Τυποποίηση και ποιοτικός έλεγχος στα διακινούμενα νωπά οπωροκηπευτικά

Προς ενημέρωση του καταναλωτικού κοινού ενόψει των εορταστικών ημερών του Πάσχα, έγγραφο του Περιφερειακού Κέντρου Προστασίας Φυτών & Ποιοτικού Ελέγχου Ηρακλείου του ΥπΑΑΤ αναφέρεται στην τυποποίηση και στον ποιοτικό έλεγχο των διακινούμενων νωπών οπωροκηπευτικών. Όπως αναφέρει το έγγραφο, όταν λέμε τυποποίηση εννοούμε την ταξινόμηση των προϊόντων σε ποιοτικές κατηγορίες (έξτρα - κατ. Ι - κατ. ΙΙ) με βάση κάποια εμπορικά πρότυπα που προβλέπονται από κοινοτικούς κανονισμούς. Τα πρότυπα αυτά περιέχουν κριτήρια όπως ποικιλία, μέγεθος, σχήμα, χρωματισμό, βαθμό ωριμότητας, κατάσταση υγείας, ομοιογένεια, οργανοληπτικά χαρακτηριστικά (γεύση, μυρωδιά).

Η τυποποίηση έγινε υποχρεωτική στην εγχώρια αγορά με την εφαρμογή του Κανονισμού 2200/1996 της Ευρωπαϊκής Κοινότητας «για την κοινή οργάνωση των αγορών στον τομέα των οπωροκηπευτικών» το 2002.

Η τυποποίηση έχει πολλά πλεονεκτήματα. Τα κυριότερα είναι:

1. Συνδέει τον καταναλωτή με τον έμπορο και τον παραγωγό, δηλαδή εξασφαλίζει την ιχνηλασιμότητα του προϊόντος. Αν σε ένα έλεγχο διαπιστωθεί ότι ένα προϊόν περιέχει επικίνδυνες για την υγεία μας ουσίες, όπως υπολείμματα φυτοφαρμάκων, μπορούμε όχι μόνο να καταστρέψουμε την συγκεκριμένη ποσότητα, αλλά να βρούμε και τον παραγωγό και να διαπιστώσουμε αν έχει διαθέσει και άλλες ποσότητες από το ίδιο προϊόν για να τις αποσύρουμε και αυτές και να του επιβληθούν οι κυρώσεις που προβλέπονται από το νόμο. Στην περίπτωση που δεν εξασφαλίζεται η ιχνηλασιμότητα οι κυρώσεις επιβάλλονται στον έμπορο.

2. Περιφρουρεί την υγεία του καταναλωτή γιατί αποκλείει προϊόντα υποβαθμισμένα ,προσβεβλημένα από ασθένειες και που περιέχουν ξένες ύλες.

3. Βοηθά να διαμορφώνονται οι τιμές με βάση την ποιότητα.

Η ανταπόκριση των νωπών οπωροκηπευτικών προς τα πρότυπα εμπορίας περιλαμβάνει την τήρηση των ελαχίστων ποιοτικών χαρακτηριστικών, την ταξινόμηση σε ποιοτικές κατηγορίες (EXTRA - Ι - ΙΙ), τις ανοχές, τη συσκευασία, την παρουσίαση, τη σήμανση με ετικέτα.

Μέσα συσκευασίας
Τα νωπά οπωροκηπευτικά συσκευάζονται σε μέσα συσκευασίας ανθεκτικά, καθαρά, απαλλαγμένα από οσμές, ξένα σώματα και υγρασία καθώς και από κάθε είδους προσβολή ή μόλυνση, για να φθάνει στον τόπο προορισμού σε ικανοποιητική κατάσταση.
Πρέπει να έχουν τις ίδιες διαστάσεις και χρωματισμό και να φέρουν την προβλεπόμενη σήμανση. Τα υλικά που χρησιμοποιούνται στο εσωτερικό του κιβωτίου πρέπει να είναι καινούργια και καθαρά. Οι εφημερίδες απαγορεύονται γιατί με την υγρασία των λαχανικών, το μελάνι της εφημερίδας, το οποίο είναι τοξικό, ξεβάφει και μολύνει τα λαχανικά. Τα επαναχρησιμοποιούμενα μέσα συσκευασίας πρέπει να καθαρίζονται επιμελώς και να απολυμαίνονται. Οι καλούμενες παραγωγικές κλούβες που χρησιμεύουν να μεταφέρουν τα προϊόντα από το χωράφι στα συσκευαστήρια ή στον αποθηκευτικό χώρο, δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται για την εμπορία των προϊόντων.

Σήμανση:
Συσκευαστής (Αρ. Μητρώου) πχ GR 000356789 Α 01234 809
Προϊόν πχ ΜΗΛΑ
Ποικιλία πχ GRANNY SMITH
Προέλευση πχ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Ποιοτική κατηγορία πχ ΚΑΤ Ι
Μέγεθος
Αρ. παρτίδας πχ LOT No 1234

Οι ενδείξεις της σήμανσης αναγράφονται με στοιχεία εμφανή και ευανάγνωστα σε ετικέτα ενσωματωμένη ή σταθερά προσαρτημένη στη συσκευασία.

Τα προϊόντα πωλούνται μέσα από τις συσκευασίες τους αλλά υπάρχει και η δυνατότητα να παρουσιάζονται αποσυσκευασμένα (χύμα) στο στάδιο της λιανικής πώλησης (λαϊκές αγορές, Σουπερμάρκετ, μανάβικα) με τον όρο ότι ο λιανοπωλητής τοποθετεί στο εμπόρευμα πινακίδα στην οποία αναφέρονται με πολύ ευκρινείς και ευανάγνωστους χαρακτήρες οι προβλεπόμενες από τα πρότυπα ενδείξεις που αφορούν:

Στο είδος: π.χ πορτοκάλια, στην ποικιλία: π.χ Valencia, στην καταγωγή του προϊόντος π.χ Κρήτης, στην ποιοτική κατηγορία π.χ Ι.

Για τα προϊόντα προέλευσης άλλων χωρών θα αναφέρονται ανάλογες ενδείξεις όπως π.χ. είδος: μπανάνες, ποικιλία: CAVENDISH, προέλευση: COSTA RICA, ποιοτική κατηγορία: Ι.

Ο καταναλωτής θα πρέπει να είναι ενημερωμένος και να ζητά πάντα προϊόντα με σήμανση. Με αυτόν τον τρόπο προστατεύει την υγεία του και το πορτοφόλι του.