Προ των πυλών οι φορο-έλεγχοι με χρήση τεχνητής νοημοσύνης

Του Γιώργου Κούρου

Ριζικές αλλαγές στο ισχύον φορολογικό σύστημα της χώρας προωθεί η κυβέρνηση στο πλαίσιο εφαρμογής του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με τη θέσπιση νέων πρωτοποριακών φορολογικών εργαλείων, όπως με τους νέου τύπου ελέγχους τεχνητής νοημοσύνης, που θα συμβάλουν στη συνεχιζόμενη καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής.

Με τις νέες δράσεις το υπουργείο Οικονομικών αποσκοπεί στο να βάλει «φρένο» στην παραοικονομία αλλά και στο να συγκεντρώσει πόρους που θα συμβάλλουν στην κοινωνική ανθεκτικότητα καθιστώντας τη φορολογία πιο δίκαιη.

Ο συγκεκριμένος μάλιστα Άξονας που περιλαμβάνεται στο εν λόγω Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης αποτελείται από πολλές βασικές μεταρρυθμίσεις, όπως την πλήρη κωδικοποίηση της φορολογικής νομοθεσίας με σκοπό την αύξηση της διαφάνειας, ένα νέο πλαίσιο για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου προϊόντων που υπόκεινται σε ειδικούς φόρους κατανάλωσης (καπνός, οινοπνευματώδη και ενέργεια), την υιοθέτηση πρόσθετων μέτρων και κινήτρων για περαιτέρω αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, καθώς και την εφαρμογή μιας ψηφιακής και αυτόματης διαδικασίας ηλεκτρονικής επιστροφής ΦΠΑ.

Επιπλέον, και σε συνδυασμό με τους άλλους Άξονες του Σχεδίου προβλέπεται η καθιέρωση των ταμειακών μηχανών νέας τεχνολογίας σε ολόκληρη τη χώρα οι οποίες θα συνδέονται online με τις φορολογικές αρχές. Τελευταίο, αλλά εξίσου σημαντικό, συμπεριλαμβάνεται ένα φιλόδοξο έργο για την εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης στον σχεδιασμό φορολογικών ελέγχων, που θα συμπληρώνονται από 14 επιμέρους έργα για την ψηφιοποίηση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων που είναι απαραίτητα για την εφαρμογή του πακέτου μεταρρυθμίσεων και την κάλυψη των κενών ΦΠΑ και Φόρου Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων, τον περιορισμό των χαμένων εσόδων από το λαθρεμπόριο και τη μείωση του διοικητικού φόρτου για τους φορολογούμενους.

Όλες οι αλλαγές έχουν ως κεντρική επιδίωξη να ενισχύσουν και να «θεραπεύσουν» τις τρέχουσες αδυναμίες του φορολογικού συστήματος. Προς την κατεύθυνση αυτή, οι μεταρρυθμίσεις που σχεδιάζονται μπορούν να ομαδοποιηθούν σε δύο διακριτές αλλά συμπληρωματικές κατηγορίες, οι οποίες εστιάζουν στη φορολογική πολιτική και φορολογική διοίκηση:

* η πρώτη κατηγορία μεταρρυθμίσεων στοχεύει στον ψηφιακό μετασχηματισμό των φορολογικών ελέγχων, στην προώθηση της επιτάχυνσης των επιστροφών ΦΠΑ και στη δημιουργία ενός εκσυγχρονισμένου πλαισίου για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου, ενώ

* η δεύτερη αφορά την κωδικοποίηση και την απλούστευση του υφιστάμενου φορολογικού νομοθετικού πλαισίου, την παροχή κινήτρων και την ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών και την εισαγωγή υπερ-αποσβέσεων των δαπανών για την πράσινη οικονομία, την ενέργεια και την ψηφιοποίηση.

Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή των ανωτέρω μεταρρυθμίσεων για τη δραστική ενίσχυση του φορολογικού οικοσυστήματος της Ελλάδας, ο Άξονας περιλαμβάνει μια σημαντική επένδυση για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της φορολογικής και τελωνειακής διοίκησης. Αυτή η επένδυση ενοποιεί 14 επιμέρους έργα ψηφιακής υποδομής που είναι απαραίτητα για την εφαρμογή του πακέτου μεταρρυθμίσεων και υποστηρίζει ολιστικά τους στόχους του, ενισχύοντας τη θεσμική ικανότητα και την ετοιμότητα των φορολογικών και τελωνειακών αρχών της χώρας.

Το χρονοδιάγραμμα

Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση τον χρονικό προγραμματισμό που έχει εκπονηθεί τα ορόσημα και οι στόχοι που ορίζονται στο Σχέδιο Ανάκαμψης, μεταξύ άλλων, θα υλοποιηθούν ως εξής:

Δ’ τρίμηνο 2021: Έναρξη ισχύος της πρωτογενούς και της δευτερογενούς νομοθεσίας για την εισαγωγή των υπεραποσβέσεων για φορολογικούς σκοπούς των επιλέξιμων μικρομεσαίων επιχειρήσεων για την πράσινη οικονομία και τις ψηφιακές επενδύσεις.

Δ’ τρίμηνο 2021: Έναρξη ισχύος τροποποίησης του πρωτογενούς και δευτερογενούς νομικού πλαισίου που παρέχει ειδικά κίνητρα για την ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών.

Β’ τρίμηνο 2022:

α) Δημιουργία ειδικής φορολογικής μονάδας στο υπουργείο Οικονομικών που θα είναι υπεύθυνη για την ενοποίηση και τη συνέπεια της πρωτογενούς φορολογικής νομοθεσίας και των υπουργικών αποφάσεων.

β) Σύσταση Διεύθυνσης Παροχής Υπηρεσιών στην ΑΑΔΕ μεταξύ άλλων υπεύθυνη για την ενοποίηση του δευτερογενούς δικαίου, τον συντονισμό των αρμοδιοτήτων της ΑΑΔΕ σχετικά με τον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας και την ενημέρωση και συντήρηση της βάσης δεδομένων δημόσιων φόρων.

Β’ τρίμηνο 2023: Εφαρμογή κωδικοποιημένης νομοθεσίας του Κώδικα Φόρου Εισοδήματος και τον Κώδικα Φορολογικής Διοίκησης για την απλούστευση και ενημέρωση της νομοθεσίας υπό το πρίσμα της ψηφιοποίησης και των ευρωπαϊκών βέλτιστων πρακτικών.

Β’ τρίμηνο 2024:

α) Έναρξη ισχύος της κωδικοποίησης της πρωτογενούς και δευτερογενούς νομοθεσίας για την απλούστευση και την ενημέρωση της νομοθεσίας υπό το πρίσμα της ψηφιοποίησης και των βέλτιστων πρακτικών της Ε.Ε., που περιλαμβάνουν:

* Τον κώδικα ΦΠΑ.

* Τέλος χαρτοσήμου.

* Φόρους ιδιοκτησίας.

* Συλλογή κρατικών χρεών (ΚΕΔΕ).

* Εθνικό τελωνειακό κώδικα.

β) Δημιουργία Συστήματος Διαχείρισης Περιεχομένου και αποκλειστικού ιστότοπου για πληροφόρηση των φορολογουμένων.