Η υπόθεση Μπελογιάννη

«Και να σκέφτεσαι ότι πάμε να πεθάνουμε για ένα λάθος». Ο Νίκος Μπελογιάννης προς την σύντροφο του Έλλη Παππά, την παραμονή της εκτελέσεως του.

Την 04:12 πμ, της 30ης Μαρτίου 1952, στου Γουδή, εντός του δημοτικού άλσους επί της Λεωφόρου Μεσογείων, απέναντι από το Νοσοκομείο «Ερρίκος Ντυνάν», εκτελέσθηκαν δια τυφεκισμού οι:
Νίκος Μπελογιάννης (37 χρονών), Νίκος Καλούμενος[1] (47 χρ.), Ηλίας Αργυριάδης[2] (42 χρ.) και Δημήτριος Μπάτσης (36 χρ). Η εκτέλεση υπήρξε απόρροια της από 2ας Μαρτίου 1952 αποφάσεως του Α΄ Διαρκούς Στρατοδικείου Αθηνών, του οποίου προήδρευε ο συνταγματάρχης του δικαστικού Σίμος Γεώργιος. Οι κατηγορούμενοι κρίθηκαν ένοχοι κατασκοπίας προς όφελος της ΕΣΣΔ, σύμφωνα με τον αναγκαστικό νόμο 375 του 1936. Στην Έλλη Παππά-Ιωαννίδου (32 χρ), σύντροφο του Μπελογιάννη (με τον οποίο είχε αποκτήσει έναν υιό τον Αυγ. του 1951, ευρισκόμενη έγκλειστη στις φυλακές), στον στρατιώτη Φιλάρετο (Τάκη) Λαζαρίδη[3] (23 χρ), στον Χαράλαμπο Τουλιάτο και στον Μιλτιάδη Μπισμπιάνο, επιβλήθηκε η ποινή του θανάτου, αλλά τους δόθηκε χάρις από τον βασιλέα Παύλο. Ο Μπελογιάννης και η Παππά είχαν καταδικασθεί επίσης σε θάνατο μαζί με άλλους έξι κατηγορουμένους σε προηγηθείσα δίκη, μετά από καταδικαστική απόφαση του στρατοδικείου, της 15ης Νοεμ. 1951, για συμμετοχή στο εκτός νόμου, από τον Δεκέμβριο του 1947 (Ν 509/1947) κομμουνιστικό κόμμα. Ο πρωθυπουργός Νικόλαος Πλαστήρας αποφάσισε να μην υλοποιηθούν οι θανατικές καταδικαστικές αποφάσεις της 1ης δίκης. Όλοι οι καταδικασθέντες ήταν μέλη του ΚΚΕ.

Η Σύλληψη και οι Ενδοκομματικές Διαμάχες

Μπελογιάννης και Έλλη Παππά στο δικαστήριο

Ο Μπελογιάννης γεννήθηκε στην Αμαλιάδα το 1915 και δραστηριοποιήθηκε από το 1934 στο ΚΚΕ, με αποτέλεσμα να φυλακιστεί στην Ακροναυπλία. Στην κατοχή υπήρξε στενός συνεργάτης του Άρη Βελουχιώτη, ενώ κατά τον πόλεμο για την καταστολή της ένοπλης κομμουνιστικής ανταρσίας, διετέλεσε πολιτικός επίτροπος της 10ης μεραρχίας των ανταρτών. Τον Ιούνιο του 1950 εισήλθε στην Ελλάδα με πλαστό διαβατήριο, προκειμένου να συγκροτήσει τις οργανώσεις του εκτός νόμου ΚΚΕ στην Αθήνα. Την 20η Δεκ. 1950 συνελήφθη από την αστυνομία. Σύμφωνα με τα αναγραφόμενα στο βιβλίο της Έλλης Παππά «Μαρτυρίες μιας Διαδρομής»[4], σημαντικό ρόλο στην σύλληψη τους έπαιξε ο Νίκος Βαβούδης, ο χειριστής του ασυρμάτου στην Καλλιθέα. Ο «εκ των απορρήτων» του γενικού γραμματέως του ΚΚΕ Νίκου Ζαχαριάδη, του διαμήνυσε ότι ο Μπελογιάννης είχε τάσεις ανεξαρτητοποιήσεως. Οι συναντήσεις του Μπελογιάννη με τον Νίκο Πλουμπίδη, τον οποίο ο Ζαχαριάδης στην συνέχεια χαρακτήρισε «χαφιέ της ασφάλειας», έπεισαν την Παππά ότι ο Βαβούδης τους «κάρφωσε» στην αστυνομία. Ο Ζαχαριάδης κατήγγειλε ως πλαστή την επιστολή του Πλουμπίδη,[5] με την οποία αναλάμβανε την συνολική ευθύνη για την λειτουργία των ασυρμάτων, ως επικεφαλής της παράνομης οργανώσεως του ΚΚΕ στο εσωτερικό. Μετά από αυτό η Παππά έγραψε ότι ο Ζαχαριάδης ήταν αυτός που έδωσε επί της ουσίας την διαταγή «Πυρ» στο εκτελεστικό απόσπασμα, πετυχαίνοντας έτσι να απαλλαγεί από δύο ενοχλητικές κομματικές προσωπικότητες που τον αμφισβητούσαν.

