Μουσείο Δελφών: παρελθόν, παρόν και μέλλον

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών, έργο του αρχιτέκτονα Αλέξανδρου Τομπάζη, εγκαινιάστηκε το 2004, λίγο πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, και είναι το αποτέλεσμα επεκτάσεων και αναμορφώσεων του αρχικού κελύφους. Το πρώτο μουσείο, έργο του Γάλλου αρχιτέκτονα Αλβέρτου Tournaire, εγκαινιάστηκε τον Μάιο του 1903 για να στεγάσει τα έργα της αρχαίας πλαστικής που ήρθαν στο φως κατά τη διάρκεια της ανασκαφής της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής των ετών 1892-1902.

Στο νέο μουσείο του 21ου αιώνα εφαρμόστηκαν οι αρχές της βιοκλιματικής, οι οποίες ελαχιστοποιούν τις ενεργειακές δαπάνες και αξιοποιούν σε μέγιστο βαθμό το φυσικό φως, συστατικό στοιχείο για την όσο το δυνατό πιο άρτια παρουσίαση των μνημειακών έργων πλαστικής, τα οποία ήταν προορισμένα να στηθούν στο φυσικό περιβάλλον του ιερού.

Στις ανακαινισμένες αίθουσες του μουσείου, όπου κυριαρχεί το φυσικό φως και από όπου είναι ορατός ο περιβάλλων χώρος του ιερού, το φημισμένο δελφικό τοπίο, ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει ορισμένα από τα σπουδαιότερα αριστουργήματα της τέχνης των αρχαϊκών και των κλασικών χρόνων: τη δαιμονική Σφίγγα των Ναξίων, τις αγλαές μορφές από τη ζωφόρο του θησαυρού των Σιφνίων, τους Αργείους ήρωες Κλέοβι και Βίτωνα, τον λυσίππειο Αγία· κορυφαίο τον Ηνίοχο, το άγαλμα του νέου αθλητή που νίκησε στα Πύθια των αρχών του 5ου αι. π.Χ. και ανατέθηκε στον Απόλλωνα από τον Πολύζαλο, τύραννο της Σικελίας.

Το Αρχαιολογικό Μουσείο των Δελφών, ένα από τα σημαντικότερα δημόσια ελληνικά μουσεία με ετήσιο αριθμό επισκεπτών περίπου 300.000 άτομα από όλο τον κόσμο, είναι το τιμώμενο μουσείο για το έτος 2013 από το ελληνικό παράρτημα του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (ICOM).

Το προσωπικό του μουσείου προσφέρει δωρεάν ενδιαφέροντα εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές όλων των ηλικιών και ΑμεΑ, εκπαιδευτικές δράσεις για ενήλικες, διαλέξεις επιστημονικού χαρακτήρα, ενώ παράλληλα διοργανώνονται περιοδικές εκθέσεις αρχαιολογικού περιεχομένου, με ευρύτερη θεματική ή σύγχρονης τέχνης, εργαστήρια εικαστικών και πραγματοποιούνται ξεναγήσεις για άτομα με αδυναμία στην όραση.

Η ψηφιοποίηση των συλλογών και των αρχείων του μουσείου, η υλοποίηση ενός προγράμματος ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου των Δελφών μέσω ΕΣΠΑ με ειδική μέριμνα για ΑμεΑ, και η προσπάθεια υλοποίησης μελετών για την ανάδειξη περιφερειακών αρχαιολογικών χώρων που συνδέονται με τον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών συντείνουν ουσιαστικά όχι μόνο στην προστασία και την προβολή των μνημείων του δελφικού ιερού, αλλά και στη διάδοση των πνευματικών κατακτήσεων του δελφικού ιδεώδους.

