Κάστρο Λιβαδειάς-Έρκυνα

Τοποθεσία & Στρατηγική Σημασία

Η περιοχή του βραχώδους λόφου του Κάστρου, που ορθώνεται άγριος και απότομος μέσα στο φαράγγι της Έρκυνας και γύρω από τις μαγευτικές πηγές του ποταμού που ξεπηδούν στα πόδια του, είχε ενδεχομένως κατοικηθεί κατά την Πρωτοελλαδική εποχή, όπως φαίνεται από όστρακα της περιόδου αυτής που βρέθηκαν κατά τις πρόσφατες ανασκαφές στο χώρο της βορειοανατολικής γωνίας των οχυρώσεων. Στους ιστορικούς χρόνους στο χώρο αυτό υπήρχε το περίφημο Μαντείο του Τροφωνίου. Ο χώρος του Μαντείου και ο τρόπος χρηστηριασμού των πιστών περιγράφεται από τον πολύτιμο περιηγητή του 2ου μ.χ αιώνα, Παυσανία και από άλλους αρχαίους συγγραφείς.

Η περιοχή έχει δραστικά αλλάξει από την Αρχαιότητα εξ αιτίας της οικοδομικής δραστηριότητας των κατοπινών αιώνων. Το ίδιο το Μαντείο, που βρισκόταν πιθανώς στο χώρο του Κάστρου, δεν έχει ακόμη εντοπισθεί. Οι λαξευμένες στον απότομο βράχο κόγχες για την τοποθέτηση αναθημάτων και ίσως και για ιεροπραξίες και το προερχόμενο από αρχαία κτίρια οικοδομικό υλικό που έχει χρησιμοποιηθεί στην κατασκευή του μεγάλου οχυρώματος - προμαχώνα της βορειοανατολικής γωνίας του Κάστρου είναι τα μόνα ορατά σημεία λείψανα των ναών και των άλλων μικρών και μεγάλων οικοδομημάτων που κοσμούσαν το παρόχθιο Ιερό Άλσος. Η ίδια η αρχαία πόλη των κλασικών, ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων εκτεινόταν στην πεδινότερη περιοχή, εκατέρωθεν της σημερινής κεντρικής εμπορικής οδού της Λιβαδειάς. Φαίνεται ότι η πόλη, στην ελληνιστική ιδίως περίοδο, είχε σημαντική έκταση.