Κωπαΐδα - Οργανισμός Κωπαΐδας

Του Λάμπρου Ρόδη

Το τελευταίο καλοκαίρι με τις παρούσες συνθήκες φαίνεται πως θα είναι το φετινό για τους αγρότες του κάμπου της Κωπαϊδας στο Νομό Βοιωτίας, αφού σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές και η Τροϊκα ζητά από την κυβέρνηση να βάλλει το μαχαίρι στο κόκαλο και να δώσει τέλος στον ξεπερασμένο τρόπο διοίκησής της.

Με ένα απαξιωμένο μηχανισμό υποστήριξης επί σειρά ετών και επί διαφόρων διοικήσεων, η αλλαγή αυτή φαντάζει και ως σιωπηρή απαίτηση και των ίδιων των παραγωγών που βλέπουν τις περιουσίες τους να απαξιώνονται στα λιμνάζοντα κυριολεκτικά νερά της βροχής έως αργά την άνοιξη!
Δεν είναι μόνο οι φετινές βροχές που έχουν ξεχειλίσει το ποτήρι της αγανάκτησης για δεκάδες καλλιεργητές που ακόμη ίσως να μην έχουν καταφέρει καλά καλά να πατήσουν στις ιδιοκτησίες τους που βρίσκονται στην καρδιά του Κωπαϊδικού πεδίου. Χρόνια τώρα ζητούν έργα υποδομής, χρόνια τώρα οι ίδιοι έχουν γυρίσει την πλάτη τους στην αδιαφορία που έχει δείξει για τις περιουσίες της η διορισμένη Διοίκηση των εκάστοτε κυβερνήσεων ενώ σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό έχουν και εκείνοι εκμεταλλευτεί την πολιτική σπέκουλα των πολιτικών παραγόντων του Νομού της Βοιωτίας που σιωπηρά τους προέτρεπαν «να μην πληρώνουν». Ο Οργανισμός Κωπαϊδας, όμως, είναι ένα αυτοχρηματοδοτούμενο Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου και λογικό είναι χωρίς πόρους να μην μπορεί να παράσχει και ανάλογες υπηρεσίες.
Αυτός ο φαύλος κύκλος, όμως, φέτος φαίνεται πως θα σταματήσει οριστικά!
Η κυβέρνηση και συγκεκριμένα το αρμόδιο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ήδη βρίσκεται σε προχωρημένες διαβουλεύσεις με τον α` και β` βαθμό αυτοδιοίκησης και φαίνεται πως έχει καταλήξει στο νέο σχήμα…

Ποιο θα είναι το νέο σχήμα;

Σύμφωνα πάντοτε με τις πληροφορίες, το σχήμα που θα προκύψει για την μελλοντική διαχείριση του Κωπαϊδικού πεδίου θα είναι μικτό, δηλαδή, θα υπάρχει συμμετοχή τόσο του δημοσίου όσο και του ιδιώτη. Μ` άλλα λόγια το ΥΠΑΑΤ προτίθεται να προκηρύξει μέσω Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) την μελλοντική αξιοποίηση της Κωπαϊδας. Το νέο μοντέλο διοίκησης θα επενδύσει σε σύγχρονες υποδομές – κλειστό κύκλωμα άδρευσης, δρόμοι, γεφύρια, κ.ο.κ) με στόχο να αναβαθμίσει τις υπηρεσίες προς τους ιδιοκτήτες της γης. Οι υπηρεσίες αυτές θα ανταποκρίνονται ουσιαστικά στα τέλη που έτσι κι` αλλιώς σήμερα πιστώνονται στους αγρότες του κάμπου, έστω και εάν πολλοί δεν τα πληρώνουν κάθε χρόνο! Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως τα γλιτώνουν, απ` όσον φάνηκε και με τα φετινά μπιλιετάκια που στάλθηκαν σε δεκάδες οφειλέτες μέσω της ΔΥΟ Λιβαδειάς.

