουν δεύτερες σκέψεις για την εξέλιξη του πανδημικού κύματος αλλά και πως βρίσκονται σε ετοιμότητα για εισηγήσεις που θα αφορούν επιπλέον μέτρα σε περίπτωση που ο «κλοιός» στενέψει.
Παρ’ όλα αυτά επιμένουν – παρά το… τσουνάμι των εναλλακτικών lockdowns στην Ευρώπη – πως η εθνική καραντίνα δεν αποτελεί απάντηση αλλά ύστατη λύση. Και υπενθυμίζουν πως υπό τις ανελαστικές αυτές συνθήκες η χρήση μάσκας, ο περιορισμός των κοινωνικών συναναστροφών και η τήρηση των αποστάσεων δεν πρέπει να αμελούνται.
Ηδη από την περασμένη εβδομάδα (και πριν κάνει την εμφάνιση της η νέα μετάλλαξη) το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) προειδοποίησε για τον κίνδυνο αναζωπύρωσης της πανδημίας στη Γηραιά Ηπειρο. Μάλιστα, ο Δεκέμβριος (λόγω της έναρξης της εορταστικής περιόδου όπου καταγράφεται… κύμα οικογενειακών και φιλικών συγκεντρώσεων σε σπίτια και χώρους διασκέδασης) και ο Ιανουάριος αναμένεται να είναι ακόμη πιο δύσκολοι μήνες. Επιπλέον, προτείνει μέτρα όπως η χρήση μάσκας, όπου δεν είναι δυνατή η τήρηση της απόστασης, αλλά και η τηλεργασία.
Ενίσχυση στο τείχος ανοσίας
Στη χώρα μας ο κ. Γραβάνης προειδοποιεί ότι το «τείχος ανοσίας» χρειάζεται επιπλέον ενίσχυση, χωρίς καθυστερήσεις, διαπιστώνοντας ήδη σημαντικές ρωγμές. «Είναι πρόδηλο ότι 55% περίπου του γενικού πληθυσμού είτε δεν έχει ανοσία είτε έχει ελλειμματική ανοσία. Αναφέρομαι στο 35% των ανεμβολίαστων, στο 5% των πλήρως εμβολιασμένων που δεν αναπτύξαν ανοσία (υπερήλικες και ανοσοκατεσταλμένοι) αλλά και στο περίπου 15% εμβολιασμένων με τις δύο δόσεις πριν από έξι μήνες που δεν έχουν ακόμη λάβει την αναμνηστική δόση» εξηγεί, επιμένοντας στην αναγκαιότητα της ενίσχυσης της εκστρατείας «Ελευθερίας» με παράλληλη προώθηση του στοχευμένου υποχρεωτικού εμβολιασμού σε συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού.
Στο πλαίσιο αυτό και επικαλούμενος πρόσφατα αποτελέσματα από το Ισραήλ και το Ηνωμένο Βασίλειο, καταλήγει ότι μεγαλύτερο ποσοστό των κρουσμάτων οφείλεται στα παιδιά και νέους ηλικίας 5-20 ετών. Ετσι, μετά την πρόσφατη έγκριση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (EMA) για τη χορήγηση του εμβολίου Pfizer /BioNTech έναντι της λοίμωξης CVID σε παιδιά κάτω των 12 ετών, ο ίδιος διαπιστώνει ότι βρισκόμαστε εν όψει κρίσιμων αποφάσεων.
«Λόγω της επικίνδυνης κατάστασης που αντιμετωπίζουμε με την πανδημία είναι επιβεβλημένο η Πολιτεία, η παιδιατρική ιατρική κοινότητα αλλά και η εκπαιδευτική κοινότητα να σκεφτούν σοβαρά την ενσωμάτωση του εμβολίου κατά του κορωνοϊού στα άλλα εμβόλια που απαιτούνται για την εγγραφή των μαθητών στο δημοτικό σχολείο. Επιπλέον, η θαρρετή απόφαση του πρωθυπουργού της Ιταλίας να προωθήσει τον υποχρεωτικό εμβολισμό των δημοσίων υπαλλήλων και του στρατού δείχνει τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει η χώρα μας».
Μάλιστα, μερίδα επιστημόνων – ανάμεσά τους και ο κ. Γραβάνης – εισηγείται ο υποχρεωτικός εμβολιασμός να επεκταθεί και στον χώρο της εστίασης, του τουρισμού αλλά και στους οδηγούς των ΜΜΜ.
Η παραλλαγή παρουσιάζει μεγαλύτερο κίνδυνο για επαναμόλυνση
«Ομικρον» ονομάστηκε το νέο στέλεχος που έχει προκαλέσει παγκόσμιο συναγερμό, βάσει του συστήματος του ΠΟΥ που αντλεί την ονοματολογία από γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου. Σημειώνεται πως η νέα παραλλαγή από την Μποτσουάνα χαρακτηρίστηκε από τον Οργανισμό «στέλεχος ειδικού ενδιαφέροντος» έπειτα από μαραθώνια συνεδρίαση οκτώ ωρών την περασμένη Παρασκευή. Ο ΠΟΥ ανέφερε ότι τα αρχικά στοιχεία δείχνουν ότι η εν λόγω παραλλαγή παρουσιάζει μεγαλύτερο κίνδυνο για επαναμόλυνση σε σχέση με άλλες παραλλαγές, τόνισε ότι τα κρούσματα της Ομικρον φαίνονται να αυξάνονται σχεδόν σε όλες τις επαρχίες της Νότιας Αφρικής, ενώ επισήμανε ότι η παραλλαγή είναι πιθανό να έχει ένα μεγαλύτερο πλεονέκτημα σε ό,τι αφορά τη δυνατότητά της να αναπτύσσεται.
Ο ΠΟΥ υπογραμμίζει την ανάγκη να τηρούν οι πολίτες τα μέτρα για τη μείωση του κινδύνου μετάδοσης της COVID-19. Μέτρα τα οποία αποδεδειγμένα έχουν συμβάλει στη δημόσια υγεία και που κάθε φορά οι επιστήμονες τονίζουν. Δηλαδή, η χρήση μάσκας, η υγιεινή των χεριών, η φυσική απόσταση, ο καλύτερος αερισμός των εσωτερικών χώρων, η αποφυγή πολυσύχναστων χώρων και ο εμβολιασμός.
0 Σχόλια