Η Δημοκρατική Νομιμότητα

Νίκος Μπλουμίδης

Ανεξαρτήτως των μηχανορραφιών του γενικού γραμματέα του ΚΚΕ, οι εκτελεσθέντες πίστευαν στην εγκαθίδρυση δια της βίας του κομμουνισμού στην χώρα μας, της επιβολής δηλαδή της πιο στυγνής δικτατορίας στα πρότυπα των πρώην ανατολικών χωρών, όπου φοβόσουν ακόμα και να σκεφτείς «φωναχτά». Ως μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ συμφώνησε με την απόφαση 5ης Ολομέλειας του ΚΚΕ, τον Ιανουάριο του 1949, για την αυτονόμηση της Μακεδονίας. Τα οράματα και οι ιδέες αποτελούν τα φυτώρια των αγωνιστών, οι οποίοι γίνονται συχνά αντικείμενο εκμεταλλεύσεως των εξουσιομανών. Ο υιός του Νίκου Μπελογιάννη δεν παρέστη στα εγκαίνια του πρόσφατα εγκαινιασθέντος μουσείου «Μπελογιάννη» στην Αμαλιάδα, διότι διαφωνεί με την καπηλεία του ονόματος του πατέρα του από το ΚΚΕ. Τα κομμουνιστικά κόμματα της Ιταλίας και της Γαλλίας σεβάστηκαν τους κανόνες του δημοκρατικού πολιτεύματος μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και δεν χρησιμοποίησαν βία για την κατάληψη της εξουσίας. Σύμφωνα με τον Δημήτριο Παρτσαλίδη,[6] ο οποίος μετέβη στην Μόσχα στις αρχές του 1946, η προτροπή από το ΚΚΣΕ (Κομμουνιστικό Κόμμα Σοβιετικής Ενώσεως) ήταν το ΚΚΕ να συμμετάσχει στις εκλογές του Μαρτίου 1946. Ο Μάρκος Βαφειάδης[7] στο βιβλίο του «Αποστολή στα Ουράλια», υποστηρίζει ότι: «Ο Στάλιν τους είπε το σωστό θα ήταν να συμμετάσχουν στις εκλογές. Τους έδωσε την συμβουλή που ήθελαν, δεν τους υποχρέωσε, όμως να την ακολουθήσουν. Όμως ακριβώς αυτό δεν έκαναν». Δεν υπήρχε καμιά περίπτωση ο Ζαχαριάδης να ενεργούσε αντίθετα στις επιθυμίες του Στάλιν, όταν αποφάσισε την αποχή από τις εκλογές, προτιμώντας την κήρυξη του ένοπλου αγώνος για την κατάληψη της εξουσίας. Για την ολέθρια αυτή απόφαση φέρει ακέραια την ευθύνη. Αυτό ήταν το μοιραίο λάθος στο οποίο αναφερόταν ο Μπελογιάννης, απευθυνόμενος στην Έλλη Παππά, λίγο πριν την εκτέλεση του.