Υπάρχουν κι` άλλες μελέτες προς εφαρμογή…

Η λύση των ΣΔΙΤ δεν είναι ούτε καινούργια αλλά ούτε και ανεδαφική! Με τον ίδιο περίπου τρόπο η λίμνη Κωπαϊδα αποξηράνθηκε για δεύτερη φορά – ύστερα από τους Μινύες κατά τους προϊστορικούς χρόνους. Οι Μινύες τον 16ο αιώνα π.Χ. περίπου, πραγματοποιώντας εντυπωσιακά αρδευτικά έργα για την εποχή κατάφεραν να αποξηράνουν την λίμνη. Για τον σκοπό αυτό δημιούργησαν μία σειρά από σήραγγες και καταβόθρες διοχετεύοντας τελικά το νερό της λίμνης στον κόλπο της Λάρυμνας. Τα αρδευτικά αυτά έργα καταστράφηκαν μετά την παρακμή των Μινύων και την κάθοδο στην περιοχή των Βοιωτών. Στην καταστροφή των έργων συνέβαλαν και καταστρεπτικοί σεισμοί που σημειώθηκαν στην περιοχή. Έτσι σταδιακά στις αρχές του 13ου π.Χ αιώνα, η περιοχή πλημμύρισε πάλι και ξανασχηματίστικε η λίμνη. Τα έργα για την αποξήρανση της Κωπαΐδας άρχισαν την δεκαετία του 1880, ενώ το έργο ολοκληρώθηκε τελικά το 1931. Στην πρώτη φάση πραγματοποιήθηκαν αποστραγγιστικά έργα από γαλλική εταιρία κατά την περίοδο 1882-1886. Η Κωπαΐδα αποξηράνθηκε προσωρινά αλλά εξαιτίας μείωσης της επιφάνειας του εδάφους της, που σημειώθηκε αμέσως μετά την αποξήρανση, η περιοχή πλημμύρισε ξανά τα επόμενα χρόνια. Τότε πραγματοποιήθηκαν νέα έργα από αγγλική εταιρία ("Λίμνη Κωπαΐδος ΑΕ") τα οποία ολοκληρώθηκαν το 1931 και

η λίμνη αποξηράνθηκε οριστικά. Με την αποξήρανση της λίμνης δημιουργήθηκαν 241.000 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης. Το 1953 η περιοχή της Κωπαΐδας απαλλοτριώθηκε και ταυτόχρονα δημιουργήθηκε με το Ν.Δ. 2488/24-7-1953 ο Οργανισμός Κωπαΐδας (νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου) ο οποίος αντικατέστησε την αγγλική εταιρία και εφάρμοσε πρόγραμμα εναλλασσόμενων καλλιεργειών.

Μια τέτοια, λοιπόν, πρόταση ΣΔΙΤ έχει ήδη καταθέσει και ο Δήμος Ορχομενού για την αξιοποίηση της δικής του δημόσιας περιουσίας, επί θητείας του κ. Λουκά Υπερήφανου. Συγκεκριμένα, ο Δήμος Ορχομενού έχει καταθέσει τρείς συνολικά προτάσεις για ΣΔΙΤ. Η πρώτη αφορά την κατασκευή Εμφιαλωτήριο Νερού, η δεύτερη αφορά την κατασκευή ενός ξενοδοχείου 3 αστέρων plus (πίσω από το Συνεδριακό Κέντρο του Δήμου) και η τρίτη έχει να κάνει με την κατασκευή μόνιμης Αγοράς Βιολογικών Προϊόντων σε οικόπεδο 27 περίπου στρεμμάτων που παραχωρήθηκε στον Δήμο από τον Οργανισμό Κωπαϊδας στον περιφερειακό δρόμο Κάστρου - Ορχομενού - Λιβαδειάς.

Ωστόσο, τίποτα ακόμη δεν έχει προχωρήσει, αφού καμιά πρόταση δεν έχει προωθηθεί προς χρηματοδότηση από ενδιαφερόμενους ιδιώτες μέσω του Υπουργείου των Οικονομικών.