Οριοθέτηση αποξηρανθείσης εκτάσεως Κωπαΐδας (Μέρος 3ο)

Παρουσίαση ιστορικών αρχείων του τόπου μας

Εγκαταστάσεις για τη διαχείριση της πεδιάδας

Για την σωστή διαχείριση της πεδιάδας, που ήταν εξίσου δύσκολη με την αποξήρανση, έπρεπε να γίνουν οι απαραίτητες εγκαταστάσεις στο καταλληλότερο χώρο και να οργανωθεί ένα σύστημα αποτελεσματικής διοίκησης. Προσωρινά η Εταιρεία λειτούργησε στις εγκαταστάσεις των Θηβών, όπου υπογράφηκε και το πρωτόκολλο παραλαβής (21-9-1892). Η οριστική όμως εγκατάσταση προβλεπότανε να γίνει στην Αλίαρτο, όπου από το 1887 είχαν κτιστεί και τα πρώτα κτίρια. Η επιλογή της Αλιάρτου συγκέντρωνε πολλά πλεονεκτήματα. Ήταν πάνω στην μοναδική Εθνική Οδό που συνέδεε την Αθήνα με τις πρωτεύουσες των γύρω νομών, ήταν στο κεντρικότερο σημείο του κτήματος και μακριά από τα επικίνδυνα έλη του κάμπου. Επί πλέον στο Μούλκι προβλεπότανε να γίνει ενδιάμεσος Σταθμός του σιδηροδρόμου Αθηνών-Λαμίας.



Ανάμεσα στα χωριά Μάζι και Μούλκι υπήρχε μια μεγάλη έκταση που είχε παραχωρηθεί από το Ελληνικό Κράτος με το νόμο περί «Προικοδοτήσεως Ελλήνων Αγωνιστών του 1821» στους οπλαρχηγούς Γεώργιο Κριμπά από το Μάζι και Νικόλαο Κριεζώτη από την Εύβοια. Στο κτήματα αυτά και σε μικρές άλλες ιδιοκτησίες που συνόρευαν βρέθηκε και ο κατάλληλος χώρος για την δημιουργία των απαραιτήτων εγκαταστάσεων της εταιρείας. Έτσι δίπλα ακριβώς από την εθνική οδό Αθηνών-Λαμίας (παλαιά εθνική οδό) προς το νότο, κτίστηκε το κτίριο της Διοίκησης και οι κατοικίες για τους ανώτερους, τους μεσαίους και τους κατώτερους υπαλλήλους της εταιρείας. Στο βάθος του τεράστιου αυτού κήπου κτίστηκε η πολυτελής κατοικία του Γενικού Διευθυντή. Ο χώρος ανάμεσα στις κατοικίες και τις άλλες εγκαταστάσεις γέμισε από δέντρα και θάμνους και παρτέρια με παντός είδους λουλούδια, ενώ όλο το κτιριακό συγκρότημα ήταν περιφραγμένο και οι είσοδοι ελεγχόμενοι. Στο χώρο του κήπου αργότερα κατασκευάστηκε υδρόμυλος και ριζόμυλος. Στους ντόπιους αλλά και στους κατοίκους των γύρω περιοχών ο οικισμός αυτός θα γίνει γνωστός με την ονομασία Κριμπάς, όνομα που επεκράτησε από το κτήμα που αναφέραμε παραπάνω. Ο δε χώρος των εγκαταστάσεων, που αποτελούσε και το αξιοθέατο της περιοχής, κήποι του Κριμπά.

Στην Αλίαρτο κατασκευάστηκε επίσης ένα πρότυπο σύνολο από στάβλους που περιλάμβαναν μονάδα αναπαραγωγής ζώων για όργωμα, ζώων για παραγωγή γάλακτος και μονάδα αναπαραγωγής αλόγων που χρησίμευαν στις μετακινήσεις των επιστατών και για να σέρνουν τις άμαξες των διευθυντικών στελεχών στις συχνές επιθεωρήσεις των αγρών και των εγκαταστάσεων του κάμπου. Κτίστηκαν ακόμη στην Αλίαρτο τεράστιες αποθήκες, για την συγκέντρωση της παραγωγής, μηχανουργείο και αποθήκη καυσίμων. Στην έξοδο της σήραγγας Καρδίτσας (Ακραίφνιο) στην Υλίκη κατασκευάστηκε Υδροηλεκτρικό Εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, που με ηλεκτρικό δίκτυο μήκους 13 χλμ. ηλεκτροδοτούσε τον οικισμό και ολόκληρες τις εγκαταστάσεις της εταιρείας στην Αλίαρτο. Στα κεντρικά κτίρια της Εταιρείας εγκαταστάθηκε η Διοίκηση και τα Τμήματα: Οικονομικό, Διοίκησης, Προμηθειών, Μηχανολογικό, Τεχνικών Έργων και το τμήμα Καλλιέργειας.

Το καλλιεργητικό τμήμα του κτήματος χωρίστηκε διοικητικά σε 5 μεγάλες περιφέρειες: του Ορχομενού, του Μέλανα, του Ακραιφνίου, του τμήματος Α-Γ και του τμήματος Β-Η. Στις περιοχές αυτές κατασκεύασε γραφεία, αποθήκες και κατοικίες για το διοικητικό προσωπικό, τους επιστάτες και τους φύλακες. Σε επιλεγμένες θέσεις μέσα στον κάμπο, κάθε δύο τρία χιλιόμετρα, συνήθως κοντά στα ποτάμια κατασκεύασε τα φυλάκια, που ήταν κτίρια με δωμάτια για την παραμονή των φυλάκων, αποθήκες για την συγκέντρωση των καρπών, ημι-υπαίθριους και υπαίθριους χώρους για τις συναλλαγές των καλλιεργητών με την Εταιρεία. Στον προαύλιο χώρο όλων των φυλακίων ανοίχτηκαν πηγάδια για την εξασφάλιση πόσιμου νερού για το προσωπικό, αλλά και για τα ζώα τόσο της Εταιρείας όσο και των αγροτών που καλλιεργούσαν τα χωράφια. Τους καλοκαιρινούς μήνες κοντά στα φυλάκια, συνήθως στα πλησιέστερα τρίγωνα, οι αγρότες έφτιαχναν πρόχειρα καταλύματα διανυκτέρευσης, για να αποφεύγουν τις πολύωρες μετακινήσεις στα χωριά τους.