Αντγος ε.α. Ιωάννης Κρασσάς

Βιβλιογραφία

α. Έλλη Παππά, Μαρτυρίες μια Διαδρομής, Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα 2010.

β. Σόλων Νεοκλής Γρηγοριάδης, Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδος (1941-1974) Αθήνα 1973, ΕΚΔΟΣΕΙΣ Κ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ.

γ. Τάκη Λαζαρίδη, Ευτυχώς Ηττηθήκαμε Σύντροφοι, Εκδόσεις Πελασγός, Αθήνα 2003.

δ. Χέινζ Ρίχτερ, Η Επέμβαση των Άγγλων στην Ελλάδα, Εκδόσεις Εστίας 1997.

[1] Ο ιδιόκτητης της οικίας στην Καλλιθέα, όπου υπήρχε ο ένας παράνομος ασύρματος και διέμενε ο χειριστής του Νίκος Βαβούδης.

[2] Ο ιδιοκτήτης της βίλλας «Αύρα» στην Γλυφάδα, όπου βρέθηκε ο άλλος παράνομος ασύρματος.

[3] Ο Λαζαρίδης συνέγραψε τα βιβλία, «Ευτυχώς ηττηθήκαμε σύντροφοι», «Απλά μαθήματα ιστορίας» και «Ανώμαλη προσγείωση».

[4] Τα χειρόγραφα του βιβλίου παραδόθηκαν στο «Μουσείο Μπενάκη», το οποίο κυκλοφόρησε κατόπιν επιθυμίας της, μετά από τον θάνατο της το 2009.

[5] Ο Πλουμπίδης είχε βάλει το δακτυλικό του αποτύπωμα προς απόδειξη της αυθεντικότητος της επιστολής του. Συνελήφθη τον Νοεμ. του 1952 επί κυβερνήσεως Παπάγου και εκτελέσθηκε την 14η Αυγ. 1954, καταδικασθείς δις εις θάνατο. Ο Ζαχαριάδης μετά την εκτέλεση του δήλωνε ότι ήταν πράκτορας των Εγγλέζων και ότι δεν είχε εκτελεσθεί, αλλά βρισκόταν στο εξωτερικό. Μέχρι τέλους παρέμεινε πιστός στο ΚΚΕ, παρά την αποκήρυξη του από την κομματική ηγεσία. 

[6] Ο Δημήτρης ή Μήτσος Παρτσαλίδης (Τραπεζούντα 1903 - Αθήνα 1980) υπήρξε ηγετικό στέλεχος και βουλευτής του ΚΚΕ. Το 1968 μετά την διάσπαση του ΚΚΕ μεταπήδησε στο ΚΚΕ εσωτερικού.

[7] Ο Μάρκος Βαφειάδης (Ερζερούμ Μικράς Ασίας 1906 - Αθήνα 1992) υπήρξε ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ και επικεφαλής του αυτοαποκαλούμενου Δημοκρατικού Στρατού, μέχρι το 1949, οπότε και απομακρύνθηκε από τον Ζαχαριάδη τον Ιαν. του 1949. Στην συνέχεια διαγράφηκε από μέλος του ΚΚΕ και εξορίσθηκε στην Σοβιετική Ένωση. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1983 και εξελέγη βουλευτής επικρατείας με το ΠΑΣΟΚ.

Ιχνηλατώντας στο παρελθόν

Τα ξημερώματα της 30ης Μαρτίου 1952 με κυβέρνηση κεντρώων κομμάτων και Πρωθυπουργό τον Νικόλαο Πλαστήρα εκτελούνταν ο Νικόλαος Μπελογιάννης με άλλους τρεις συντρόφους του. Γεννάται το ερώτημα εάν ο Ν. Μπελογιάννης ήταν ένας ιδεολόγος αριστερός, ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο, που πολλοί διεθνείς παράγοντες εκείνης της εποχής τον υποστήριξαν, ή ένας σκληρός αιμοσταγής κομουνιστής, που ως πολιτικός επίτροπος προκάλεσε θηριωδίες, ειδικά στο ιστορικό έγκλημα στην Πηγάδα του Μελιγαλά; Αλλά και στην εκτέλεση του Αξιωματικού του ΕΛΑΣ και αργότερα του <<Δημοκρατικού Στρατού>> Γεωργίου Γιαννούλη, από το Επταχώρι του Γράμμου, αντίθετου στην επιδίωξη της αυτονομίας της Μακεδονίας από το ΚΚΕ, ως πολιτικός επίτροπος κατηγορείται από στελέχη του ΚΚΕ (Νικ. Κανακαρίδης, Ευάγγ. Κασάπης) για ανοχή του. Ποία όμως ήταν η ευθύνη του ΚΚΕ στην εκτέλεσή του; Περισσότερα στο κείμενο, που ακολουθεί:

Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΚΚΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗ

Την 29η Αυγούστου 1949 ο <<Δημοκρατικός Στρατός>> συνετρίβηκε στον Γράμμο και έτσι έληξε ο τριετής Αδελφοκτόνος Πόλεμος, που τόσο αδελφικό αίμα και ανυπολόγιστες υλικές ζημιές προκάλεσε στη χώρα. Ο Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ Νικόλαος Ζαχαριάδης διαβεβαίωνε τους συντρόφους του, οι οποίοι ήταν βέβαιοι για το αλάθητό του, ότι η υποχώρηση του <<Δημοκρατικού Στρατού >> ήταν προσωρινή, το όπλο παρέμεινε <<παρά πόδα >> και συνεπώς η νίκη μπορεί να καθυστερούσε λίγο, ήταν όμως αναπόφευκτη. Εγγύηση το <<πανίσχυρο σοσιαλιστικό στρατόπεδο>> και η νίκη της επανάστασης στην Κίνα, που αποδείκνυαν ότι ο Ανατολικός άνεμος ήταν πιο δυνατός από το Δυτικό.

Η υπόθεση Μπελογιάννη ήταν ένα επεισόδιο του Ψυχρού Πολέμου, που την περίοδο εκείνη βρισκόταν σε ένταση. Η εκτέλεση του Ν. Μπελογιάννη και των συντρόφων του απέβλεπε αφενός μεν να δοθεί ένα αποφασιστικό πλήγμα τόσον κατά του ΚΚΕ, όσον και κατά του διεθνούς κομουνισμού και αφετέρου στην υπονόμευση της Κυβέρνησης του Νικολάου Πλαστήρα, που προωθούσε μέτρα αμνήστευσης και ειρήνευσης, γιατί η επικρατούσα αντιπαράθεση Ανατολής και Δύσης επέβαλε την ύπαρξη στα κράτη του ΝΑΤΟ ισχυρών κυβερνήσεων με σαφή αντικομουνιστικό προσανατολισμό, τον οποίο προφανώς δεν διέθετε η Κυβέρνηση του Πλαστήρα. Η ιστορική αλήθεια όμως επιβάλλει να αναγνωρισθεί ότι η Κυβέρνηση εκείνη, με έναν Πρωθυπουργό ασθενούντα, ασκούσε τα καθήκοντά της σε ένα περιβάλλον ιδιαίτερης έντασης και σύγχυσης. Ακόμα και Υπουργοί της Κυβέρνησης εκείνης πολύ δύσκολα διέκριναν ανάμεσα στην παράνομη κομματική δραστηριότητα και στην κατασκοπευτική δράση των καταδικασθέντων.