Θέλοντας να μάθουμε πόσο εύκολο είναι σε μια τόσο δύσκολη οικονομική συγκυρία να υλοποιούνται όλες αυτές οι δράσεις η Αρχαιολογία Online απευθύνθηκε στην κυρία Νάνσυ Ψάλτη, Προϊσταμένη της  Ι’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, η οποία μας δήλωσε: «Οι δράσεις της Ι’ ΕΠΚΑ, εκπαιδευτικά προγράμματα, εκπαιδευτικές δράσεις, ξεναγήσεις, εκθέσεις, διαλέξεις, πραγματοποιούνται από το προσωπικό της Εφορείας. Επειδή όμως υπηρετούμε μόνο τέσσερις αρχαιολόγοι, έχουν αξιοποιηθεί και άλλες ειδικότητες και συγκεκριμένα συντηρητές και αρχαιοφύλακες, που έχουν αναλάβει το βάρος, ανάλογα με τις δεξιότητες των συγκεκριμένων δράσεων. Ενδεικτικά αναφέρω ότι όταν για λόγους οικογενειακούς μετατέθηκαν η μουσειολόγος και η μουσειοπαιδαγωγός της Εφορείας μας, έγινε μία ευρεία σύσκεψη με όλο το προσωπικό όπου τέθηκε το ερώτημα ή να συνεχίσουμε τις εκπαιδευτικές δράσεις ή να σταματήσουμε. Ομόφωνα αποφασίσαμε υπέρ της πρώτης λύσης παρά το γεγονός ότι εργαστήκαμε όλοι υπερωριακά και εθελοντικά. Η συμμετοχή και ο ενθουσιασμός όμως, ειδικά των μικρών παιδιών, λειτούργησε ως ένα είδος καλού “εθισμού”, ένα συναίσθημα που δεν θέλαμε να χάσουμε, διότι μας δίνει ελπίδα σε σκοτεινούς καιρούς».

Και η κυρία Ψάλτη συνεχίζει: «Ενδεικτικά να αναφέρω ότι από τις πλέον σημαντικές δράσεις που τα τελευταία τρία χρόνια γίνονται στο μουσείο των Δελφών είναι η ξενάγηση και διά της αφής σε άτομα με αδυναμία στην όραση. Ο ενθουσιασμός των ανθρώπων ή και των μικρών παιδιών που συμμετέχουν σε αυτό το πρόγραμμα, και οι οποίοι δεν θα μπορούσαν διαφορετικά να αισθανθούν το μεγαλείο της αρχαίας ελληνικής τέχνης, είναι τόσο έντονος που πραγματικά αποτελεί τη μεγαλύτερη επιβράβευση όλων των προσπαθειών μας.

»Σημαντικό πρόβλημα παραμένει η οικονομική υποστήριξη των εκπαιδευτικών δράσεών μας. Αυτή προς το παρόν γίνεται με μικρές χορηγίες αλλά πολλές φορές και από το υστέρημα του προσωπικού. Συχνά δηλαδή έχουμε βάλει χρήματα από την τσέπη μας για να αγοράσουμε πηλό, χρώματα, υλικά για κατασκευές, και βέβαια το στήσιμο των εκθέσεων γίνεται από τους έμπειρους συντηρητές της Εφορείας μας. Θα ήθελα ωστόσο να ευχαριστήσω το λογιστήριο της Ι’ ΕΠΚΑ για την εξεύρεση λύσεων σε δυσεπίλυτα προβλήματα».

Και η τοπική κοινωνία; Πώς έχει ανταποκριθεί σε όλες αυτές τις δράσεις; Αυτό ήταν το επόμενο ερώτημά μας στην κυρία Ψάλτη.

«Η τοπική κοινωνία έχει αγκαλιάσει όλες τις δράσεις της Εφορείας μας και με ποικίλους τρόπους μας στηρίζει. Εξάλλου οι δράσεις αυτές απευθύνονται κυρίως στην τοπική κοινωνία η οποία δεν αισθάνεται πλέον αποκομμένη από τα τεκταινόμενα που αφορούν στα ζητήματα διαχείρισης του δελφικού τοπίου, θέμα το οποίο για περισσότερο από τριάντα χρόνια προκάλεσε εντάσεις στις σχέσεις τοπικής κοινωνίας και Αρχαιολογικής Υπηρεσίας» ήταν η απάντησή της.

archaiologia