Αρμονική Σύνθεση Προσωπικότητας, Δημήτρης Κ Μπάκας

 

Μόνον για λόγους μεθοδολογικής προσέγγισης της ανθρώπινης  προσωπικότητας διακρίνουμε τους κύριους χώρους της ανθρώπινης συνείδησης, δηλαδή το  γνωστικό ενέργημα,  την αισθητική εμπειρία και την ηθική πράξη. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος ενεργεί, ως σύνολο και έτσι αναδύεται η όλη πνευματική του λειτουργία.

Η αναζήτηση της αλήθειας προϋποθέτει την ανάπτυξη της κριτικής δύναμης τού νου, που είναι μια αρετή και απαιτεί τη δια βίου εξάσκηση, όπως όλες οι αρετές.  Μια δέσμη βασικών αξιών συνιστά η περιοχή της αναζήτησης τής αλήθειας. Οι επιστήμες, η φιλοσοφία, ορθός λόγος, στοχασμός, θεωρίες κλπ. συνιστούν, τρόπον τινά, τον αστερισμό της αλήθειας.

 Κατά τον ίδιο τρόπο, η ευαισθησία της συνείδησης συνιστά αρετή, που αποτελεί τη βάση της αισθητικής και συναισθηματικής ανάπτυξης του ατόμου. Η ευαισθησία σε  αισθητικές εμπειρίες, οι τέχνες, οι συγκινήσεις , τα συναισθήματα  κλπ. συνιστούν τον αστερισμό του κάλλους.

Το ήθος-έθος, η ηθική, το δίκαιο, η δικαιοσύνη, αρμονικές σχέσεις συνιστούν τον αστερισμό του αγαθού. Ήτοι την ηθικότητα, που αποτελεί, κατά γενική ομολογία, την ύψιστη συνιστώσα της ανθρώπινης ταυτότητας, την Αρετή (με άλφα κεφαλαίο).

Η ενέργεια που αναδύεται από κάθε αστερισμό επηρεάζεται και αναδρά θετικά και αρνητικά στην ενέργεια που δέχεται από τους άλλους αστερισμούς. Χρυσούς  κανόνας, είναι η σε κάθε περίπτωση κατανόηση, αξιολόγηση και εφαρμογή κατά τρόπο αρμονικό όλων των αξιών Συνήθως, η υπερβολική ανάπτυξη μιας ποιότητας προκαλεί ελλιπή αρμονία στη σύνθεση.

Είναι, όμως, ανθρωπίνως αδύνατο να επιτευχθεί ταυτόχρονα αυτή η απόλυτα αναλογική αρμονική σύνθεση με τον άπειρο αριθμό και ποιότητες των αξιών. Μια  προσέγγιση απόλυτα ικανοποιητική εκτιμάται, ότι επιτυγχάνεται με τη σύνθεση των τριών ρυθμιστικών αυταξιών της  αλήθειας, κάλλους και αγαθού.  Το πρόβλημα προκύπτει, αφενός στην προσέγγιση της κάθε βασικής αξίας, αλλά και στην αξιολόγηση όλων, λαμβανομένου υπόψη της πολυπλοκότητας των θεμάτων και της πολυεπιπεδότητας της πραγματικότητας.

Η μόρφωση της προσωπικότητας  δεν πρέπει σήμερα να αναζητηθεί απλουστευμένα ή εξειδικευμένα σε μια ορισμένη μορφή προτύπου προσωπικότητας, αλλά να κατευθύνει  την ανθρώπινη ενέργεια προς τη δημιουργική σύνθεση, στην οποία άνθρωπος και αντικείμενο ενώνονται αδιάσπαστα. Στη συνύπαρξη προσώπου-αντικειμένου σε ένα  καινούργιο ανθρώπινο κόσμο. Μια έμπειρη και υπεύθυνη ενόραση και συμπαράσταση στο «είναι» του ανθρώπινου «γίγνεσθαι». Είναι κάλεσμα εγγύτητας  και κατανόησης του άλλου.