Η ηγεσία του ΚΚΕ κάτω από την επίδραση των ψυχροπολεμικών αντιλήψεων, που επικρατούσαν στην Σοβιετική Ένωση κατά την τελευταία φάση της σταλινικής περιόδου, αποφάσισε να προβεί στην ανασύνταξη των οργανώσεών του στην Ελλάδα, σε μια προσπάθεια επανένταξης στην κοινοβουλευτική ζωή, ενός μετωπικού σχήματος μέσω της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς, παράλληλα με διατήρηση της δυνατότητας παράνομης δραστηριότητας. Για τον σκοπό αυτόν έστειλε στην Ελλάδα το μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ τον Νικ. Μπελογιάννη. Μετά την σύλληψή του στην Αθήνα παραπέμφθηκε την 19η Οκτωβρίου 1951 με άλλους συντρόφους του στο Έκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών για παράβαση του Αναγκαστικού Νόμου 509/1947 <<περί μέτρων ασφαλείας του κράτους, του πολιτεύματος, του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών >>, το οποίο κατεδίκασε αυτόν και άλλους 12 σε θάνατο. Τη 15η Φεβρουαρίου 1952 παραπέμφθηκε στο Διαρκές Στρατοδικείο Αθηνών ο Μπελογιάννης με τους συντρόφους του και σε δεύτερη δίκη για παράβαση του Αναγκαστικού Νόμου 375/1936 <<περί τιμωρίας των εγκλημάτων κατασκοπείας και των εγκληματικών ενεργειών των απειλουσών την εξωτερικήν ασφάλειαν της χώρας>>, μετά την γνωστή υπόθεση των ασυρμάτων. Το Στρατοδικείο κατεδίκασε τον Μπελογιάννη και άλλους 7 σε θάνατο. Τέλος μετά την απόρριψη από τον Βασιλέα Παύλο της αίτησης χάριτος των Νικ. Μπελογιάννη, Δημητρίου Μπάτση, Ηλία Αργυριάδη και Νικολάου Καλουμένου, αυτοί εκτελέσθηκαν τα ξημερώματα της Κυριακής της 30ης Μαρτίου 1952. Την τελευταία ημέρα προ της εκτέλεσης ο Ν. Μπελογιάννης είπε, όπως βεβαίωσε και η σύντροφός του Έλλη, την φράση <<Και να σκέφτεσαι ότι πάμε να πεθάνουμε για ένα λάθος? >>. Τί εννοούσε ακριβώς με την φράση αυτή; Ποιο ήταν το μοιραίο λάθος; Στην εκτέλεση του Μπελογιάννη και των συντρόφων του συνέτρεξε μόνο ένα λάθος ή περισσότερα και αν ναι ποια ήταν αυτά;

Χρονολογικά θα μπορούσαμε να τα καταγράψουμε, όπως παρακάτω:

1. Το πρώτο λάθος ήταν η αποστολή, με αεροπλάνο της γραμμής Παρίσι-Αθήνα και διαβατήριο Αργεντινής με ονοματεπώνυμο Ενρίκε Πανιόθ, τον Ιούνιο του 1950 από την ηγεσία του ΚΚΕ στην Ελλάδα του Νικ. Μπελογιάννη σε μια περίοδο, μετά την λήξη του Εμφυλίου Πολέμου, κατά την οποία η Κυβέρνηση του Κέντρου[ Εθνική Προοδευτική Ένωση Κέντρου {ΕΠΕΚ} του Νικ. Πλαστήρα, Φιλελεύθεροι του Σοφ. Βενιζέλου, Δημοκρατικό Σοσιαλιστικό Κόμμα του Γ. Παπανδρέου και άλλα κεντρώα μικροκόμματα] προσπαθούσε με νομοθετικές παρεμβάσεις να επιβάλει την πολιτική της λήθης, της ειρήνευσης και της ομαλότητας. Ενώ υπήρχε η Δημοκρατική Παράταξη και αργότερα η ΕΔΑ, η νόμιμη έκφραση του κινήματος, ο Ζαχαριάδης επέμενε στο τυχοδιωκτικό σύνθημα <<το όπλο παρά πόδα>>, με την αναδιοργάνωση των οργανώσεων και την συγκρότηση παράνομων μηχανισμών, που έδιναν στην Κυβέρνηση, κάτω από τις πιέσεις και αντιδράσεις της αντιπολίτευσης, την αφορμή να συνεχίζει τα στρατοδικεία και τις εκτελέσεις.