 Το σημερινό ηθικό πρόταγμα  έγκειται στον σεβασμό της αξιοπρέπειας του άλλου, από τον οποίο πρέπει να αναδύεται ο αυτοσεβασμός του υποκειμένου. Όταν φτάσει στο σημείο αυτό της ολοκλήρωσης, τότε, αναδύεται  φυσιολογικά και η υψηλότερη αξία της φιλότητας  και τελικά η ανυστερόβουλη αγάπη.  

Η σωστή αγωγή και μόρφωση οικοδομεί την ενσυναίσθηση, ήτοι τους αγωγούς- δεσμούς διοχέτευσης και ανταλλαγής της  εμπιστοσύνης και της αγάπης.  Άρα, το πρώτο ζητούμενο είναι μια δέσμευση, που με την ελεύθερη συνειδητή  δράση του  θα αναλάβει το άτομο- πρόσωπο, να υπερβεί τον εαυτό του  και να εντάξει το  ατομικό «είναι» στην ανθρώπινη αξία ( σχέση), που συνδέει τις ανθρώπινες υπάρξεις σε ένα  είδος μέσα στον Κόσμο μας. Ήτοι, την αρετή του συνανήκειν, που συνιστά  το πιο επικίνδυνο έλλειμμα της σημερινής κοινωνίας μας.

 Είναι αδήριτη, πλέον, ανάγκη  παράλληλα με την εκπαίδευση εξειδικεύσεων να καλλιεργείται, με προτεραιότητα μάλιστα, ο Άνθρωπος, ως εναρμονισμένο υγιές κοινωνικό μέλος.  Το καλλιτέχνημα που λέγεται προσωπικότητα διαπλάθεται με την αγωγή και την αυτοπραγμάτωση και παιδεία, σημαίνει ενότητα και αναγωγή όλων των επιμέρους λειτουργιών και ροπών της ύπαρξης σε μια ενιαία αρμονική  ολότητα. Να  ικανοποιηθούν ολόπλευρα και αρμονικά όλες οι έμφυτες αξιολογικές τάσεις και προδιαθέσεις της ψυχής του.

 Η δόμηση της ανθρώπινης προσωπικότητας είναι μια δια βίου διαδικασία επίπονη και πολύπλοκη. Συνιστά, όμως, και το πιο ενδιαφέρον στοιχείο για ανάδυση της  αίσθηση φρεσκάδας καθόσον  είναι  το μόνιμο χαρακτηριστικό  της δημιουργικότητας.

 Μια διαρκής καλλιέργεια του εγκεφάλου μας, που μας καθιστά ικανούς να μπαίνουμε μέσα στην αβεβαιότητα του χάους και να μαθαίνουμε να ζούμε με αυτό με τις δυνάμεις μας τις προσωπικές, αλλά και να μπορούμε να δεχτούμε την συνδρομή των συνανθρώπων μας, οι οποίοι πλέον θεωρούνται συν-δημιουργοί μας.

Τότε τα μέλη κοινωνίας, συμβάλλουν ενεργά στην αέναη  διατήρηση της φρεσκάδας και της ακμής της ίδιας της κοινωνίας. Ένα ευαγές  ευ ζην με συνεχή εκνεάνιση. Μια κοινωνική ζωή με αυτοοργάνωση, με αυτοδόμηση και με αυτοπραγμάτωση, που πάνε μαζί!

 Ήτοι,  μέλη με ενάρετη δημιουργικότητα συν-δημιουργούν  ανοιχτή,  ευημερούσα κοινωνία.  Μία ζωντανή  Πολιτεία  που μπορεί να ενταχθεί στο συνεχώς εξελισσόμενο περιβάλλον και  συνάμα να προσφέρει την ολβιότητα στα μέλη της.

                                                                                         Δημήτρης Κ. Μπάκας

                                                                                                  10 Δεκ. 2021