2.Τη 12η Μαρτίου 1952 ο Νικόλαος Πλουμπίδης, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, απέστειλε επιστολή στους συνηγόρους της υπόθεσης Μην. Γαλέο και Αγγ. Τσουκαλά, η οποία την επομένη δημοσιεύθηκε σε πολλές εφημερίδες. Στην επιστολή αυτή ο Πλουμπίδης εκτός των άλλων δήλωνε ότι αυτός ήταν ο καθοδηγητής του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ και όχι ο Μπελογιάννης, ανελάμβανε όλες τις ευθύνες και υποσχόταν να παρουσιασθεί στις αρχές για να δικασθεί αν μετατρέπονταν οι θανατικές καταδίκες του. Αμέσως η ηγεσία του ΚΚΕ διέπραξε το δεύτερο και μεγάλο λάθος να καταγγείλει μέσω του Ραδιοφωνικού Σταθμού της <<Ελεύθερης Ελλάδας>> ότι η επιστολή είναι πλαστή και ο Ν. Πλουμπίδης είναι χαφιές της Αστυνομίας. Αργότερα η ηγεσία του ΚΚΕ αμφισβήτησε ακόμα και αυτή την εκτέλεση του Ν. Πλουμπίδη, παρά τις δημοσιευθείσες φωτογραφίες του νεκρού μετά την εκτέλεσή του, καταγγέλλοντας ότι οι αρχές τον είχαν φυγαδεύσει στο εξωτερικό. Ο ίδιος ο Μπελογιάννης δεν δέχθηκε την κατηγορία του χαφιέ για τον Πλουμπίδη. Οι συνήγοροι χρησιμοποιώντας την επιστολή αυτή, εάν δεν την εχαρακτήριζε πλαστή το ΚΚΕ, θα μπορούσαν να ζητήσουν από τις αρχές την αναστολή της εκτέλεσης και την αναψηλάφιση της δίκης από τον Άρειο Πάγο και να κερδίσουν χρόνο με τη χρονοβόρα διαδικασία, η οποία κατά πάσα πιθανότητα θα απέτρεπε την εκτέλεση. Τίθεται δε το εύλογο ερώτημα γιατί η ηγεσία του ΚΚΕ προέβηκε στο λάθος αυτό; Κατά την Έλλη Παππά επρόκειτο για μια ψυχρά μελετημένη κίνηση, ήθελε να κλείσει όπως-όπως η υπόθεση. Να κλείσει με δύο νεκρούς. Έναν <<χαφιέ>>, στον οποίο ο Ζαχαριάδης θα φόρτωνε όλη την ευθύνη για την απροθυμία των κομουνιστών σε Αθήνα και Πειραιά να λάβουν μέρος στον Εμφύλιο Πόλεμο. Και έναν ήρωα, που με τον ηρωϊκό του θάνατο θα κάλυπτε στην κοινή γνώμη, στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, την ηλίθια και εγκληματική πολιτική <<του όπλου παρά πόδα>> των παράνομων κομματικών οργανώσεων και μηχανισμών. Και αυτό ακριβώς είναι το δεύτερο μεγάλο λάθος, που οδήγησε μοιραία στη δίκη και στην εκτέλεση. Ορισμένοι δε δεν αποκλείουν η περίπτωση της θανατικής εκτέλεσης να απάλλαξε το ΚΚΕ από έναν μελλοντικό διεκδικητή της θέσης του Γενικού Γραμματέα του ΚΚΕ.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Είναι φανερό ότι αν δεν ζούσε η χώρα εκείνη την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου μια έκρυθμη κατάσταση ανησυχίας, πάθους και έντασης μετά τον Αδελφοκτόνο Πόλεμο και δεν συνέβαιναν τα τραγικά λάθη της πολιτικής <<του όπλου παρά πόδα>> ο Ν. Μπελογιάννης και οι τρεις σύντροφοί του, οι Δημήτριος Μπάτσης, Ηλίας Αργυριάδης και Νικόλαος Καλούμενος δεν θα εκτελούνταν.

ΠΗΓΕΣ

1. Οι δίκες και η εκτέλεση του Μπελογιάννη του Μιχ. Λυμπεράτου διδάκτορος Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

2. Αναμνήσεις ενός συγκρατούμενου του Μπελογιάννη του Τάκη Λαζαρίδη.

3. Ποιοι και γιατί σκότωσαν τον Μπελογιάννη και τους συντρόφους του του Τάσου Βουρνά.

Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας



https://apostolospapaparisis.blogspot.gr